Spor sakatlanmaları, aktif olarak spor yapan profesyonel sporcuların ya da amatör tüm bireylerin spor yaparken antrenman esnasında maruz kalabileceği tüm spor yaralanmalarına genel olarak verilen isme denilir. Spor sakatlanmaları, çoğu zaman antrenman sırasında fark edilse de, nadiren antrenmandan günler sonra meydana gelen belirtileri ile ortaya çıkabilmektedir. Spor sakatlanmaları tetkik ve tedavi yöntemleri uygulanması açısından iki farklı grupta incelenmekte olup; akut spor sakatlanmaları genel olarak ani ve şiddetli ağrı ile kendini belli eder. Ayrıca bu tip sakatlanmalarda yaralanma bölgesinde ödem ya da şişme, deri üzerinde hassasiyet, kemik ve eklem duruşunda anormallik ve vücut fiziksel fonksiyonlarında hareket kısıtlılığı gibi durumlar meydana gelmektedir. Kronik spor sakatlanmaları ise, akut spor sakatlanmalarından farklı olarak antrenman sırasında ya da sonrasında şiddetli ağrı ortaya çıkmakla birlikte, bu ağrılar kronikleşerek uzun süreli bölgesel ağrılara dönüşmektedir. Kronik ağrılara ek olarak, ayrıca dinlenme ile belirginleşen eklem sertlikleri de kronik tip spor sakatlanmaları için referans özelliği taşır.
Spor Sakatlanmaları Ve Nedenleri
Spor sakatlanmalarının, kişisel ve çevresel faktörler olarak iki farklı nedenleri vardır. Kişisel faktörler genel olarak kişilerin fiziksel ve mental performansları ile ilişkilendirilmekte olup, sağlıklı bir kas ve omurga sistemi kişisel faktörlerin sporcu sakatlanmasına sebep olma ihtimalini düşürmektedir. Spor sakatlanmalarında meydana gelen kişisel faktörler arasında, duruş bozuklukları, sinüzit, grip, romatizma gibi enfeksiyon kaynaklı rahatsızlıklar, antrenman öncesi ısınma hareketlerini yeterince yapmamak, konsantrasyon eksikliği, koordinasyon bozukluğu ve yorgunluk gibi nedenler de yer almaktadır. Sporcu sakatlanmalarına neden olarak diğer bir etken ise çevresel faktörlerdir. Antrenman süresi, zemin uygunluğu, özellikle açık hava sporlarında iklimsel koşullar, kullanılan spor malzemeleri, personal trainer ya da hakem gibi antrenmanı yöneten ve kontrol eden kişilerin hal ve tavırları çevresel faktörler içerisine girer.
Spor Sakatlanmaları Nelerdir?
Spor sakatlanmaları genel olarak egzersiz ya da antrenman esnasında yapılan yanlış hareketler veya vücudun fiziksel olarak aşırı zorlanması sonucu meydana gelmektedir. Bu zorlanmalar devam ederse sakatlık kronikleşerek ciddi sorunlara sebep olabilir. Spor sakatlanmalarına örnek olarak, aşırı kullanım yaralanmaları ve stres kırıkları, kas yırtığı, tendon ve ligament burkulma, diz, ayak bileği ve ayak yaralanmaları, omuz yaralanmaları, tenis/golfçü dirsek, el ve bilek ağrısı verilebilir.
Spor Sakatlanmaları Ve İlk Yardım
Spor sakatlanmaları sonucu yapılabilecek ilk yardımlar vardır. Öncelikle sakatlanma sonrası, sakatlanan bölgede kanama olması ihtimaline karşı, bölgesel basınç uygulanması gerekir. Sakatlanan bölgeye de uygun materyallerle baskı uygulanması gerekip, en çok kullanılan ve en çabuk bulunabilen araç elastik bandajdır.
