Psikolog Herbert Freudenberger tarafından 1970 li yıllarda öne sürülen tükenmişlik sendromu tıbbi bir tanı değil; kişide ağır fiziksel, duygusal ve zihinsel yorgunluğa yol açan aşırı yoğun stres durumu olarak tanımlanan bir rahatsızlıktır.
Tükenmişlik Sendromu Belirtileri Nelerdir?
· Başarısızlık hissi
· Düşük enerji
· Bireyin kendini yorgun ve bitkin hissetme
· Yıpranmışlık
· Kişide oluşan olumsuz düşünceler
· İşten soğuma
· Umutsuzluk
· Azalan mesleki özgüven
· Uyku düzensizliği
· Dikkat dağınıklığı
· Tatmin edilemeyen isteklerin oluşması tükenmişlik sendromu belirtilerindendir.
Tükenmişlik Sendromu Tedavisi Nedir?
Ruh sağlığına yönelik muayenelerin yapılması gerekir. Bu muayenelerde tükenmişlik sendromunun ortaya çıkmasında etkili olan faktörler belirlenir. Tedavi sürecinde bu faktörlere yönelik önlemler alınması hedeflenir. Sendromun aşırı derecede ilerlediği durumlarda yani kişinin iş ve sosyal hayatını sürdüremediği durumlarda uzman hekim tarafından önerilirse ilaç tedavisine başlanabilir. Hastalığa neden olan faktörlere yönelik düzenlemelerle birlikte kişinin kendine vakit ayırması, hobiler edinmesi ve bunları yaşam biçimi halinde devam ettirmesi gerekir. İş hayatıyla alakalı faktörlere yönelik düzenlemelerde ise kişi işi işte bırakmayı öğrenmelidir. Ayrıca düzenli uyku, yeterli dinlenme, sağlıklı beslenme ve spor yapmak da tedavi sürecinin başarılı olma acısından oldukça önemlidir.
Tükenmişlik Sendromu Evreleri Nelerdir?
1. Aşama: Hırs ya da aşırı dürtü
2. Aşama: İlk aşamadaki hırs faktörünü gerçekleştirmek için aşırı çalışmak zorunda kalma
3. Aşama: İkinci aşamadaki çok çalışmak zorunda olmasının sonucu olarak kendi istek ve hayatına vakit ayıramama
4. Aşama: Üçüncü aşamadaki sorunu kendinde değil işveren, çalışma arkadaşları gibi diğer faktörlere yönelme, suçlama
5. Aşama: Kişi işi ya da sorumluluğu dışında her şeyden ve herkesten uzaklaşır, kendi içine kapanır.
6. Aşama: Birey duyarsızlaşır.
7. Aşama: Birey içinde boşluk ve endişe taşır.
8. Aşama: Birey depresyona girer.
9. Aşama: Tükenmişlik sendromunun bu son aşamasında zihinsel ve fiziksel çökme bas gösterir.
Tükenmişlik Sendromundan Nasıl Çıkılır?
Tükenmişlik sendromunu önlemek, normal hayatta stresten uzak kalmaktan daha kolaydır. Egzersiz yapmak fiziksel sağlıkla birlikte duygusal ve ruhsal bir rahatlama yaratır. Günlük yürüyüşler, yoga aikido, tai chi gibi hem beden hem zihinsel disiplinler tükenmişlik sendromuna girmeyi engellediği gibi tedavi etmek içinde uygulanan yöntemlerdendir. Ayrıca dengeli beslenmek, omega 3 gibi yağ asidi içerikli besinler tüketmek, yeterince dinlenmek, yeterince uyumak bireyin iyi hissetmesine ve sendromdan çıkmasına yardımcı olmaktadır.
Tükenmişlik Sendromu Bitkisel Tedavi Önerileri Nelerdir?
Tükenmişlik Sendromu psikolojik yöntemlerle tedavi ediliyor olsa bile, biliyoruz ki sıcak bir bitki çayı ya da normal demlenmiş çay yorgunluğumuzu alıyor, sevdiğiniz bir yemeği yediğinizde kendinizi mutlu hissediyor olmamız insanın yedikleri ve içtiklerinin ruhsal durumunu bir miktarda olsa etkilemesinden kaynaklanmaktadır. Bitkisel beslenme bitkilerin insan fizyolojisi üzerinde rahatlatıcı bir özelliği olmasının yanında vücuttaki toksin maddelerin vücuttan atılmasını kolaylaştırmaktadır. Yeşil çay yorgunluğun giderilmesinde, rezene ve adaçayı toksin atılmasında etkilidir. C vitamini yönünden zengin olan kivi meyvesi haşlanmış yumurtayla birlikte tüketildiğinde yorgunluğu giderme etkisinin artmış olduğu görülmektedir. A vitamini yönünden zengin olan havuç ile A,C ve K vitaminleri yönünden zengin olan armut çok iyi bir antioksidan kaynağıdır. Yorgunluğa iyi gelen ve antioksidan yönünden zengin birçok meyve ve sebze bulunmakta olup, tükenmişlik sendromu bitkisel tedavi yönteminde ana faktör beslenme düzeninde yapılan değişiklik olacaktır.
