Her gün bu mahkemelerde birçok dava görülürken, bu davalar pek çok şekilde olup, farklı isimler ile anılmaktadır. Birçok davaya yabancı olurken, bunların isimleri de ilginç olabilmektedir. Bazı davları da hemen hemen herkes bilirken, belki de adını en sık duyduğumuz davalar, maddi ve manevi tazminat davaları olarak bilinmektedir. Maddi tazminat davalarını basitçe açıklayacak olursak, hukuka aykırı yapılan işlemler sonrası, kişilerin mal varlığından eksilme durumu ile açılan davalara denir.
Manevi tazminat davaları ise yine aynı işlemlerden sonra, kişinin manevi yıpranması, yani üzüntü, keder ya da sağlıkta meydana gelen sorunların giderilmesi içilen davalar olarak bilinir. İdarenin yarattığı mağduriyetler sebebi ile açılan tazminat davaları ise tam yargı davaları olarak bilinmektedir. Bu davalardan beklenen sonuç ise uğranılan maddi ya da manevi sorunlar, tazminat ile giderilmeye çalışılmaktadır. Bu dava türleri ayrı ayrı açılabilirken, bu davları birlikte açmakta mümkündür. Hemen hemen tüm tazminat davaları, asliye hukuk mahkemelerinde açılırken, sadece ticari sebeple açılan tazminat davaları bunun dışındadır. Bu davalar pek sebeple açılabilirken, genelde boşanmalar, iş kazaları, telif haklarının ihlali, hatalı doktor müdahaleleri bu alanda, en sık dava konularından olmaktadır.
Maddi Manevi Tazminat Süresi Nedir?
Bu davaların süreleri genelde, tazminat nedeni ya da hukuki neden bağlı olarak belirlenmektedir. Bu sürelerin kapsamı, usulü ve esasları kanunlarda genişçe açıklanmıştır. Örneğin boşanma davalarında sonra, boşanmanın kesinleşmesi ile tazminat açma süresi 1 yıl olarak belirlenmiştir. Sözleşme ihlalleri gerekçe gösterilerek, açılacak tazminat davaları 10 yılı aşmamalıdır. Bu davaların süre aşımı 10 yıl olarak belirlenirken, birçok konuya göre tazminat davalarında süre kavramları değişmektedir. Özellikle suç teşkil eden trafik kazaları, hatalı doktor müdahaleleri ölüm ya da yaralanma gibi durumları doğuruyorsa, ceza kanunda öngörülen zaman aşımı ne kadarsa, bu süre kabul etmektedir. Yani ceza kanunda süren dava için tazminat süresi aşıma uğrasa bile, bu davayı açmak mümkün olabilmektedir. Bunun yanında haksız fillerden dolayı açılacak tazminat davlarında ise failin öğrenilmesinden sonra 2 yıl süre aşımı ve sonradan öğrenilmesi haline ise 10 yıl kadar bir süre aşımı olur.
Maddi Ve Manevi Tazminatın Şartları Nelerdir?
Maddi ve manevi tazminat davaları pek çok sebepten açılabilirken, ticari tazminat davaları hariç, diğer hepsi asliye hukuk mahkemelerinde açılmaktadır. Bu davlar belli şartlar altında açılırken, en önemlisi davacının zarar gördüğü durumu ispatlaması gerekmekte olup, bu aranan ilk şarttır. Yine bu davalar, öngörülen zaman aşımı içinde açılmalı olup, bu süreler aşılırsa mahkeme ret kararı vermektedir. Davacı yine zararını ispatlamak ile yükümlü olup, bunu kanıtlamalıdır. Bu şartların olması durumunda kişiler, tazminat alma hakkına sahip olur.
