Kuranı Kerim İlk Türkçe Meali Kim Yazdı?

Kur'an-ı Kerim'in ilk Türkçe meali, 1914 yılında Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır tarafından yazılmıştır. Elmalılı Hamdi Yazır, Osmanlı döneminde yetişmiş önemli bir İslam âlimi ve müfessirdir. "Hak Dini Kur'an Dili" adıyla bilinen bu tefsir ve meal çalışması, Cumhuriyet döneminin başlarında, 1925-1938 yılları arasında yazılmış ve yayımlanmıştır.

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır ve "Hak Dini Kur'an Dili"

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır: 1878-1942 yılları arasında yaşamış olan Elmalılı Hamdi Yazır, Türkiye'nin en önemli İslam âlimlerinden biridir. Hukuk, felsefe, kelam ve tefsir alanlarında geniş bilgi sahibiydi.

"Hak Dini Kur'an Dili": Elmalılı Hamdi Yazır'ın bu eseri, sadece Kur'an'ın tercümesi değil, aynı zamanda tefsiridir. Bu nedenle eserin ismi "meal" değil "tefsir" olarak anılmaktadır. Ancak, bu tefsir aynı zamanda Türkçe bir meal de içermektedir. Eser, dönemin Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından sipariş edilmiştir ve Osmanlı Türkçesi ile yazılmıştır.

Eserin Önemi: "Hak Dini Kur'an Dili" eseri, geniş kapsamlı açıklamaları ve derin tefsir bilgileri ile Türkçe konuşan Müslümanlar için Kur'an'ı anlamada büyük bir kaynak olmuştur. Hâlâ Türkiye'de en çok okunan ve referans alınan tefsir eserlerinden biridir.

Diğer Önemli Türkçe Mealler

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır'dan sonra da birçok âlim Türkçe Kur'an mealleri yazmıştır. Bunlar arasında:

Ömer Rıza Doğrul: "Tanrı Buyruğu" adlı mealiyle bilinir.

Hasan Basri Çantay: "Kur'an-ı Hakim ve Meali Kerim" adlı eseriyle bilinir.

Bu çalışmalar, Kur'an'ın mesajını Türkçe konuşan Müslümanlara daha iyi iletebilmek amacıyla yapılmış önemli eserlerdir. Elmalılı Hamdi Yazır'ın "Hak Dini Kur'an Dili" eseri ise bu alandaki öncülerden biri olarak büyük bir öneme sahiptir. 

İlk Mevlidi Kim Yazdı?

İslam dünyasında Mevlid, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğumunu, hayatını ve faziletlerini anlatan şiir veya nesir şeklindeki eserlerdir. İslam tarihindeki ilk mevlidi yazan kişi, Şeyh Süleyman Çelebi'dir. Onun kaleme aldığı "Vesîletü'n-Necât" adlı eseri, en ünlü ve en çok okunan mevlid eserlerinden biridir.

Şeyh Süleyman Çelebi ve "Vesîletü'n-Necât"

Şeyh Süleyman Çelebi: 1351-1422 yılları arasında yaşamış olan Şeyh Süleyman Çelebi, Osmanlı dönemi mutasavvıfı ve şairidir. Bursa Ulu Cami'de imamlık yapmış olan Süleyman Çelebi, Mevlid-i Şerif'in yazarı olarak bilinir.

Vesîletü'n-Necât: Bu eser, Mevlid-i Şerif olarak da bilinir ve Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğumunu, hayatını ve mucizelerini anlatır. Türkçe yazılmış olan bu mevlid, Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kadar geniş bir coğrafyada Müslümanlar arasında büyük bir sevgi ve saygı ile okunmaktadır.

Mevlid'in İçeriği

"Vesîletü'n-Necât," birkaç ana bölümden oluşur ve her bölümde Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) farklı yönleri ele alınır. Başlıca bölümleri şunlardır:

Doğum: Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) doğumu ve bu doğumun getirdiği sevinç ve bereketler.

Mucizeler: Hz. Muhammed'in (s.a.v.) doğumundan itibaren gösterdiği mucizeler ve olağanüstü haller.

Miraç: Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Miraç mucizesi, göklere yükselişi ve Allah ile buluşması.

Veda Haccı: Hz. Muhammed'in (s.a.v.) Veda Haccı sırasında yaptığı konuşmalar ve öğütler.

