Ölen bir kişinin ardından
helva yapmak, çeşitli kültürlerde ve özellikle Türk toplumunda yaygın bir
gelenektir. Helva, ölen kişinin ruhuna dua etmek ve yakınlarını teselli etmek
amacıyla yapılır ve dağıtılır. Bu geleneğin kesin bir zamanı olmamakla
birlikte, belirli zamanlarda helva yapılması yaygındır. İşte ölen kişinin
helvasının ne zaman yapıldığına dair bazı yaygın uygulamalar:
Ölen Kişinin Helvasının
Yapıldığı Yaygın Zamanlar
Cenaze Günü:
Cenaze töreninin ardından,
evde toplanan akraba ve yakınlara dağıtılmak üzere helva yapılabilir. Bu,
cenaze evine gelen misafirlere ikram edilir ve ölen kişinin ruhu için dua
edilmesi sağlanır.
Cenazeden Sonraki İlk
Günlerde:
Genellikle ilk üç gün
içinde, taziye ziyaretine gelen misafirlere ikram edilmek üzere helva yapılır.
Bu süre zarfında evde toplananlar, ölen kişinin ruhu için dua ederler.
Kırkıncı Gün:
Ölen kişinin vefatının
kırkıncı günü, çeşitli dualar ve mevlitler okunarak anılır. Bu özel günde de
helva yapılıp dağıtılması yaygındır.
Yıl Dönümleri:
Ölen kişinin vefatının
birinci, ikinci, üçüncü gibi yıl dönümlerinde de helva yapılarak dualar okunur
ve helva dağıtılır.
Diğer Özel Günler:
Kandiller, bayramlar gibi
özel dini günlerde de ölen kişinin ruhuna hediye edilmek üzere helva
yapılabilir.
Helva Yapma Geleneğinin
Anlamı
Dua ve Anma: Helva yaparak
ölen kişiyi anmak, ruhu için dua etmek ve onun hayrına dağıtmak amaçlanır.
Teselli: Ölen kişinin
yakınlarına moral vermek, birlik ve dayanışma içinde olduklarını göstermek
amacı taşır.
Sadaka: Helva, sadaka
niyetine dağıtılır ve ölen kişinin hayrına çeşitli dualar edilir.
Rabıta Ne Zaman Yapılır?
Rabıta, tasavvufî bir
terim olup, müridin (tasavvuf yoluna giren kişi) şeyh veya mürşidini zihninde
canlandırarak onunla manevi bir bağ kurma ve Allah'a yönelme çabasıdır. Rabıta,
müridin manevi eğitiminde önemli bir yer tutar ve genellikle şu durumlarda
yapılır:
Rabıta Yapmanın Yaygın
Zamanları
Günlük İbadetlerin
Ardından:
Namazdan sonra, özellikle
sabah ve yatsı namazlarının ardından yapılabilir. Bu, manevi yoğunluğun ve
huzurun en yüksek olduğu zaman dilimleridir.
Özel Zikir ve Dua
Zamanlarında:
Zikir meclislerinde veya
özel dua zamanlarında, topluca veya bireysel olarak rabıta yapılabilir. Zikir
esnasında rabıta, manevi bağın güçlenmesine yardımcı olur.
Yalnız Kalındığında:
Sessiz ve sakin bir
ortamda, dikkat dağıtan unsurlardan uzaklaşıldığında yapılabilir. Bu, kişinin
manevi yoğunlaşma ve tefekkür zamanıdır.
Sabah ve Akşam
Zamanlarında:
Günün başlangıcı ve
bitişi, manevi pratikler için uygun zamanlardır. Sabahın erken saatleri ve akşamın
huzurlu anları, rabıta için tercih edilen zamanlardır.
Tasavvufî Dersler ve
Sohbetler Esnasında:
Mürşid veya şeyhin verdiği
dersler, sohbetler sırasında yapılabilir. Bu, mürşidin manevi etkisinin yoğun
hissedildiği zamanlardır.
