Işık kirliliği, canlılara zarar verecek şekilde ışığın
kötüye kullanılmasıdır. Işığı yanlış yönde, yanlış miktarda veya yanmaması
gereken yanlış yerde kullanmak hem maddi
bir kayıp hem de utanç verici bir durumdur.
Işık Kirliliğinin Olumsuz Etkileri Nelerdir?
Işık kirliliği veya aşırı gece aydınlatması, her yıl
atmosfere büyük miktarlarda sera gazı yayar ve 12 milyon tondan fazla
karbondioksit emisyonunun kaynağı olduğu tahmin edilmektedir. Boşa harcanan
ışık, boşa harcanan enerjiye yol açar. Bir çalışma, dış mekan genel aydınlatma
armatürlerinden yayılan tüm ışığın %30'unun boşa harcandığını, bu da yılda 22
terawatt saat (TWh) boşa harcanan
elektrik enerjisine eşdeğer olduğunu tahmin ediyor. Yarasalar, rakunlar, çakallar
ve geyikler gibi memeliler, aşırı aydınlatma nedeniyle geceleri yem yemeyi zor
bulabilir. Azalan gece görüşü nedeniyle yırtıcılara maruz kalma riskinin
artması ve ölüm oranının artması. Üreme
de bir sorundur ve nüfus azalmaktadır.
Işık Kirliliğinin Nedenleri Nelerdir?
Işık kirliliğinin önemli bir nedeni, ihtiyaç duyulmadığı
zaman ve yerde dış mekan yapay aydınlatmasının kullanılmasıdır. Konut, ticari
ve endüstriyel alanlarda kötü tasarlanmış dış aydınlatma da önemli bir ışık
kirliliği kaynağıdır.
Işık Kirliliğinden Etkilenen Canlılar Nelerdir?
Işık kirliliğinin gece avlanan türler üzerindeki olumsuz
etkilerini yeni yeni öğrenmeye başlıyoruz. Deniz kaplumbağaları, ateş
böcekleri, somon balığı, kurbağalar, kelebekler, kangurular ve mercan adaları
çevresindeki tüm canlılar ışık kirliliğinden en çok etkilenen hayvanlar
arasındadır.
Işık Kirliliği Kaplumbağaları Nasıl Etkiler?
Bazı deniz hayvanlarının yuvalama alışkanlıkları, ışık
kirliliği ve yapay aydınlatmadan etkilenir. Binlerce deniz kaplumbağası yumurtasından
sadece birkaçı okyanusa ulaşabiliyor. Deniz ile kara arasındaki parlaklık
farkını kullanarak denize ulaşan kaplumbağalar, suni aydınlatma altında karaya
çıkarlarsa öleceklerdir. Avustralya'da yapılan bir araştırma, mercanların ışığa
aşırı maruz kaldıklarında, kendilerine rengini veren mikroskobik bitki örtüsünü
iterek beyaza dönmelerine ve strese girmelerine neden olduğunu buldu.
Işık Kirliliği Ağaçları Nasıl Etkiler?
Kent ağaçları, ışık kirliliği nedeniyle kırsal ağaçlardan
bir hafta daha erken filizleniyor ve kanna, dişbudak, meşe ve kayın yapay ışık
altında daha erken filizleniyor, yaprak yiyen böcekler ve kuşlar için sorun yaratıyor.
Işık Kirliliği Nasıl Azaltılabilir?
Öncelikle ışık kirliliğinin evrensel bir sorun olduğunu
kabul edin, ışık kirliliğine karşı kurallar ve yasalar çıkarın ve IDA
(Uluslararası Karanlık Gökyüzü Birliği) yönetmeliklerine uyun; ışıklarınızı
ihtiyaç duyduğunuz yerde ve zamanda kullanın ve sadece bir otomasyon sistemi
veya hareket dedektörü veya zamanlayıcı
ile kontrol edin. Verimli, mükemmel açılı aydınlatma armatürleri kullanın ve
bunları uygun şekilde yönlendirin. Küçük mavi emisyonlu sıcak beyaz (3000K'ya
kadar) açık renk seçeneklerini kullanın.