Tükenmişlik Sendromu Çözümü Nedir?
Kişinin sorunlu olduğunu kabullenmesi, sorunu çözmek için baş etme yöntemi kullanması, kendine güvenmesi, zamanı iyi kullanması, hayır diyebilmesi, alışılmış durumları değiştirmesi ve sosyal hayata katılması çözüm sürecinde etkili olmaktadır.
Tükenmişlik Sendromuna Giren Ünlüler Kimlerdir?
Meryem Üzerli, dizi çekimi sırasında yoğun tempo ve uzun çalışma saatleri ruhsal yapısı bozmuş, aniden ülkeyi terk edip telefonlarını kapatmıştı.
Teoman 2011 yılında tükenmişlik sendromu etkisiyle müziği bıraktığını açıklamıştı, 2017 de oyunculuğu bıraktığını da açıklamıştı.
Burak Özçivit ise 2018 yılında tükenmişlik sendromuna yakalanan ünlüler arasına girmiştir.
Tükenmişlik Sendromu Kimlerde Görülür?
Genel yaşamında yoğun ve stresli bir iş yaşamı olan bireylerde, ev hanımları dahil tüm çalışanlarda, iş ve özel hayatı arasında denge kuramayan bireylerde, herkesin işine koşan sabit sıkıcı işi olan ve çalıştığı işte kontrolünün kendinde olmadığını düşünen bireyler risk altındadırlar. Hizmet sektöründe çalışan meslekler (özellikle sağlık ve eğitim ) çalışanlarında tükenmişlik sendromu görülmesi mümkündür.
Tükenmişlik Sendromu Nasıl Geçer?
Yoğun tempoda çalışıyor olmak, gerçek olamayacak kadar uç hedefler, yüksek beklentiler ve tabii ki stres tükenmişlik sendromunu ciddi bir rahatsızlığa dönüştürebilmektedir. Yorgun ve dinlenmeden uyanmış hissetmek, hazırlanıp evden çıkmaya üşenmek, işe gitmek istememek, öfkeli, kızgın ve mutsuz hissetmek toplumda yaygınlaşan psikolojik bir sorun halini almaktadır. Genel olarak tükenmişlik sendromu iş yaşamı etrafında kendini göstermekte olduğundan iş ya da çalışma şartlarının düzeltilmesi, sendromun geçmesinde yardımcı olmaktadır. Tükenmişliğin bir diğer etkisi de iş ve özel yaşam arasındaki dengenin kurulamasılıdır. Eğer kişi sorunu fark edip bu yönde yani hayatındaki dengeyi kurarsa sendromun düzelmesi hızlanır. Bu sendrom kendiliğinden geçmemektedir. İlk evrelerde kişinin kendi yaşam ve iş şartlarını düzenleyip dengelemelidir. Müdahale edilmeyen ilk evrelerden sonra tükenmişlik sendromunun boyutu yorgunluk, uykusuzluk, kaygı bozuklukları, alkol ya da madde bağımlılığı, kalp hastalıkları ve bunun gibi birçok rahatsızlıklara kadar gitmektedir. Sendromla bas etmenin diğer kriterlerinden biride spor yapmak ve sağlıklı beslenmektir.
Tükenmişlik Sendromu Nasıl Anlaşılır?
- Dinleniyorum ama hala yorgunum diyorsanız
- Odaklanamıyorsanız
- Bağışıklık sistemi hastalıklarıyla ilgili rahatsızlanıp gözünüzü hastanede açıyorsanız
- Depresyonda hissediyorsanız
- Kolay işleri bile sonuçlandıramıyorsanız
- Öfke durumunda artış hissediyorsanız
- Kurban psikolojisine girmişseniz
- Yukarıda listelenen maddelerden birkaçı bile sizde varsa ;
Sakın kalmak için molalar vermek, spor ve iyi beslenmek kısaca bedenimize iyi bakmak, hayatımızı basite indirgemek, sosyal ilişkileri önemsemek, kendimize iyi yaklaşmak bize iyi gelecektir.
Tükenmişlik Sendromu Ne Kadar Sürer?
Tükenmişlik Sendromu iyileşme süreci;
Kişiden kişiye farklılık gösterir.
Kişinin durumla başa çıkma gücüne göre farklılık gösterir.
Kişiye uygulanan tedavi yöntemine göre farklılık gösterir.
Tükenmişlik Sendromu Nasıl Tedavi Edilir?
Tükenmişlik Sendromu tedavisi alanında uzman hekimler ya da alanında uzman klinik psikologlar tarafından kişinin durumuna, sendromun şiddetine göre uygun görülen yöntemlerle tedavi edilir. Bazen psikoteknik bazen ilaçlı tedavi uygulanabilmektedir.
