Özünde doğa ve hayvan sevgisini barındıran ve bir yaşam biçimi olan ve kişinin en soylu hayvanlardan birisi olan at kullanma becerisini edindiği sanata binicilik denir. Binicilik bir spor ve eğlence olmasının yanı sıra sürekli kendini geliştiren bil bilim olarak da tanımlanmaktadır. Atlar insanlık tarihinin ilk zamanlarından beri topumla ilişki kurmuşlardır. Tarih incelendiğinde farklı amaçlara hizmet etmişlerdir. İlk başlarda av hayvanı olarak kullanılan atlar zamanla farklı özelliklerinin keşfedilmesiyle evcilleştirilerek kendisinden faydalanılan hayvanlar haline dönüşmüşlerdir. Günümüze geldiğimizde ise teknolojinin gelişmesi ile atlara olan ihtiyaç azalmış olup artık binicilik sporu adı altında kullanılmaktadırlar.
Günümüzde eğlence amaçlı farklı aktiviteler yapılmaktadır. Bunlardan birisi de biniciliktir. Tarihi çok eskilere dayanan binicilik kısaca at binme becerisi olarak tanımlanabilir. At kullanma sanatı olan binicilik de atı sakin, yerinde ve güvenli bir şekilde sürmek öğrenilir. Eskiye dayanan tarihine bakıldığında Türkler için binicilik büyük önem taşımaktadır. Atlar ilk kez Türkler tarafından ehlileştirilerek ulaşım ve savaşlarda kullanılmıştır. Günümüzde askeri ve ulaşım amaçlı kullanım yapılmasa da spor ve eğlence amaçlı binicilik yapılmaktadır.
Türk Binicilik Tarihi Kısaca
Günümüzden 4 bin yıla geriye gidildiğinde Orta Asya’da yaşayan Türkler göçebe bir yaşam sürmekteydiler. Göçebe yaşamın getirdiği avlanma ihtiyacı ve sürekli savaş halinde bulundukları için at biniciliği yaşamlarında büyük yer kaplamaktaydı. Hatta o zamanlarda savaş sırasında attan düşmemek için Saka Türkleri üzengiyi keşfetmişlerdir. Bu dönemlerde eski Türkler, at üstünde cirit atma gibi oyunlar da oynamışlardır. Zamanla yerleşik yaşama geçilmesiyle binicilik önemini kaybetmeye başlamıştır. Osmanlı dönemine gelindiğin de ise sadece askeri amaçlı kullanılmaya geçilmiştir. Daha sonra 1913 yılında Sipahi Ocağı’nın açılması ile biniciliğin önemi yeniden artmıştır. Cumhuriyet dönemine geçildiğin de ise siviller tarafından ilgi görerek bir spor halini almıştır. Günümüzde ise hala hayvan ile birlikte yapılan tek spor dalı olarak devam etmektedir.
Binicilik Bölümü
Sürekli yeni şeyler öğrenilen at biniciliğinin bir bilim olarak görüldüğünü söylemek gerekiyor. Bu yüzden üniversitelerde bölüm olarak okutulmaktadır. 2 yıllık bir bölüm olmakla birlikte üniversitelerde ‘’Atçılık ve Antrenörlüğü’’ olarak geçmektedir. Bu bölümün amacı yarış atlarının bakımı, beslenmesi, antrenmanı sağlığı gibi konularda kapsamlı olarak eğitim vermektedir. Bu bölüme girmek için TYT sınavına girerek 200 üstü puan almanız yeterli olacaktır. Devlet ve vakıf üniversitelerinde bulunan bölüme az talep olduğu için belirtilen puanı geçtikten sonra rahatça yerleşebilirsiniz. İş imkanlarına göz atarsak kısıtlı olduğunu söylemek gerekiyor. Mezun olduktan sonra çalışabileceğiniz yerler: Binicilik kulüpleri, yarış hipodromları, at yetiştirme çiftlikleri ve haralardır. Buralarda çalışılmaya başlanırsa atların sağlığından beslenmesine her şeyinden sizin sorumlu olacağınızı bilmelisiniz.
Binicilik Çeşitleri Nelerdir?
Her ne kadar binicilik tarihinin başlangıcında Türkler yer alsa da bugünün kültüründe kendine önemli yer edinememiştir. Biniciliğin iki farklı çeşidi bulunmakla birlikte bunların özü başka milletlere dayanmaktadır. Bu iki çeşit: Batı biniciliği ve İngiliz biniciliğidir. Batı biniciliği hepimizin bildiği Kuzey Amerika kıtasında bulunan kovboyların binicilik tarzıdır. Bu tarz binicilikte ağır ve uzun üzengiler kullanılır ve ata binilirken bacaklar düz durmaktadır. İngiliz biniciliği ise atın rahat olması, binicinin atı kontrolü ve güvenliği üzerine kurulmuş olan bir binicilik stilini görebiliriz.
Binicilik Pahalı Bir Spor mu?
Binicilik sporu incelendiğinde ülkemizde Cumhuriyet yıllarıyla başlayıp git gide önem kazanarak devam etmektedir. Bilinenin aksine çok da pahalı bir spor olmadığını söylemek gerekiyor. 10 yıl öncesine nazaran daha ucuz bir spor haline geldi. Çünkü eskiden ülkemizde bu kadar binicilik kulübü yoktu çok daha az talep olduğu için bu spor karşımıza pahalı bir şekilde çıkıyordu. Ayrıca eskiden binicilik malzemeleri de sınırlı sayıda olmaktaydı. Bunların hepsi Avrupa’dan geldiği için fiyatlar yükselmekteydi. Günümüzde hem yerli üretim yapılmakta hem de farklı yabancı markaların sayısı arttığı için bu spor eskisi kadar pahalı değildir. Tabi ki hala bilinen spor branşlarına göre fiyatı yüksek gelse de karşılanması mümkün olmayan rakamlar değildir.
