Cumhuriyetin ilan edilmesi ve demokratik bir ülke haline gelmemiz ile halk olarak birçok konuda hak sahibi olduk. Yöneticilerimizi kendi oylarımızla belirlemeye başladık. Cumhuriyetin ilan edilmesi ile babadan oğula sistemi kalkarak, Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde kendi egemenliğimize ve hür bir düşünce sistemine sahip olduk. Cumhuriyet ile birlikte bazı ödev ve haklarımız oldu. Ancak ülkemiz insanları tarafından oy kullanmanın bir hak mı yoksa sorumluluk mu olduğu tam olarak bilinmemektedir. Bu konunun siyaset meydanlarında tartışıldığını bile görebiliriz. Anayasaya göre oy kullanmak bir haktır. Bizler yapmış olduğumuz seçimlerle hakkımızı kullanıyor ve başka kişilere sorumluluk yüklüyoruz. Anayasanın 67. maddesinde yer alan hükme göre seçme ve seçilme hakkımız vardır yani oy kullanmak bir haktır. Ancak siyasetçiler çoğu kez bu ifadenin dışına çıkarak oy kullanmanın bir sorumluluk olduğunu ve oy kullanmayanların idari ceza uygulamalarıyla karşılaşacağını ifade etmektedir. Bu tutumları ile halkın kafasında karışıklığa neden olan siyasetçiler insanların isterse haklarını kullanmayacaklarını unutmaktadır.
Oy Kullanma Zorunluluğu Var Mı?
Oy kullanmak bir zorunluluk olarak ifade etmektedir. Ancak anayasada yer alan maddeye göre oy kullanmak bir haktır ve isteyen kişiler hakkını kullanmayabilir. Son zamanlar da ise sıkça duyduğumuz oy kullanma ve seçim kavramlarını siyasetçiler zorunluluk olarak ifade etmektedir, bu yasalara göre yanlış bir tutumdur. Halkımız arasında seçim zamanı gelince her vatandaşın oy kullanması gerektiği düşüncesi hakimdir. Oy kullanmamak ne kadar hak olsa da yine yasalar ile oy kullanmama durumu kısıtlanmıştır. Elbette isteyen kişiler oy kullanmama hakkına sahiptir ancak yine anayasaya göre mazeretsiz oy kullanmayanlara idari ceza uygulanmaktadır. Para cezası cüzi bir miktar olmasına rağmen, anayasada yer alan kişilerin düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamayacağı ifadesi bu tutum ile çelişmektedir.
Oy Kullanmak İçin Şartlar Nelerdir?
Oy kullanmak için belirli şartlar gereklidir. Öncelikle kesinlikle Türk vatandaşı olmanız ve Türkiye Cumhuriyeti kimliğine sahip olmanız gerekmektedir. 18 yaşından küçük bireyler oy kullanmazlar. Oy kullanmak isteyen kişilerin kesinleşmiş mahkeme kararına göre kısıtlı olmaması gerekir. İzinli dahi olsa silah altında olan er, onbaşı ve kıta çavuşları oy kullanamaz. Askeri okul öğrencilerinin oy kullanması yasaktır. Ayrıca ceza infaz kurumlarında hüküm olmak da oy kullanmayı engellemektedir.
Oy Kullanmak İçin İkametgah Süresi Ne Kadardır?
Oy kullanacak olan kişiler devlet tarafından teşhis edilir ve ikametgah adreslerine oy kağıdı gönderilir. Seçmen kağıdı adı verilen bu evrak günümüzde e-devlet üzerinden de karşılanmaktadır. İkametgah adresimiz oy kullanma aşamasında oldukça önemlidir. Çünkü oyumuzu atacağımız sandık ve oyumuzu kullanacağımız okul ikametgahımıza göre devlet tarafından kararlaştırılır. Oluşabilecek her sorunun önüne geçmek için ikametgah değişikliği yapan herkesin devlet kuruluşlarını bunu bildirmesi ve gerekli işlemleri yapması gerekir. Oturduğunuz adreste oy kullanmak istiyorsanız idari makamlarca bir yerde 6 ay ikamet etmeniz gereklidir.
