Bir dava açıldığında hemen sonuç alınması beklenmez. Yargı yerlerinin iş yoğunluğu ve işin niteliği bu durumun oluşmasında etkili olabilir. Bu sebepten ötürü yargılama faaliyet bazı zamanlar çok uzun sürebilmektedir. Mevcut durumdan kesin hükme kadar olan süreçte meydana gelebilecek değişimler işe hakkın elde edilmesinin zorlaşması, gecikme sebebi dolayısıyla ciddi bir zarar meydana gelmesi veya hakkın elde edilmesinin imkansızlaşması gibi durumların önüne geçmek amacıyla uyuşmazlık konusunda ihtiyati tedbir kararları verilmektedir. Davanın başında veya davanın açılmasından önce davacı lehine bir takım tedbirlere hükmedilmesi, davanın sonucu etkisiz hale gelmesini önleyici bir takım geçici nitelikteki tedbirlere ihtiyati tedbir kararları denmektedir. Mahkeme tarafından verilen tedbir kararları dava sonuçlanıncaya kadarki süreçte doğabilecek zararların önüne geçmek amacıyla davacıya sağlanan bir haktır. Bu tedbir kararları malın saklanması durumunda malın bozulması tehlikesi ortaya çıkıyorsa malın satılmasına ve bedelinin dava sonuna kadar saklanmasına karar verilmesi gibi durumlardan oluşmaktadır.
İhtiyati Tedbir Nasıl Talep Edilir?
Talep etme işlemi dava açılmadan önce veya dava açıldıktan sonra yapılabilmektedir. Dava açılmadan önceki kısımda görevli ve yetkili mahkemeden, dava açıldıktan sonraki süreçte ise ası davanın görüldüğü mahkemeden talep edilir. Talep karşı tarafın dinleyerek değerlendirilmesi ile mahkeme tarafından yapılır ve talep edenin haklarının korunmasında ivedilik durumlarında hakim ihtiyati tedbirlere karar verebilmektedir. Bu tedbir ve taleplere karşı yapılacak itirazların incelenmesinde basit yargılama usulü uygulanmaktadır. Dava açılırken ihtiyati talep edilmesi halinde dava dilekçesinin içerisine tedbir talebi yer alabilir. Davanın esası açısından talepte bulunan kişinin haksız olma ihtimali göz önünde bulundurulur ve teminat alınması bu sebeple öngörülmektedir. Adli yardım alan kişi teminat göstermeyebilir veya kesin bir delile dayanıyorsa hakim teminat alınmamasına hükmedebilmektedir. Tedbir kararı ortadan kalkarsa veya tedbir talep eden tarafın haksız olduğu anlaşılırsa karar dolayısıyla uğranılan zarar tazmin ettirilmektedir.
İhtiyati Tedbir Kararından Önce Teminat Zorunlu Mu?
Haksız çıkılan durumlarda veya haksız çıkması ihtimaline karşı tarafında 3.kişiler yüzünden uğrayacakları muhtemel zararlara karşılık teminat göstermesi zorunludur. Kesin bir delile dayanan durum veya koşulların olması, resmi bir belgeye dayalı talep durumunda mahkeme gerekçesinin de gösterilmesi şartıyla teminat alınmaması kararı alınabilmektedir. Bu şekilde adli yardımdan yararlanan kimselerin teminat göstermesi gerekli olmayan bir durumdur. Tedbir kararının kalkmasından veya hükmün kesinleşmesi veya itibaren 1 ay içerisinde tazminat davası açılmazsa teminat bedeli iade edilmektedir.
İhtiyati Tedbir Kararına Karşı İtiraz Mümkün Mü?
İhtiyati tedbir kararı karşı taraf dinlenmeden verildiyse karara itiraz edilebilir. Aksine bir karar olmadıkça itiraz icraları durdurmamaktadır. Tedbirin uygulanması sırasında karşı taraf hazır bulunuyorsa tedbirin uygulanmasından itibaren; karşı taraf hazır bulunmuyorsa tedbirin uygulanmasına ilişkin tutanak tebliğinden itibaren 1 hafta içerisinde kararı veren mahkemeye itiraz edebilmektedir. Kararın uygulanması sebebiyle menfaati olan 3.kişileri tedbiri öğrenmelerinin ardından 1 hafta içerisinde mahkemeye yatırılmış olan teminata itiraz edebilirler. İtiraz işlemi dilekçe yoluyla yapılır. İtirazın dayanağı olan tüm deliller açıkça gösterilir ve dilekçeye eklenmek zorundadır. Yapılan itirazlar neticesinde mahkeme vermiş olduğu tedbir kararını kaldırabilir veya değiştirilebilir.
İhtiyati Tedbir Kararı Ne Kadar Sürede Çıkar?
Verildiği tarihten itibaren bir hafta içerisinde talep edilmesi gereken ihtiyati tedbir kararının uygulanması kanuni süre içerisinde dava açılmış olsa dahi kendiliğinden kalkabilir. Yargı çerçevesinde kararı veren mahkemenin bulunan veya tedbir konusu mal ya da hakkın bulunduğu yer icra dairesinden talep edilir ve uygulanmasında yazı işleri müdürü de görevlendirilir. Uygulanması için gerekirse zor kullanılabilir ve uygulamayı gerçekleştirecek memurun yazılı başvurusuna kolluk kuvvetleri ve muhtarlar yardım etmek ve emirlere uymakla yükümlüdürler.
İhtiyati Tedbir Kararı Verilecek Haller Nelerdir?
- Meydana gelebilecek değişme sebebiyle hakkın elde edilmesinin zorlaşması
- Hakkın değişim sonucunda imkansız hale gelmesi
- Gecikme sebebiyle oluşabilecek ciddi bir zararlardan endişe edilmesi
- Uyuşmazlık konusu
İhtiyati Tedbir Kararı Ne Zaman Kalkar?
Nihai kararın kesinleşmesine kadar olan süreçte ihtiyati tedbirler devam eder. Fakat bu süreçte mahkeme tedbirin kaldırılmasına karar verebilir. Kararın verildiği tarihten itibaren bir hafta içerisinde uygulamaya konmadığında kendiliğinden kalkmaktadır. İhtiyati karar dava öncesinde verilmiş ise iki hafta içerisinde dava açılmaması halinde ihtiyati tedbir kararı kendiliğinden kalkmaktadır.
İhtiyati Tedbir Kararı Satışa Engel Mi?
Konuyla ilgili yargı kararları ihtiyati tedbir konulmasının satışı engellemediği yönündedir. Burada bahsi geçen satış cebri icra yoluyla satış işlemidir. Taşınmazların rızaya dayalı olarak devredilmesi bu işlemde mümkün olmadığından ötürü ihtiyati tedbirin satışı önlenmesi veya önlendiğinin söylenmesi söz konusu değildir.
