Zaman zaman devlet eli ile bu taşınmazlara bazı işlemler uygulanırken, bunlara farklı adlar takılmaktadır. Özellikle bu işlemlerden biri de istimlak etmek yani kamulaştırma olarak karşımıza çıkmaktadır. Basitçe bu işlem, özel mülkiyette ki bir taşınmazın, devlet tarafından bedeli ödenerek, belli bir kısım ya da tamamen kamulaştırmasına denir. Bu işlem uygulanırken, kanunda belirtilen esaslara göre düzenlenip, değeri belirlenen taşınmazın, bedeli peşin olarak ödenir. Bu konuda mülk sahibi bedelde bir anlaşmazlık yaşarsa, mahkeme yolu açık olup, bu hakkını kullanabilmektedir. Bu konu kanunlar kapsamında, bütün detayları ile açıklanıp, taşınmaz bu belirlenen kapsamlar dahilinde alınır. Özellikle taşınmazın sahibine, bedelde anlaşmama gibi bir durum oluşursa, mahkeme yolu açıktır. Taşınmaz sahibi bu hakkını kullandığı zaman, mahkeme bilirkişi atar ve bu bilirkişi detaylı bir rapor oluşturup, değeri tespit eder. Mahkemeye sunulan rapora göre de mahkeme kararını verir. Günümüzde birçok taşınmaz bu yolla kamulaştırılıp, vatandaşların hizmetine sunulmuş ve kamuya yarar sağlanmıştır.
İstimlak Bedeli Nedir?
Kamulaştırma olarak bilinen istimlak yapılacaksa, bunda yüksek kamu yararı gözetilir. Bunun ışında kanunların belirlediği esaslara göre işlem yapılırken, öngörülen bedel taşınmaz sahibine peşin olarak ödenir. Bu bedel bazı incelemelerden sonra belirlenirken, her taşınmaz için bu bedel farklılık gösterip, buna bağlı miktarlar ödenir. Bu bedel belirlenirken, taşınmazın çeşidi, yüzölçümü, emsal satışlarda ki değerler ve daha birçok konu göz önüne alınır. Bedeli belirleyen ise bilirkişi kurulları olurken, mahkeme heyeti ile alanda inceleme yapılır.
İstimlak Sınırı Nedir?
Özel bir mülkiyeti yüksek kamu yararı gözetip, devlet eli ile kamulaştırmaya istimlak denilir. Bu konu kanun ile belirlenip, kanuna göre esaslara dayalı olarak gerçekleştirir. Buna göre taşınmazın değeri belirlenip, peşin bir şekilde sahibine verilir. Bu istimlak işlemi, belirli ya da bütün araziyi kaplayabilirken, bu konuda bir sınır söz konusu olmamaktadır. Yani kamu yararı için ne kadar alan gerekiyorsa, bu işlem yapılabilirken, en önce gözetilen yüksek kamu yararı olmaktadır. Yani kamu yararı için ne kadar alan gerektiği belirlenip, buna uygun olan taşınmaz devlet eli ile kamulaştırılır. İstimlak edilen yerlerde kamu yararına göre projeler yapılırken, bunlar üniversiteler, devlet daireleri ve bu gibi projelerdir.
İstimlak Bedeli Neye Göre Belirlenir?
Bir taşınmazın istimlak edilebilmesi için öncelikle kamu yararı aranmakta olup, daha sonra kanunda yer alan esaslara uyularak yapılır. Bu taşınmazın bedeli ise peşin ödenirken, bedelde anlaşma sağlanamazsa, taşınmaz sahibine mahkeme yolu açıktır. Bu taşınmazların bedeli ise birçok unsura göre yapılırken, cinsi, yüzölçümü, emsal emlak satışları ve değeri etkileyecek birçok özelliğe göre yapılmaktadır. Bedel bilirkişi kurulu tarafından yapılıp, mahkeme heyeti ile alanda değer saptanır. Bu değer saptanması bir rapor halinde, kamulaştırma değeri olarak karşımıza çıkar. Buna göre de her taşınmazın fiyatı ve bedeli farklı olmaktadır.