Işık Kirliliği İçin Alınacak Önlemler Nelerdir?
Işık kirliliği, diğer kirlilik türlerinden farklı olarak,
iyileştirilmiş dış aydınlatma
uygulamalarıyla önlenebilir ve/veya azaltılabilir. Dış aydınlatma, geceleri
görünürlüğü ve güvenliği artırmak için önemli bir amaca hizmet eder. Ancak
amacının dışında ışığın başkalarına zarar verebileceğini unutmamalıyız.
Işık Kirliliği Neye Yol Açar?
Işık kirliliğinin etkileri çoktur. Doğa bu olumsuz durumdan
en çok etkileniyor ve önümüzdeki
yıllarda oluşacak tahribatı daha net görebilecek gibi görünüyor. Ülke
ekonomisine ciddi zarar verir. Bunun nedeni, ışık kirliliğinin enerji
verimliliğine müdahale etmesidir. İstisnasız doğadaki tüm hayvanlar ışık
kirliliğinden etkilenir ve zarar görür.
İnsanlarda ve hayvanlarda göz sağlığı tehlikeye girer. İnsanların ve diğer
canlıların görme yeteneğini azaltır. Manevi anlamda, çok fazla ışık insanların
psişesini olumsuz etkiler.
Işık Kirliliği Bilim İnsanlarını Neden Etkiler?
Işık kirliliği, yıldızların gece gökyüzünde görünmesini engeller, astronomik
araştırmaları engeller, ekosistemleri bozar, insan sağlığını olumsuz etkiler ve
enerji israfına sebebiyet verir. 100 yıldan biraz daha uzun bir süre önce,
geceleri herhangi bir büyük şehirde dışarıda yürürken gece gökyüzünde Samanyolu'nu görebilirdiniz.
Işık Kirliliği Deniz Mercanlarını Nasıl Etkiler?
Mercan üreme döngüsü (sperm ve yumurta gelişimi),doğal
çevre koşullarına göre yılın birkaç ayı boyunca organizmanın ritmi tarafından
yönetilir. Germ hücreleri (sperm ve yumurta) sonunda in vitro fertilizasyon
için suya salınır. Yeni bir çalışmanın sonuçları, ışık kirliliğinin germ hücre
oluşumunu yavaşlattığını ve germ hücrelerinin farklı zamanlarda çoğalmasına
neden olduğunu açıkça göstermektedir. Bu sonuç, hem güneşten hem de aydan gelen
doğal döngüsel aydınlatmanın önemini vurgular ve bu faktörlerin birlikte
yumurtlama ve germ hücre üretim süreçlerinde kritik öneme sahip olduğunu
gösterir.
Işık Kirliliği En Çok Nerelerde Görülür?
Işık kirliliği en çok caddelerde, sokaklarda, büyük
şehirlerde, gelişmekte olan ülkelerde görülmesi mümkün olan bir kirlilik
çeşididir.
Işık Kirliliği En Çok Hangi Ülkelerde Görülür?
Işık kirliliği açısından dünyanın en kirli üç ülkesi
sırasıyla Singapur, Kuveyt ve Katar oldu. Kirlilik sırasını Birleşik Arap
Emirlikleri, Suudi Arabistan, Güney Kore, İsrail, Arjantin, Libya, Trinidad ve
Tobago izlemektedir.
Işık Kirliliği Kuşları Nasıl Etkiler?
Göçmen kuşlar yollarını bulmak için ayı ve yıldızları
gözlemledikçe, geceleri parlak ışıklı gökdelenlerle karşılaştıklarında
çevrelerinde dolaşırlar, sonunda yorgunluktan ölürler veya cam cephelere
çarparlar. Ayrıca tamamen şeffaf veya tamamen yansıtıcı cam yüzeyler gün
boyunca kuşlar için ölümcüldür. Öte yandan, bu sayı son zamanlardaki halk
paniğine yol açan toplu kuş ölümlerini maskeleyecek düzeyde: Yalnızca Amerika
Birleşik Devletleri'nde 100 milyondan fazla kuşun pencere çarpmalarından öldüğü
biliniyor.
