İnsanların günlük yaşam faaliyetlerini sürdürürken ihtiyaç ve kullanımları sebebiyle oluşan, konut, okul ve hastane gibi işletmelerden dolayı kaynaklanan atık sular evsel atık sular kapsamında değerlendirilirler. Evsel atık sular grubunda yer alan bu sular iki ana akımda gri ve siyah su olarak tanımlanmaktadır. Banyo, lavabo, duş, çamaşır ve bulaşık makinelerinden gelen evsel atık sular gri su, geriye kalan tuvalet suları ise siyah su olarak adlandırılmaktadır. Gri su olarak tanımlanan sularda az kirli veya çok kirli gri su olarak kendi içerisinde iki başlıkta nitelendirilir. Lavabo, banyo ve duştan gelen sular az kirli gri su, çamaşır ve mutfak makinelerinden gelen sular çok kirli gri sulardır.
İçme suyu kalitesinde değerlendirilemeyecek ve geri kazanılmış olan gri su, su tüketim oranlarını için kullanılmaktadır. Diğer sistemlerle karşılaştırıldığında gri su sisteminde tüketim oranları daha hızlı olarak kısa sürede yapılabilir ve tüketim oranlarını yarı yarıya azaltabilmektedir. Düşük maliyetli olmasının yanı sıra geri kazanılmış ve arıtılmış suyun kalitesi de oldukça yüksek derecededir. Gri suyun geri kazanılarak elde edilmiş hali olan arıtılmış gri suyun kullanım suyu şeklinde kullanılması aynı zamanda su kaynaklarının korunmasına katkı sağlamakta ve doğadaki dengenin korunmasına olumlu etki etmektedir.
Gri Su Nerelerde Kullanılır?
· Fabrika tesislerinde
· Üretim aşamalarında
· Tarım alanlarında damla sulama sistemi içerisinde
· Okul, hastane ve toplu konutlarda geri dönüşüm olarak kullanılması
· Otel, işyeri ve toplu alanlarda su tüketimini azaltma amacıyla kullanılması
Gri Su Nasıl Arıtılır?
Atık sular genel olarak içerdikleri kirlilik derecesinin yoğunluğuna göre nitelendirilirler. Bileşenleri değişkenlik gösterdiği için standart bir formülle ifade edilemezler. Bu sebepten ötürü tekrar geri kazanımları sırasında bozunmaya uğrayabildikleri için bozunma etkisini dikkat almak gerekir. Gri sularda ise toplam katı maddelerin yani su numunesi içerisinde çökebilen ve çökemeyen katı maddelerin dörtte birinden fazlasını organik yükler içermektedir. Gri suların hepsi gri su statüsünden olmadığından dolayı filtreleme ve arıtma işlemlerinde kullanılan tekniklerde farklıdır.
Özellikle şehir dışı bölgelerde veya suya ulaşımın zor olduğu yerlerde kullanılan yaygın bir uygulama olan gri su sistemi, çoğunlukla banyo veya mutfaktan çıkan su ile bahçe sulama işlerinde doğrudan kullanılmaktadır. Doğrudan gri suyun kullanımı sudaki tuzların, yağ ve gresin artmasına neden olduğu için arıtılarak kullanılması tavsiye edilmektedir. Gri su aktarım sistemi olarak kullanılan iki uygulama vardır. Bunlardan bir tanesi çamaşır ve banyo lavabosundan çıkan gri su atığının su hattına bağlanmadan önce rezervuarla aktarılmasıdır. Diğer uygulama ise doğrudan bahçe sulama kullanmaktadır. Sıhhi tesisat ve sulama boruları sayesinde dış mekana aktarım yapılır ve elektrik pompa sayesinde gri su dağıtılabilmektedir.
Gri Su Neden Önemli?
Geri kazanım sağlaması dolayısıyla hem maddi tasarruf amacıyla hem de çevre sağlığını korumak amacıyla oldukça etkili bir kaynaktır. Bu sebeplerden ötürü değerlendirilmesi ve kullanılması son derece önemlidir. Gri suyun tekrardan kullanılmasıyla birlikte su tasarrufu, suyun hijyenik ve kaliteli olması, şebeke suyundaki yoğunluğu ve gereksiz kullanımı azaltması, su kaynaklarının daha verimli kullanılması, kurak bölgelerde etkin kullanılması, araç yıkama ve yangın söndürme gibi pek çok farklı şekilde değerlendirilebilmesi ile oldukça önemli bir yere sahiptir.
