Tüm vücut fonksiyonlarında en az %40 oranında engelli durumu bulunan kişiler yetkili olan sağlık kuruluşlarından alacakları sağlık kurulu raporu ile belirleyen vatandaşlarımız engelli statüsünde kayıt olabilmektedir. Engelli bireylerin oranları belirlenirken meslekteki güç kaybı oranı vb. oranlar dikkate alınmaksızın tüm vücut fonksiyon kaybı oranına bakılmaktadır. Sağlık raporunda çalışamaz ifadesi yer alan engelli bireyler ise engelli kaydını yaptıramaz.
Engelli memur alım şartları kapsamında raporu bulunan ve %40 ve üzerinden engele sahip kişiler devlet memuru olmak için başvuru yapabilecektir. Kuraya kayıt yaptırarak ve E-KPSS’ye girerek engelli memur işe alım şartlarını karşılayan devlet memurluğu için tercih yapıp atabilirler. Engelli olan bireylerin kuraya katılma hakkı veya E-KPSS’ye katılma hakları kendi tercihleri göre yapılmamaktadırlar. Engelli bireylerin eğitim seviyelerine göre yapılan katılma hakları sonrasında eğitim seviyesini ve engel oranı bilgilerini doğrulayan kişiler başvuru yapabilir ve başvuru sonuçlarına göre atamaları gerçekleşmektedir. Engel oranı gruplarına göre uygun şartlar girilen sınavların ardından atandıkları devlet kadrolarında engel gruplarına uygun işler yapmaktadırlar. Kamu kurum ve kuruluşların personel sayılarının %3’ünün engelli olmasında karar kılınmış ve engelli memur işe alım şartları kanun kapsamında güvence altına alınmıştır.
Engelli Personel Çalıştırmak Zorunluluğu Nedir?
Kamu işyerleri ve özel sektör için engelli personel çalıştırmak bir zorunluluk haline gelmiştir. Bu yükümlülüğü yerine getirmeyen işyerleri ise cezai yaptırıma uğramaktadır. İşverenlerin de engelli personel çalıştırma zorunluluğu bulunmakla beraber işyerlerinde belirlenen işçi sayısı sınırını aşan, aynı il sınırları içerisinde 50 veya daha fazla işçi çalıştıran işverenler çalışanlarının %3’ü kadar engelli personel çalıştırmakla yükümlüdürler. Özel sektör için %3 olan bu oran kamu işyerlerinde mevcut çalışan kişi sayısının %4’ü kadar olmaktadır. Engelli olarak işe alınan kişiler toplam işçi sayısına dahil edilmemektedir. Aynı veya farklı il içerisinde farklı işyerlerine sahip işverenlerin ise hesaplamalar bulunulan il içerisindeki çalışan sayısı üzerinden yapılmaktadır.
Engelli Personel İşten Çıkarılır Mı?
Engelli olan bireyler çalıştıkları süre içerisinde diğer herkesle aynı mevzuata bağlıdır. İşveren bu sebepten ötürü engelli olsun veya olmasın istediği kişiyi işten çıkarma hakkına sahiptir. Fakat işten çıkarma bazı durumlarda işçisine tazminat ödemekle yükümlü bırakılırken bazı durumlarda ödemekle mükellef değildir. İşveren işten çıkarttığı bireye neden işten çıkarttığına dair gerekçesini yazılı olarak bildirmekle yükümlüdür.
Engelli Sağlık Personel İdari İzinli Olabilir Mi?
Covid pandemisi dolayısıyla bazı sağlık çalışanları hakkında idari izinli sayılıp sayılmayacaklarına ilişkin karar verildi. Merkez ve taşra teşkilatında görev yapan hamile personele 24-32.haftasına kadar olan sürede, merkez ve taşra teşkilatında çalışmakta olan ve engelli olduğunu belgeleyen personeller ise statülerine bakılmaksızın idari izine sahip olabilecekler.
Engelli Personel Vardiyalı Çalışabilir Mi?
Engelli bireyler sağlık raporlarındaki oranlara bakılarak kendilerine uygun işlere atanmaktadır. Bu sebepten ötürü sağlık kurulu raporundan alınan engelli raporunda, engelli personelin vardiyalı olacak çalışma düzenini engelleyecek fiziki veya ruhani bir sorunu varsa vardiyalı çalışamayabilir. Engelli personellerin vardiyalı çalışmasıyla ilgili özel bir hüküm bulunmamaktadır.
Engelli Personel Mesai Yapabilir Mi?
Engelli personellerin mesai ile ilgili kurallar iş sözleşmesinde belirtilmiştir. Toplu iş sözleşmelerinde veya iş sözleşmelerinde engelli personele fazla mesai yaptırılmayacağına ilişkin bir hüküm bulunması durumunda engelli personeller mesai yapamamaktadır. Engelli işçilerin genel olarak günde 11 saatten fazla çalıştırılmaması yine iş sözleşmeleri veya toplu iş sözleşmelerinde belirtilmektedir.
Engelli Personel Gece Çalıştırılabilir Mi?
Sağlık kurulu tarafından hazırlanan engelli raporlarında engelli olan personelinde bedenen veya ruhen çalışmasına engel bir sorun bulunuyorsa gece vardiyasında çalışmasının önüne geçilebilmektedir. Bu durumun dışında özürlü memurlara isteği dışında gece nöbeti veya gece vardiyası görevi verilemez hükmü bulunsa da engelli personellerin gece çalıştırılıp çalıştırılmayacağı ile ilgili özel bir hüküm bulunmamaktadır.
Engelli Personel Ne Zaman Emekli Olur?
Engelli olan personelin emeklilik şart ve koşulları engelli raporlarına göre belirlenmektedir. Vücut fonksiyonlarında en az %40 oranında engeli bulunan kişiler engelli birey veya personel olarak nitelendirilmektedir. Engelli bireylerin emeklilik koşulları ise şu şekilde hesaplanmaktadır;
· Engellilik oranı %80-100: 15 yıl ve 3600 gün
· Engellilik oranı %60-79: 18 yıl ve 4000 gün
· Engellilik oranı %40-59: 20 yıl ve 4400 gün