Rabıta Yapma Süreci
Niyet:
Rabıtaya başlamadan önce
niyet edilmelidir. Kalben ve zihnen manevi bağın kurulacağına dair bir yönelim
belirlenir.
Mürşidin Zihinde
Canlandırılması:
Mürid, mürşidini zihninde
canlandırır ve onun manevi huzurunda olduğunu düşünür. Bu, mürşid ile manevi
bağın güçlenmesine yardımcı olur.
Zikir ve Tefekkür:
Rabıta sırasında Allah’ı
anmak, zikir yapmak ve tefekkür etmek esastır. Bu süreç, manevi derinleşme ve
yoğunlaşmayı sağlar.
Dua ve Teslimiyet:
Rabıta sonunda, Allah’a yönelip dua edilir ve manevi olarak teslim olunur. Mürid, tüm kalbiyle Allah’a yönelmeyi hedefler.
Sehiv Secdesi Ne Zaman Yapılır?
Sehiv secdesi, namaz
sırasında yapılan hata veya unutmalardan dolayı namazın sonunda yapılan iki
secdedir. Bu secdeler, namazın eksikliklerini telafi etmek amacıyla yapılır.
Sehiv secdesi, namazda yapılan bazı hataların telafisi için yapılır ve belirli
durumlarda gereklidir. İşte sehiv secdesinin yapılması gereken durumlar ve
nasıl yapılacağı:
Sehiv Secdesi Ne Zaman
Yapılır?
Sehiv secdesi, aşağıdaki
durumlarda yapılır:
Rükünlerin Eksik veya
Fazla Yapılması:
Namazın bir rüknü (farzı)
eksik veya fazla yapıldığında, sehiv secdesi yapılır. Örneğin, rükû veya secde
eksik veya fazla yapılmışsa.
Vaciplerin Terk Edilmesi
veya Geciktirilmesi:
Namazın vaciplerinden biri
terk edildiğinde veya geciktirildiğinde sehiv secdesi yapılır. Örneğin, Fatiha
suresinin unutulması veya bir vacibin eksik yapılması gibi.
Namaz İçinde Şüpheye
Düşme:
Kılınan rekât sayısında
şüpheye düşüldüğünde, fazla kılınmış olabileceği ihtimali üzerine sehiv secdesi
yapılır.
Sehiv Secdesi Nasıl
Yapılır?
Namazın Sonunda:
Namazın son oturuşunda
(teşehhüdde) Ettehiyyatü duası okunur.
İki Secde Yapılır:
Ettehiyyatü duasının
ardından sağ tarafa selam verilmeden önce iki defa secde yapılır. Bu secdeler,
normal secdeler gibi yapılır.
Tekrar Oturuş ve Dualar:
İki secdeden sonra tekrar
oturulur ve Ettehiyyatü, Allahümme Salli, Allahümme Barik ve Rabbena duaları
okunur.
Selam Verme:
Duaların ardından, sağa ve
sola selam verilerek namaz tamamlanır.
Sehiv Secdesi Örnek
Durumları
Eksik Rekât: Namazın bir
rekâtı eksik kılındığında veya bir rükün eksik yapıldığında.
Fazla Rekât: Namazın
fazladan bir rekâtı kılındığında.
Vacip Terk Edilmesi: Vacip
olan bir unsur unutulduğunda, örneğin zamm-ı surenin unutulması.
Şüphe Durumu: Namazın rekât sayısında şüpheye düşüldüğünde.
Sahur Ne Zaman Yapılır?
Sahur, İslam dininde oruç
tutmak için imsak vaktinden önce yenen yemektir. Sahur yemeği, oruç tutacak
kişilerin gün boyu enerjik ve sağlıklı kalmaları için önemlidir. Sahurun ne zaman
yapılacağına dair detaylı bilgiler:
Sahur Zamanı
Sahur Vaktinin Başlaması
Gece Yarısından Sonra:
Sahur vakti, gece yarısından sonra başlar. Genellikle sabaha karşı yapılan bir
öğündür.