İyi Bir Binicilik Antrenöründe Olması Gerekenler Nelerdir?
Binicilik antrenörlüğü önemli ve ciddi bir iş olarak görülmektedir. Antrenör olabilmek için günümüzde sertifika sahibi olmak bile gerekiyor. Tabi bunun yanında sahip olunması gerek bazı özelliklere de ihtiyaç vardır. Bu özellikleri şu şekilde sıralayabiliriz:
· En önemlisi at ile iyi iletişim kurabilmek.
· Dayanıklı ve sabırlı olmak.
· Binicilik konusunda yeterli bilgiye sahip olmak.
· Kendini kontrol etme becerisi.
· Zekayı kullanabilmek.
· Olgunluk göstermek.
· Yol göstericilik.
· Sporcu eksikliği görebilmek için analiz yeteneği.
· Çalışkan olmak.
Binicilik Nasıl Yapılır?
Farklı binicilik stilleri bulunmakla birlikte hepsinin kendi özgü sürüş ve duruş biçimleri vardır. Fakat genel anlamda kullanılan bazı kurallar her biniş stili için geçerlidir. Öncelikle öğrenilmesi gereken ata binip inmektir. Atlara sol tarafından binilir ve sol tarafından inilir. Binilirken dikkat etmeniz gereken dengeli olmak ve sağ ayağınızı atın üzerinden hızlı bir şekilde atmanızdır. İnerken de üzengilerden ayağınızı çıkarmayı unutmamanız gerekiyor. Ata binildikten sonra at üzerinde duruş da büyük önem taşımaktadır. Binici eyerin en dip kısmına oturarak vücudunu ve başı dik bir şekilde oturmalıdır. Atın yürüyüş biçimine göre duruş stilleri de değişmektedir. Örneğin: At süratli yürüyüş biçimindeyken at üzerindeki binici sıçramaktadır. Bu yüzden binici üzengilere basarak kendisini hafifçe sıçratmalıdır. At üzerinde yön değiştirmek için ise dizginleri hafifçe gidilecek yöne doğru çekmek yeterli olacaktır. Hareket halinde ki atı durdurmak için de dizginleri kendinize çekerseniz at duracaktır. Bütün bunların yanında ata binmeden önce mutlaka eğitim almalısınız. Tehlikeli olduğunu unutmayın. Ayrıca binilecek at ile öncesinde iyi bir iletişim kurmanızda sizin artınıza olacaktır.
Binicilik İçin Gerekli Malzemeler Nelerdir?
Binicilik yapmak için oldukça fazla malzeme bulunmaktadır. Ama profesyonel olarak yapılmayacaksa ve bir kulüp içinde binilecekse her malzemeyi temin etmenize gerek yoktur. Fakat bazılarını kesinlikle temin etmeniz gerekiyor. Bunlar: Binicilik çizmesi, binici eldiveni ve kasktır. Bu üç malzeme ile rahatça kulüplerde binicilik yapabilirsiniz. Bu üçünün dışında güvenliği arttırmak için takviye olarak koruyucu yelek de kullanabilirsiniz. Ayrıca biniciliğe sürekli devam edilecekse ata göre ayarlanabilen özel eyer alınabilir.
Binicilik Lisansı İçin Gerekli Evraklar Nelerdir?
Sporcuların profesyonel olarak binicilik yapabilmesi için lisans alması zorunludur. Herhangi bir spor kulübüne dahil olmasanız da özel lisans almanız gerekmektedir. Lisans için federasyondan online başvuru yapıldıktan sonra bazı belgeler istenmektedir. Bu belgeler:
· Nüfus cüzdanı fotokopisi ve sporcu yabancı uyruklu ise pasaport fotokopisi
· Kulüp lisansı için 3, şahsi sporcu lisansı içine ise 2 adet fotoğraf gerekiyor.
· Çekilen fotoğrafların kamu personeli kılık kıyafetine dair talimatlara uygun olması gerekli
· 18 yaşından küçükler için izin belgesi
· Sağlık izin belgesi
· Sporcu tescil fişi
· Lisans tescil bedeli
· Sporcu sigorta bedeli
· Sigorta poliçesinin imzalı aslı
Yukarıdaki belgeler başvurudan sonra 15 gün içerisinde federasyona gönderilmelidir. Eksik olursa başvurunuzun kabul edilmeyeceğini hatırlatalım.
Ata Binmek Tehlikeli mi?
Her spor dalının kendine göre tehlikeleri bulunsa da at binmek en tehlikeliler arasında girmektedir. Güvenlik ekipmanları göz önüne alındığında bile tehlikeli olduğu anlaşılıyor. Özel bir eğitim sonucunda öğrenilen at biniciliğine baktığımız da profesyonel sporcular bile attan düşebilmektedir. Hatta bazı düşmelerin ölümle sonuçlandığı bile oluyor. Atlar saatte 88 kilometre hıza kadar ulaşabilmektedir. Bu süratlerde olmasa bile 30-40 kilometre hızlarda bile düşmek oldukça tehlikeli olacaktır. Ayrıca attan düşmenin yanında atın kendisi de zarar verebilir. Genellikle uysal hayvanlar olsalar da tekmeleri ölümcül olabilmektedir.
