Devlet veya kurumsal işletmelerin borçlanma ihtiyaçlarını karşılaması için çıkarılan borçlanma senetlerine devlet tahvili denmektedir. Finansman ihtiyacını karşılamak amacıyla yatırımcılardan belirli bir süre sabit veya değişken faiz oranı ile borç alan devlet veya kurumsal işletmelerin vade sonunda faiz getirisini yatırımcılara geri verdiği yatırım biçimidir. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından çıkarılan bu tahviller genel olarak bir yıl veya daha uzun süreli vadeler olarak satışa sunulmaktadır. Bu yatırım aracında devlet veya özel kurum belirtilen tarihlerde geri ödeme yapmayı garanti etmektedir. Bankalar veya tüzel kişiler devlet tahvillerinden yararlanabilmektedir. Tahvillerin faiz oranları sabit, değişken veya dövize endeksli olarak değişkenlik gösterebilmektedir. Tahviller genel olarak sabit getirili menkul kıymetler içerisinde yer almaktadır.
Devlet Tahvilleri Nasıl Alınır?
Tahviller kısa vadeli olarak borçlanmak ve finansman ihtiyacını karşılamak isteyen kurumlarca çıkarılan yatırım araçlarıdır. Faiz getirisi ve beklentisini uygun gören yatırımcıları tahvil satın alır. Belirle dönemlerde borcu alan kurum tarafından tahvil sahibine belirli miktarlarda faiz ödemesi yapılır. Genel olarak bu ödemeler 6 ayda bir sunulmaktadır. Vadesi sona erdiğinde borcu alan kurum verdiği tahvili yatırımcıdan anapara karşılığında geri almaktadır. Yatırımcının karı vade süresi içerisindeki faiz ödemeleridir. Borcu alan kurum ise bu alışveriş sayesinde kısa vadeli finansman kaynağı yaratmaktadır. Tahviller bankalar veya aracı kurumlar aracılığıyla alınabilmektedir. Tahvil almak için banka veya aracı kurumda hesap açılması gereklidir. Riski düşük olan devlet tahvillerinde kar oranı da düşüktür. Alınan riske paralel olarak getiri de artış göstermektedir. Fakat risksiz yatırım aracı olarak görüldüklerinden dolayı risklerini dengelemek isteyen yatırımcılardan tarafından kullanılmaktadır.
Devlet Tahvilleri Avantajları Nelerdir?
Bu yatırım aracı devletin güvencesinde olan yatırım araçları içerisinde yer almaktadır. Bunun yanı sıra en risksiz olan yatırım araçlarının başında gelmektedir. Tahvil alımı yapılırken vade sonunda ne kadar kar elde edileceği bilinmektedir ve bu sebeple getirisi belli olan yatırım araçlarındandır. Geri ödemesi borç alacak kurum tarafından garanti edildiği için anaparanın yanı sıra elde edilecek olan kar garanti altındadır. Bunlara ek olarak vadesi gelmeden tahvil senedini bozdurmak isteyen yatırımcılar için ikinci el piyasasına sahip bir yatırım aracıdır.
Devlet Tahvili ile Hazine Bonosu Arasındaki Fark Nedir?
Tahviller genel olarak uzun vadeyle verilir ve ödünç veya borç para almak amacıyla çıkarılan borçlanma senetleridir. Vadesine veya getiri kaynaklarına göre sınıflandırılmaktadırlar. Hazine bonoları ise kısa vadeyle çıkarılan iç borçlanma senetleridir. Amaçları ödünç veya borç para almak olsa da aralarındaki farkı oluşturan unsurun vade süreleri olduğu söylenebilir.
Devlet Tahvili ve Hazine Bonosu Dezavantajları Nedir?
- Ülke ekonomisindeki istikrarsızlık tahvil ve bono değerlerini düşürür.
- Kurda dalgalanma, yüksek enflasyon ve piyasa tedirginliği fiyatları olumsuz etkiler.
- Faizlerin yükselmesi tahvil ve bono değerini düşürür.
- Devletin moratoryum ilan ederse yani borçlarını ödeyemeyeceğini açıklarsa tahvil ve bonolar geçersiz kabul edilir. Daha önce bu durum ülkemizde yaşanmamış olsa da bu riski taşımaktadır.
Devlet Tahvili Haram Mı?
Borç senetleri karşılığında faizli olan kıymetli evrakların alım satımı dinen caiz değildir. Devlet veya özel kurumlar tarafından verilmiş olmasına bakılmaksızın faiz ile borç alım satımı gerçekleştiği için caiz değil ve haramdır. Dövize endeksli olana tahviller, borç senetleri, hazine bonoları gibi yatırım araçları caiz olmayan yatırım araçları içerisinde yer almaktadır.
Devlet Tahvili Kazançlı Mı?
Borç olarak verilen tahvillerde genel olarak anapara ve karın miktarı belirli olmaktadır. Yani kişi ne kadar kazanacağı yatırım yapmadan önce bilmektedir. Fakat diğer değişkenlerin sabit olduğu varsayımı altında tahvillerin kazançlı olabilmesi için faiz oranlarının düşmesi gereklidir. Faiz oranları düştüğünde tahvil fiyatları yükselir ve tahvili olan yatırımcılar bu sayede kar elde edebilir. Aksi durumda yatırımcılar zarar etme ihtimali bulunmaktadır. Bunun yanında piyasadaki faiz dalgalanmalarını fırsata çevirmek isteyen kişiler ikinci el piyasada alım satım gerçekleştirebilmektedir.
Devlet Tahvili Teminat Olur Mu?
Devletin veya özel sektörün ihraç ederek faizle borç sahibi olduğu yatırım araçlarından olan tahvil almak için firmalar tahvillerin teminat sayılmasını talep edebilmektedirler. Tahvile yatırım yapmak isteyen yatırımcılar devlet tahvili, hazine bonosu veya özel sektör tahvili alabilmektedir. Bu sayede ihraç eden kuruma borç vermiş ve vade sonunda yazan faizi almayı garantilemiş olur. Tahvil alan kişi veya kuruluşlar kimi zaman teminat mektubu veya murabaha için başvuru yapmaktadırlar. Başvuru alan banka ise teminat mektubu veya murabaha işlemi için tahvili alan kişi veya kuruluşlardan teminat istemektedirler. Tahvil alan kişi veya kuruluşlar ellerindeki miktarın teminat sayılmasını talep ederek anapara miktarları kadar teminat gösterebilmektedirler. Tabi bu durum tahvil ihraç edecek kuruma göre değişkenlik gösterebilir. Kimi kuruluşlar tahvil ihraç ettikten sonra teminat göstermeyi kabul etmemektedir.
