Haritalar yeryüzünde belirli bir bölümün kuş bakışı belirli oranlarda küçültülerek düzlem üzerine aktarılmasıdır. Haritalarda belirli renklendirmeler yapılarak buralarda engebeli araziler vs. yer şekillerini göstermek için çeşitli metotlar kullanılır. Örneğin haritalarda gördüğünüz renkleri mavi olanları bölgeler, göller ve denizleri; kahverengi olan alanlar dağları, yeşil olanları da ovaları temsil etmektedir. İşte haritalar yaşadığımız kara parçasının bize küçültülmüş halini vererek yaşadığımız yer hakkında bizi fikir sahibi yapabilir. Haritalar bize yaşadığımız yerin görsel bir şemasını verdiği için bu bazı şeyleri anlamamız da kolaylık sağlamaktadır. Bir yere ulaşmak yön bulmak gibi bilgileri bu haritalardan öğrenebiliriz.
Haritalar Ölçeklerine Göre Kaça Ayrılır?
Haritalar ölçeklerine göre sınıflandırılmaktadırlar. Tabii bunun yanısıra daha birçok farklı türde sınıflandırmalar ve birçok farklı türde de harita örnekleri vardır. Haritalar ölçeklerine göre büyük ölçekli, orta ölçekli ve küçük ölçekli olmak üzere 3’e ayrılır. Büyük ölçekli haritalar 1/20000’e kadar küçültülen haritalardır. Bu haritalarda ayrıntılar daha net ve yer şekilleri daha ayrıntılı gözükür. Orta ölçekli haritalar 1/200000 ile 1/500000 arasında küçültme oranına sahip haritalardır küçük ölçekli haritalar ise 1/500000 ölçeğinden daha fazla küçültülen haritalardır. Bu haritalar genellikle dünyayı, kıtaları, ülkeleri göstermek için yani daha büyük bir alanı düzleme aktarmak için kullanılan ölçeklerdir. Yani ölçek paydası büyüdükçe daha büyük bir alanı gösterme ve daha fazla küçültme oranı söz konusudur.
Haritalar Neye Göre Sınıflandırılır?
Haritaların sınıflandırılması haritaların kullanım amaçlarına göre farklılık göstermesinden kaynaklanmaktadır. Bu yönde haritalar genel haritalar ve özel haritalar olmak üzere ikiye ayrılır. Genel haritalar dünyanın tümünü veya bir kısmını düzleme aktaran haritalardır. Bu haritada topografik ve dünya haritası olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. Yani bu haritalarda amaç sadece dünya yüzeyinin kuşbakışı düzleme aktarılmasıdır. Özel haritalar ise belirli bölgelerin ulaşım, geçim kaynakları, bilim haritaları, turistik haritalar gibi amaçlar doğrultusunda kullanılan haritalardır. Yani burada yeryüzünün kuşbakışı görüntüsünden ziyade o alandaki yerleşik hayatın durumunu tez alınmaktadır. İşte haritalar bu amaçlar doğrultusunda birçok farklı çeşide bölünerek insanların ihtiyaçlarına göre şekil almıştır.
Haritalar Kabataslak mı Çizilir?
Herhangi bir yerin kabataslak çizimini kuşbakışı olarak kağıda aktarmak krokinin tanımıdır. Krokiler kabataslak çizimlerle çok fazla bir ölçüm metodu kullanılmadan yapılan çizimlerdir. Fakat haritalarda ise çizim yeriniz büyüdükçe ölçüm şekillerine dikkat ederek bunun için pek çok ölçüm aracı kullanması ile birlikte çizilen alanın kuş bakışı çizilerek düzleme aktarılır. Haritalarda kuşbakışı çizim, belirli ölçekler kullanılarak çizilir. Ayrıca bu çizimleri yaparken belli başlı projeksiyonlar kullanarak çizim yapılması gibi dikkat edilmesi gereken pek çok husus vardır. Bu yüzden haritalarını kabataslak çizilmesi gibi bir şey söz konusu olamaz. Her şey belirli bir ölçüye göre yapılarak hata payını en aza düşürmek amacıyla büyük bir dikkat ve çalışma ile yapılır.
Haritalar Olmasaydı Ne Olurdu?
Haritalar bize belirli bir konumun birçok özelliğini ve yer şekillerini göstererek kendi çapında öğretici nitelik oluşturmaktadır. Eğer haritalar hayatımızda olmasaydı yaşadığımız yerler hakkında pek bir bilgimiz olmaz ve yaşadığımız yerin veya herhangi başka konumların şekilleri, özellikleri vs. hakkında pek çok konuda bilgimiz olmazdı. Örnek vermek gerekirse bir denizcinin yol haritası olmadığını düşünelim. Bu denizci elinde bir yol haritası olmadan herhangi bir konuma varmak gibi bir amaç edinmekte zorlanır. Çünkü gideceği yere nereden gideceği ve nasıl durumlarla karşılaşacağı belirsiz olacağı için bu durumda istenilen yerlere varmak da çok zorlaşır. Bu yüzden haritalar hayatımızın birçok yerinde bize yardımcı olduklarından dolayı haritaların olmaması gibi bir durumda hayatımızda pek çok aksaklıklar meydana gelecektir.