Vefat: Hz. Muhammed'in (s.a.v.) vefatı ve sahabelerin yaşadığı derin üzüntü.

Mevlid Geleneği

Mevlid-i Şerif, Müslüman toplumlarda özellikle Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) doğum günü olan Mevlid Kandili'nde ve diğer dini ve sosyal etkinliklerde okunur. Doğum, sünnet, düğün ve ölüm gibi çeşitli vesilelerle de okunarak manevi bir atmosfer oluşturulur.

Sonuç

İslam dünyasında mevlid geleneğinin ilk örneklerinden biri olan "Vesîletü'n-Necât," Şeyh Süleyman Çelebi tarafından yazılmıştır. Bu eser, Osmanlı İmparatorluğu'ndan günümüze kadar Müslümanlar arasında büyük bir öneme sahip olmuş ve geniş bir coğrafyada okunmuştur. Mevlid, Hz. Muhammed'in (s.a.v.) hayatını ve faziletlerini anarak, Müslümanların ona olan sevgilerini ve bağlılıklarını ifade etmelerinin önemli bir yoludur. 

İlk Kur’an’ı Kerim’i Kim Yazdı?

Kur'an-ı Kerim, Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed'e (s.a.v.) 610-632 yılları arasında 23 yıl süren vahiy yoluyla indirildi. Bu vahiyler, Peygamber Efendimiz tarafından sahabelere aktarılmış ve çeşitli sahabeler tarafından yazıya geçirilmiştir. İlk Kur'an-ı Kerim'i yazan kişiyi belirtmek, bu süreçte görev alan sahabelerin birden fazla olması nedeniyle biraz daha geniş bir açıklama gerektirir.

Vahiy Katipleri

Peygamber Efendimiz (s.a.v.) döneminde vahiyleri yazmakla görevli olan sahabelere "vahiy katipleri" denir. Bu katipler arasında en bilinenleri şunlardır:

Zeyd bin Sabit: Zeyd bin Sabit, vahiy katiplerinin en önde gelenlerinden biridir ve Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) emriyle birçok vahiy yazmıştır.

Ali bin Ebu Talib: Hz. Ali, aynı zamanda Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) kuzeni ve damadı olup, vahiy katipleri arasında yer almıştır.

Muaviye bin Ebu Süfyan: İlerleyen dönemlerde Emevi halifesi olacak olan Muaviye, vahiy katiplerinden bir diğeridir.

Ubey bin Ka'b: Ubey bin Ka'b da vahiy katiplerinden biridir ve Kur'an'ı ezberleyen ilk sahabelerden biri olarak bilinir.

Abdullah bin Mes'ud: Vahiy katipleri arasında yer alan ve Kur'an'ı ezberleyen sahabelerden biridir.

Kur'an-ı Kerim'in Derlenmesi ve Kitap Haline Getirilmesi

Kur'an-ı Kerim, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) vefatından sonra halifeler döneminde derlenmiş ve kitap haline getirilmiştir:

Hz. Ebu Bekir Dönemi: Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) vefatından sonra, Yemame Savaşı'nda birçok hafızın şehit olması üzerine, Hz. Ömer'in tavsiyesiyle Halife Hz. Ebu Bekir, Kur'an ayetlerinin bir araya getirilmesi için Zeyd bin Sabit'i görevlendirmiştir. Bu derleme çalışması sonucunda Kur'an-ı Kerim'in ayetleri bir araya toplanarak yazılı bir metin haline getirilmiştir.

Hz. Osman Dönemi: Üçüncü Halife Hz. Osman, İslam'ın genişlemesi ve farklı bölgelerdeki Müslümanlar arasında kıraat farklılıklarının ortaya çıkması nedeniyle, Zeyd bin Sabit başkanlığında bir komisyon kurarak Kur'an-ı Kerim'in çoğaltılmasını sağlamıştır. Bu çoğaltılan nüshalar, İslam dünyasının farklı bölgelerine gönderilmiştir.

Sonuç

İlk Kur'an-ı Kerim'i yazan kişi, belirli bir şahıs değil, vahiy katipleri olarak bilinen bir grup sahabedir. Bu sahabeler, Peygamber Efendimiz'in (s.a.v.) rehberliğinde vahiyleri yazıya geçirmişlerdir. Kur'an-ı Kerim'in kitap haline getirilmesi ise Halife Hz. Ebu Bekir ve daha sonra Halife Hz. Osman döneminde gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte en önemli rollerden birini Zeyd bin Sabit oynamıştır. 