Sahur Vaktinin Bitmesi
İmsak Vaktine Kadar:
Sahur, imsak vaktine kadar yapılır. İmsak vakti, sabah ezanının okunduğu ve
oruç tutmaya niyet edilen vakittir. İmsak vaktinden sonra yeme ve içme
bırakılır.
Sahur İçin Önerilen Zaman
Son Anlara Kadar
Geciktirme: Peygamber Efendimiz (s.a.v.),sahur yemeğini mümkün olduğunca geç vakitte
yapmayı tavsiye etmiştir. Bu, kişinin gün boyunca daha dayanıklı olmasına
yardımcı olur.
Sahur ve İmsak Vakti
Hesaplama
Takvim Kullanma: Sahur ve
imsak vakitleri, yerel takvimler veya dini uygulamalar aracılığıyla belirlenir.
Ramazan ayı boyunca kullanılan takvimlerde sahur ve imsak vakitleri açıkça
belirtilmiştir.
Sahur Yemeği
Besleyici Gıdalar: Sahurda
tüketilen gıdaların besleyici, tok tutucu ve susuzluğu azaltıcı özellikte
olması önerilir. Protein, lif ve sağlıklı yağlar içeren yiyecekler tercih
edilmelidir.
Yeterli Su Tüketimi: Gün boyu susuz kalmamak için sahurda yeterli miktarda su içilmesi önemlidir.
Şeytan Taşlama Ne Zaman Yapılır?
Şeytan taşlama, Hac
ibadetinin önemli bir ritüelidir ve Mina'da yapılır. Bu ritüel, Kurban Bayramı günlerinde
(Zilhicce ayının 10, 11, 12 ve 13. günleri) gerçekleştirilir. Şeytan taşlama,
Hz. İbrahim'in (a.s.) şeytanın vesveselerine karşı direnişini simgeler ve
hacıların Allah'a olan bağlılıklarını ifade eder. İşte şeytan taşlamanın
yapıldığı günler ve detayları:
Şeytan Taşlama Günleri
Zilhicce 10. Günü (Kurban
Bayramı'nın 1. Günü)
Büyük Şeytan Taşlama
(Cemre-i Akabe): Hacılar, bayramın birinci günü Mina'ya gelirler ve sadece
Cemre-i Akabe'yi (Büyük Şeytan) taşlarlar. Bu günde, 7 taş atılır.
Zilhicce 11, 12 ve 13.
Günleri (Bayramın 2., 3. ve 4. Günleri)
Üç Şeytan Taşlama: Bu
günlerde hacılar, üç cemreyi (Küçük Şeytan, Orta Şeytan ve Büyük Şeytan)
taşlarlar. Her birine 7 taş olmak üzere toplam 21 taş atılır.
Küçük Şeytan (Cemre-i
Suğra)
Orta Şeytan (Cemre-i
Vusta)
Büyük Şeytan (Cemre-i
Akabe)
Şeytan Taşlama Saatleri
Bayramın 1. Günü (Zilhicce
10. Günü)
Öğle Vaktinden İtibaren:
Taşlama, bayramın birinci günü öğle vaktinden itibaren başlar ve güneş batana
kadar devam eder.
Bayramın 2., 3. ve 4.
Günleri (Zilhicce 11, 12 ve 13. Günleri)
Güneşin Doğuşundan Sonra:
Bu günlerde taşlama, güneşin doğuşundan itibaren yapılabilir ve akşam ezanına
kadar devam eder.
Şeytan Taşlama Süreci
Taş Toplama: Hacılar,
taşları toplar ve her bir cemre için 7 taş hazırlar.
Taş Atma: Her bir cemreye
7 taş atılır. Taşlar atılırken, her seferinde "Bismillah, Allahu
Ekber" denir.
Dua: Taşlamanın ardından hacılar dua eder ve Allah'tan bağışlanma dilerler.
