Dünya Ukrayna ve Rusya arasında yaşanan savaş krizi ile sarsılırken, Montrö Boğazlar Sözleşmesinin önemi bir kez daha anlaşıldı. Montrö Boğazlar Sözleşmesi; 1936 yılında imzalanan, Türkiye’ye Çanakkale ve İstanbul boğazları üzerinde kontrol sağlama ve savaş gemilerini düzenleme hakkı veren ulusal bir sözleşme olarak kabul edilmektedir. Sözleşme maddeleri uyarınca Türkiye’ye boğazlar üzerinde tam kontrol hakkı verir ve sivil gemilerin özgür biçimde geçişini garanti altına alır. Sözleşme, Karadeniz bölgesine kıyısı olmayan ülkelere ait savaş gemilerinin geçişini kısıtlar.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Maddeleri
Montrö Boğazlar Sözleşmesi maddeleri şu şekilde sıralanmıştır;
Barış zamanında gece ve gündüz, Ticaret gemileri ve geçiş rejimi Boğazlardan ulaşım tam özgürlük içerisinde olacaktır.
Savaş zamanlarında Türkiye, savaşan konumda değilse bayrak ve yük her ne olursa olsun Ticaret gemileri ve geçiş rejimi Boğazlar özgürlüğünden yararlanacaktır.
Savaş zamanında Türkiye savaşta ise, Türkiye ile savaşta olan bir ülkeye bağlı olmayan ticaret gemileri boğazdan geçebilir.
Savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi için Türk Hükümetine diplomasi yoluyla haber verilmesi gerekecektir. Karadeniz’e kıyısı olmayan ülkeler için bu süre 15 gündür.
Karadeniz’de bulunma amacı her ne olursa olsun kıyıdaş olmayan ülkelerin savaş gemileri denizde 21 günden çok kalamazlar.
Saldırıya uğramış bir devlete ya da Türkiye’yi bağlayan karşılıklı yardım anlaşması gereği bakımından yapılan yardım durumları dışında savaşan herhangi bir devletin savaş gemilerinin Boğazlardan geçmesi yasaktır.
Savaş zamanlarında Türkiye savaşan konumunda ise savaş gemileri geçişi konusunda Türk hükümeti dilediği gibi davranabilir.
Boğazlar kayıtsız şartsız Türkiye Cumhuriyetine bırakılacak, tahkimat yapma hakkı tanınacaktır.
Türk Hükümeti, sözleşmenin, savaş gemilerinin ve Boğazlardan geçişe ilişkin her hükmün yürütülmesi hususunda göz kulak olacaktır.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Önemi
Montrö Boğazlar Sözleşmesi son derece önemli bir anlaşmadır. Özellikle son günlerde Montrö Boğazlar Sözleşmesinin önemi daha da anlaşılmış oldu. Montrö Boğazlar Sözleşmesi savaşta ve barışta, diğer ülkelerin gemilerinin geçiş kontrolünün Türkiye Cumhuriyetinde bulunmasını sağlayan bir sözleşmedir. Boğazların kontrolü tamamen Türkiye’ye aittir. Montrö Boğazlar Sözleşmesi bu bakımdan son derece önemli bir sözleşmedir.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Ne Zaman Bitiyor?
Montrö Boğazlar Sözleşmesi, boğazlarda bulunan tüm denetimler ve kontrolün Türkiye’de bulunmasını sağlayan bir sözleşmedir. Bugün önemi son derece hissedilen Montrö Boğazlar Sözleşmesinin ne zaman bittiği merak ediliyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesi; yürürlüğe girdiği tarihten bu yana tam 20 yıl sürecek, bununla beraber sözleşmesinin 1. maddesi uyarınca boğazlarda geçiş özgürlüğü ilkesinin sonsuz bir süresi olacaktır.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Ne Zaman İmzalandı?
Montrö Boğazlar Sözleşmesinin ne zaman imzalandığı, sözleşmenin önemini bilen kişiler tarafından araştırılıyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesi 20 Temmuz 1936 tarihinde imzalanmıştır. Sözleşme 9 Kasım 1936 tarihinde yürürlüğe girmiş, Millet Cemiyeti Sözleşme Serisine ise 11 Kasım 1936 tarihinde kaydedilmiştir.
Montrö Boğazlar Sözleşmesinden Çekilirsek Ne Olur?
Montrö Boğazlar Sözleşmesi önemi bilinen bir sözleşme türüdür. Özellikle geçtiğimiz günler içerisinde değerini daha iyi fark ettiğimiz Montrö Boğazlar Sözleşmesi hakkında bilinmeyen pek çok detay bulunuyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesinden çekilmemiz durumunda, boğazların kontrolü Türkiye’nin elinden çıkar ve denetim kontrol hakkını kaybederiz.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Neden Feshedilmek İsteniyor?
Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile birlikte boğazlarda geçiş durumu tamamen Türkiye’de bulunuyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesi bir süredir feshedilmek isteniyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesinin neden feshedilmek istendiği merak ediliyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile birlikte boğazlarda geçiş ve denetimleri Türkiye’ye ait olduğu için sözleşme feshedilmek isteniyor. Bu şekilde denetim daha serbest kalacak, ülkeler diledikleri şekilde geçiş yapabilecekler.
Montrö Boğazlar Sözleşmesi Neden İmzalandı?
Türkiye’nin kendi boğazlarında kısıtlanan söz hakları nedeni ile yaşamış olduğu haksızlık üzerine Bulgaristan, Büyük Britanya, Fransa, Avustralya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Sovyetler Birliği ve Yugoslavya ile birlikte gerçekleştirilen uzun görüşmeler sonucunda imzalandı. Böylece Türkiye’ye hakkı olan boğazlarda söz hakları geri verildi.
Montrö Boğazlar Sözleşmesine Katılmayan Ülkeler
Montrö Boğazlar Sözleşmesi ile ilgili bilinmeyenler sorgulanıyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesine katılmayan ülkeler merak ediliyor. Montrö Boğazlar Sözleşmesine Türkiye’nin İngiltere ile yakınlaşmasına sıcak bakmayan İtalya katılmamıştır.