Tevrat’ı Kim Yazdı?

Tevrat, Yahudiliğin kutsal kitabıdır ve aynı zamanda Hristiyanlıkta Eski Ahit'in bir parçasıdır. İslamiyet'te de Tevrat'ın Allah tarafından gönderilen kutsal kitaplardan biri olduğuna inanılır. Tevrat, Musa Peygamber'e (Hz. Musa) vahyedilen kitap olarak kabul edilir. Bu nedenle Tevrat'ın yazılmasıyla ilgili olarak üç farklı perspektiften bakılabilir: Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam.

Yahudilik ve Hristiyanlık Perspektifi

Musa Peygamber: Yahudi ve Hristiyan geleneğine göre, Tevrat'ı yazan kişi Musa Peygamber'dir. Musa Peygamber, Mısır'dan çıkış (Exodus) olayından sonra Sina Dağı'nda Allah'tan (Yahudi ve Hristiyan terminolojisinde YHVH veya Yehova) vahiy almış ve bu vahiyleri yazıya geçirmiştir.

Beş Kitap: Tevrat, Yahudilerin "Tanah" adını verdiği kutsal kitabın ilk beş kitabını (Pentateuch) oluşturur. Bu kitaplar:

Bereşit (Genesis): Yaratılış ve ataların tarihini anlatır.

Şemot (Exodus): Mısır'dan çıkış ve Sina Dağı'nda verilen yasaları içerir.

Vayikra (Leviticus): Levililerin kuralları ve ritüelleri.

Bamidbar (Numbers): İsrailoğullarının çölde geçen yılları.

Devarim (Deuteronomy): Musa'nın İsrailoğullarına verdiği son öğütler ve yasaların tekrarı.

İslam Perspektifi

Musa'ya Vahyedilen Kitap: İslam inancına göre, Tevrat, Allah tarafından Musa Peygamber'e vahyedilen kutsal kitaptır. Kur'an'da Tevrat'ın Allah tarafından gönderildiği ve Musa'ya vahyedildiği birçok ayette belirtilir.

Değişiklikler: İslamiyet'e göre, orijinal Tevrat zamanla tahrif edilmiş (değiştirilmiş) ve Allah'ın gönderdiği orijinal metinden sapmalar olmuştur. Bu nedenle, İslam'da mevcut Tevrat'ın tamamen Allah'ın sözü olduğu kabul edilmez, ancak bazı öğretilerinin ilahi kaynaklı olduğu kabul edilir.

Tevrat'ın Yazılması ve Derlenmesi

Tarihsel Perspektif: Tarihsel ve akademik perspektiften bakıldığında, Tevrat'ın yazılması ve derlenmesi süreçleri oldukça karmaşıktır. Modern tarihçiler ve din bilimciler, Tevrat'ın birçok yazar tarafından farklı dönemlerde yazıldığını ve zamanla derlenip şekillendiğini düşünürler. Bu süreç muhtemelen M.Ö. 6. ve 5. yüzyıllarda tamamlanmıştır.

Belgesel Hipotez: Bu hipoteze göre, Tevrat en az dört ana kaynaktan (J, E, P ve D kaynakları) derlenmiştir. Her bir kaynak farklı bir yazı tarzı ve teolojik vurguya sahiptir.

Özet

Yahudi ve Hristiyan Geleneği: Tevrat, Musa Peygamber tarafından yazılmıştır ve beş kitaptan oluşur.

İslam Geleneği: Tevrat, Musa Peygamber'e Allah tarafından vahyedilmiştir, ancak zamanla tahrif edilmiştir.

Tarihsel ve Akademik Perspektif: Tevrat, farklı yazarlar tarafından farklı zamanlarda yazılmış ve daha sonra derlenmiştir.

Bu bilgiler ışığında, Tevrat'ın yazılması konusu farklı dinler ve akademik perspektifler arasında çeşitli şekillerde ele alınmaktadır. 

İncili Kim Yazdı?

