Bugün için kanser tedavisinde etkili olan ana yöntem;
cerrahi, kemoterapi ve radyasyon tedavisi. Radyasyon tedavisi kanserli rahatsız
kişilere, Wilhelm Conrad Röntgen'in 1895’de X ışınını keşfinden hemen ardından
uygulanmaya başladı. Çağımızda fizik ve bilgisayar teknolojisindeki gelişiminde
paralel şekilde gelişmiş ve son dönemlerde modern radyasyon tedavi yöntemleri gelişti.
Türkiye’de radyasyon tedavi birimleri de bu teknolojik gelişmelere paralel şekilde
kendilerini ve tedavi ünitelerini geliştirdi ve geliştirmektedir. Radyasyon
tedavisi, Radyasyon Onkolojisi Kliniklerinde kanserli kişiler tek yöntem olarak
uygulanması, cerrahi ve kemoterapi ile birlikte aynı vakitte ya da ardışık
olarak uygulanır. Bütün kanserli hastaların %52’sine tedavinin bir bölümünde
radyasyon tedavisi uygulanmaktadır. Radyasyon tedavisi veya daha bilinen ismiyle
radyoterapi, kanser hastasının Radyasyon Onkolojisi uzmanı aracılığıyla
değerlendirilmesi ve uygulanmasına karar vermeyle başlar. Simulasyon işlemi ardından
radyasyon açısından yetişmiş Fizik mühendislerinin de katılımıyla planlama ve
fizik hesapları yapılmaktadır. Uygulama uzman hekim ve fizik mühendislerinin
kontrol ve gözetiminde radyasyon teknikerleri aracılığıyla yapılır. Radyoterapide iyonizan radyasyon tercih
edilir. Amacı kanserli hücreleri yok edip tümörü küçültmek olarak söylenebilir.
Radyasyondan etkilenebilecek normal dokuların minimum seviyede olmasını
sağlamak, planlamanın temel niyetlerden biridir. Radyoterapi sıkça eksternal
(harici) ve internal (dahili) şeklinde uygulanabilmektedir. Bazı rahatsızların
nadir şekilde sistemik radyasyon da tercih edilir. Harici radyoterapi en fazla
kullanılan radyoterapi şekli olup, rahatsız bölgeye radyasyon ışın kaynağı bir
makine yardımıyla dışarıdan verilir. İnternal radyoterapide radyoaktif madde
vücuda belli bir zaman için yerleştirilerek uygulanır. Sistemik radyasyon
tedavisinde de radyoaktif madde rahatsız kisiye damardan ya da ağızdan hap
biçiminde verilmektedir. İnternal tedavi ve sistemik radyasyon tedavisi için
belli bir zaman hastanede yatmak gerekir.
Kanser Işın Tedavisi Yan Etkileri Nedir?
Kanser tedavisi esnasında hastalığın kendisi gibi uygulanan
tedaviler de yakınmalara sebep olmaktadır. Radyoterapi yan etkileri erken ve
geç olmak üstüne ikiye bölünür. Erken yan etkiler tedavi esnasında, geç etkiler
ise tedavi bitiminden 3-6 ay sonra ortaya çıkar. Tedavi esnasında oluşan
şikayetler radyoterapi uygulanan kısma göre değişim gösterir. Cilt
değişiklikleri, saç dökülmesi, halsizlik, yutma zorluğu, idrar yapmada yanma
gibi etkiler vardır. Bu şikayetler
radyoterapi uygulanan organlarda ortaya çıkmakta, uzak organları etki göstermez.
Kanserde Radyasyon Tedavisi
Işın diğer bir ismiyle radyasyon tedavisi, kanser
hücrelerini öldürmek adına yoğun enerji ışınları tercih edilen bir kanser
tedavisi çeşitlidir. Radyasyon tedavisinde genelikle X-ışınları kullanılır fakat
protonlar ya da diğer enerji çeşitleri de tercih duyulur.
Işın Tedavisinden Sonra Ne Olur?
Radyoterapi tedavisinin uygulandığı kısma cilt dokusunda bazı yan etkiler gözlemlenir. Bu yan etkiler üstüne basmakla solan hafif kızarıklıklarla başlamaktadır (güneş yanığı gibi) ve sulu, açık yaralara kadar gider. Kimi olaylarda diş çürümelerine sebep olabilir. Ağız içinde yaralara sebep olabilir.
