Şeriat Nedir?

Afganistan’da kurulan ve gelenekçi bir yapıya sahip Afgan toplumu içerisinde hızla taraftar toplayan ve yükselen Taliban grubu Afganistan’da kontrolü ele geçirdi. Sovyet savaşıyla başlayan ve iç savaş ile devam süreç içerisinde savaş ağalarından kurtulmak amacıyla kurulduğu açıklanan Taliban, felsefesini Afganistan’da İslam’a dayalı bir yönetim getirmek olarak açıkladı. Afganistan’ın büyük bir bölümünde kontrolü ele alan Taliban, yeni hükümetini kuracak. Hükümetin ilan günü için Türkiye, Rusya, İran, Pakistan ve Çin’e davet gönderdiğini belirten Taliban’ın kendine uygun şartları elde ettiğinde şeriat yönetimini benimseyeceği konuşuluyor. Ülkede kontrolü ele geçiren Taliban, Afganistan geleneklerine göre hükümleri uygulamak istediğini belirtse de uzmanlar dış dünyada meşruiyet kazanabilmek amacıyla Taliban’ın yumuşak bir imaj çizdiğini, daha önceye göre temel düşüncesini değiştirdiğini ve şeriat kurallarını benimseyeceğini belirtmiştir. Bunun nedeni olarak Kabil’i ve Afganistan’ı büyük bir bölümünü ele geçirmeden önce elinde tuttuğu bölgelerde aşırı sert olan uygulamaları başlatması ve şeriata dayalı olan anayasal sistemi yürürlüğe sokması olarak gösteriliyor.

Şeriat Ne Demek?

İslam’da farz kabul edilen ibadetlerin, muamelelerin ve cezalarla ilgili dini hukuka ait olan tüm kavram ve kavramlara denmektedir. Şeriat bir nevi İslam hukuku olarak kabul edilmektedir. Şeriatın ne olduğunu belirlemeye çalışan, şeriatta bulunan kanun ve kuralların teorik ve pratik uygulanması konusunda yapılan çalışmalara ise fıkıh adı verilmektedir. Ayet ve hadis gibi dinin kaynağı olarak gösterilen Allah ve Hz.Muhammed’e ait sözler şeriat, bu kaynaklara ait söz ve fiil haline getirilen yorum ve ekolleri dini terminolojide fıkıh olarak işaret edilmektedir.

Şeriat, Batı hukuk anlayışından biraz farklıdır ve İslam’ın bireysel haklar ve özgürlükler kavramına yer vermemesi nedeniyle ayrışmaktadır. İnsan hakları, eşitlikler, kadın hakları, çocukların korunması, bireysel tercihler ve kişi hak ve özgürlüklerin korunmaması gibi konularda şeriat uygulayan ülkeler şiddetli bir şekilde eleştirilmektedir. Bu eleştirilerin nedeni olarak temel insan haklarına, cinsiyet eşitliği ve ifade özgürlüğüne karşı ciddi ihlaller içermesidir. Eleştirilen ve ciddi bir şekilde ihlal olduğu düşünülen eylemler arasında mülhid, zındık, sapkın, mürted ve fasık gibi etiketler ile suçlu ilan edilmeleri, kadının sosyal statüsünü aşağıya çekmesi, kadının evlerinden dışarıya izinsiz çıkışını ve sosyal hayata katılımları konusunda kısıtlamayı ele alan, cihat ilan etme ve savaş sonucunda savaş ganimeti olarak sivillerin türlü şekillerde kullanılması ve cinsel fiillere açık bırakılması, suçlanan kişilere verilen öldürme cezaları olması gibi uygulamaların bulunmasıdır.

Taliban’ın Uyguladığı Şeriat Kanunları Nedir?

· Hanefi mezhebi ön planda tutularak şeriata dayalı anayasal sisteme geçilmesi

· Emr-i bil Maruf Bakanlığı oluşturulması ve gündelik hayatta şeriatın uygulandığının takip edilmesi

· Kız çocuklarının okula gitmesinin, eğitim almasının ve kadınların çalışmasının yasaklanması

· Erkeklere takke ve sakal, kadınlara peçe zorunluluğu getirilmesi

· Yüzü görülen kadınların kırbaçlanması ve sakalını kesenlere 6 ay hapis cezası verilmesi

· Fotoğraf dahil her türlü görsel yayın ve müziği yasaklanıp Afganistan Televizyonu’nun yayının durdurulması

· Erkeklere 5 vakit namaz kılma mecburiyeti

· Camilerde Emr-i bil Maruf görevlilerinin yoklama almaya başlaması

· Camiye mazeretsiz gitmeyenlere ağır yaptırım uygulanması

· Okulların medreseye dönüştürülmesi ve ders kitaplarında görsellerin kaldırılması

· Namaz surelerini bilmeyen kişilerin kırbaçlanması

· İslam devletine karşı gelenler hain ilan edilip idam edilmesi

· Farklı mücahitlere mensup kişilerin şer ve fesat hükmü ile idam edilmesi

· El kesme ve idam olaylarının çoğunluğu Cuma namazından sonra gerçekleştirilmesi ve halka izletilmesi

· Çok sayıda kişinin elinin kesilmesi ve kesilen ellerin şehir merkezinde sergilenmesi

· Toplu taşıma araçlarında kadınlara bakılabileceği gerekçesiyle aynaların kaldırılması

Şeriatla Yönetilen Ülkeler Hangileri?

Hukuk sistemlerinde özellikle aile hukukunda şeriat kanunlarını benimseyen çoğu Müslüman ülkede şeriat kuralları önemli farklılıklar içerebilmektedir. Müslüman alimlerinin uzlaşamadığı konularda ise çok az ülke hudud adı verilen kuralları uygulamaktadır. Şeriat ile yönetilen ülkelerde nasıl uygulanması gerektiği ile ilgili tartışmalarla birlikte farklı yöntemler kullanılarak uygulanmaktadır. Şeriatla yönetilen ülkeler arasında şunlar yer almaktadır;

· Suudi Arabistan

· İran

· Brunie Darüsselam

· Afganistan

· Endonezya

· Sudan

· Pakistan

· Nijerya

· Katar

Şeriatı Kim Kaldırdı?

İslam devleti olmak ve şeriatı uygulamak için gerekli olan özellik kanunların İslam hukukuna dayalı olmasıdır. Fakat Osmanlı Devleti’nin yıkılmasının ardından Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından Cumhuriyet sistemi benimsenmiş ve Türkiye Cumhuriyeti kurulmuştur. Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasının ardından hilafet, TBMM tarafından 3 Mart 1924 günü çıkarılan kanun ile kaldırılmıştır.

Şeriat Bir Yönetim Şekli Midir?

Şeriat hukuku veya şeriat kanunu olarak adlandırılan ve İslam dininde farz kabul edilen ibadet, muamele ve cezalarla ile ilgili tüm kavram ve kurallara ilişkin oluşturulması bir yönetim şekli olduğunu göstermektedir. İslam hukuku olarak bilinen ve uygulanan şeriat, ayet ve hadis gibi dinin kaynağı olan sözlerin ve bu sözlere ilişkin getirilen söz ve fiilleri inceleyen bir yönetim şeklidir.