Osmanlıda harem mantığının nasıl olduğu hakkında bilgi verecek olursak; II. Osmanlı Padişahının annesi, kız kardeşleri, cariyeleri ve hizmetçilerinin yaşadığı II. Mehmed döneminde kurumsallaşmış bir saray alanıdır. Osmanlı hareminde toplam 1600 kadın olmak ilk başta olmak üzere ortalama 400 kadın olduğu söyleniyor. Devlette daha da önemli hale gelen haremin iki temel işlevi var. Birincisi, padişahın ailesinin yaşadığı, cariye ve eşin padişaha, şehzade ve devletin üst düzey görevlilerine sunulduğu yerdir. Şehzadeler yabancı hanedan ve prensesler ile evlenmeyi bıraktıkları için bu, hanedanın bekası için çok önemli ve gerekli bir özelliktir. İkinci işlevi ise okuldur.
Enderun mezunlarının Devşirme gençleri ve saray eğitimli cariyelerle evlenmesiyle eğitimli aristokratlar kuruldu. Padişaha ve hanedana bağlı aristokratlar yaratmak için cariyeler yetiştiren bir kurum oluştu. Osmanlı'da harem kimsenin giremediği bir ortamdı. Harem kelimesi "dokunulmaz, kutsal" anlamına gelir. Osmanlı Devleti'nin "Haremi Hümayun" bilinenin aksine, politikacı yetiştiren "Enderun" ekolüne paralel bir kurumdu. Osmanlı hareminde istihdam edilen erkek hadım memurları, beyaz hadım memurları ve siyah hadım memurları olmak üzere iki gruba ayrıldı.
Osmanlıda Harem ve Cariyelik Hakkında Bilgiler
Osmanlıda harem ve cariyelik konusuna açıklık getirecek olursak, şu ifadeleri kullanmak yerinde olacaktır; harem, Türk geleneğinin bir parçası değildi, ancak Fatih'in haremi kurmasının temel nedeni, güvenlik ve devlet sırlarının ifşasını önlemekti. Osmanlı Padişahı Fatih’e kadar, hanedan üyeleri çevrelerindeki devlet hükümdarlarının kızlarıyla, beylerin kızlarıyla ya da savaştıkları kralın kızıyla evlenirdi. Özellikle yabancı kralların kızları Müslüman olup Osmanlı İmparatorluğu'nun kültürünü benimsediler, ancak bazıları atalarını unutamadı. Bu nedenle sık sık ülkelerine açıktan gizli mektuplar göndererek ulusal güvenliği tehlikeye atmışlardır. Saray dışında yapılan evlilik, kraliyet ailesini saraya kabul etmek anlamına geliyordu. Osmanlı Padişahı da bunu ulusal güvenlik açısından sakıncalı olarak değerlendirmiştir. Bu nedenle harem yaratılmış ve burada yetişen en zeki ve güzel kız daha sonra padişahın eşi olmaya hak kazanmıştır.
Osmanlıda Harem Eğitimi Nasıldır?
Osmanlı Devleti’nde harem vazgeçilmez bir bütün haline gelmiş bulunmaktaydı. Osmanlıda harem eğitiminin nasıl olduğu hakkında bilgi verecek olursak, bu noktada şunu belirmek isteriz ki; sarayda disiplin katıydı. Kızların kavgası, kirli dedikoduları ve hatta hırsızlıklarından dolayı orada kalmalarına izin verilmedi ve cezalandırıldı. Haremde saray görgü kurallarına uyularak okuma yazma, yeterli din bilgisi, dikiş, sofra servisi, müzik ve dans öğretilirdi. Aralarında hattatlar, hatta Hürrem Sultan gibi şairler de vardı. Zeki kızlardı. Harem, aptalların yaşadığı ve yükseldiği yer değildi. Padişahın kızları sultanlar ve Padişahın eşleri kendi hünerlerine sahipti.