İncil, Hristiyanlığın kutsal kitabı olan Yeni Ahit'in (Yeni Antlaşma) bir parçasıdır ve Hristiyanlar tarafından kutsal kabul edilen dört ana metin (Matta, Markos, Luka, Yuhanna) dahil olmak üzere birçok kitaptan oluşur. Bu kitaplar, çeşitli yazarlar tarafından yazılmıştır ve her biri Hz. İsa'nın (İsa Mesih) hayatı, öğretileri, ölümü ve dirilişi hakkında farklı perspektifler sunar.

Dört Ana İncil (Evangelium)

Matta İncili (Evangelium Secundum Matthaeum)

Yazarı: Geleneksel olarak Matta (Levi) adlı bir havari tarafından yazıldığı kabul edilir. Matta, İsa'nın on iki havarisinden biridir ve bir vergi tahsildarı olarak bilinir.

İçeriği: Matta İncili, İsa'nın Yahudi kimliğine vurgu yapar ve Eski Ahit'in peygamberliklerini yerine getirdiğini gösterir.

Markos İncili (Evangelium Secundum Marcum)

Yazarı: Geleneksel olarak Yuhanna Markos olarak bilinen bir kişi tarafından yazıldığı kabul edilir. Yuhanna Markos, Petrus'un öğrencisi ve havarilerin bir yardımcı olarak bilinir.

İçeriği: Markos İncili, İsa'nın hizmetini ve mucizelerini hızlı bir anlatımla sunar ve genellikle en kısa İncil olarak kabul edilir.

Luka İncili (Evangelium Secundum Lucam)

Yazarı: Geleneksel olarak Luka adlı bir doktor ve Pavlus'un (Paulus) yardımcısı tarafından yazıldığı kabul edilir. Luka ayrıca Elçilerin İşleri kitabının da yazarı olarak kabul edilir.

İçeriği: Luka İncili, İsa'nın insani yönlerine vurgu yapar ve özellikle merhamet ve evrensellik temalarını işler.

Yuhanna İncili (Evangelium Secundum Ioannem)

Yazarı: Geleneksel olarak Yuhanna (Johannes) adlı bir havari tarafından yazıldığı kabul edilir. Yuhanna, İsa'nın en yakın havarilerinden biri olarak bilinir.

İçeriği: Yuhanna İncili, İsa'nın ilahi yönüne vurgu yapar ve Tanrı'nın Oğlu olarak onun kimliğini ön plana çıkarır.

Diğer Yeni Ahit Kitapları

Yeni Ahit, yukarıda belirtilen dört İncil'in yanı sıra Elçilerin İşleri, Pavlus'un Mektupları, Genel Mektuplar ve Vahiy kitabı gibi diğer metinlerden oluşur. Bu kitaplar, çeşitli yazarlar tarafından yazılmıştır ve Hristiyan teolojisinin temellerini oluşturur.

Elçilerin İşleri (Acts of the Apostles)

Yazarı: Geleneksel olarak Luka tarafından yazılmıştır.

İçeriği: İlk Hristiyan topluluklarının kuruluşunu ve yayılmasını anlatır.

Pavlus'un Mektupları (Pauline Epistles)

Yazarı: Pavlus (Saul) tarafından çeşitli Hristiyan topluluklarına ve bireylere yazılmıştır.

İçeriği: Hristiyan inancı, ahlakı ve kilise düzeni hakkında öğretiler içerir.

Genel Mektuplar (General Epistles)

Yazarları: Farklı yazarlar tarafından yazılmıştır, bunlar arasında Yakup, Petrus, Yuhanna ve Yahuda bulunur.

İçeriği: Hristiyan yaşamı ve inancı hakkında genel öğütler içerir.

Vahiy Kitabı (Revelation)

Yazarı: Geleneksel olarak havari Yuhanna tarafından Patmos adasında yazıldığı kabul edilir.

İçeriği: Kıyamet ve gelecekteki olaylar hakkında sembolik vizyonlar içerir.

Sonuç

İncil (Yeni Ahit),çeşitli yazarlar tarafından farklı dönemlerde yazılmış kitaplardan oluşur. Her bir İncil yazarı, İsa'nın yaşamı ve öğretileri hakkında farklı bir perspektif sunar. Bu metinler, Hristiyan inancının temellerini oluşturan ve Hristiyan topluluklar tarafından kutsal kabul edilen metinlerdir.