İntifa Hakkı Nedir?

İntifa Hakkı Nedir?
15.08.2021 15:00
Taşınır veya taşınmaz bir eşya üzerinde bir kişiye sınırsız yararlanma yetkisi tanıyan hakka irtifak hakkıdır. İntifa hakkı nedir, gerekli belgeler nelerdir, mirasçılara geçer mi? İntifa hakkı ile irtifak hakkı arasındaki fark nedir? İntifa hakkı süresi ne kadar, nasıl kaldırılır, bozulabilir mi, tek taraflı kaldırılabilir mi, intifa hakkı veren ölürse ne olur?

Taşınmaz eşya üzerinde kullanma, yararlanma ve tüketme yetkilerinden kullanma ve yararlanma yetkilerini bir başkasına tahsis edilen hak tipidir. İntifa hakkı çeşitli alanlarda farklı şekilde tanımlanmaktadır. Egemenlik hakları kapsamında olan intifa hakkı ise sınırı ayni bir haktır yani mutlak haklar sınıfında yer almaktadır. Şahsa ait olan bir hak olduğu için devredilemez ve mirasla geçemez. Tüzel kişilerde süre en genç yüz senenin dolması ile son bulmaktadır. Sahip olunan mülklerin kullanma ve yararlanma yetkilerinden mahrum kalındığı için geride kalan mülkiyete kuru mülkiyet adı verilir. Buradaki amaç zaman içerisinde piyasadaki bütün mülkiyetlerin kuru mülkiyet haline gelmesini önlemektedir. Mahkeme kararı ile kurulan intifa hakkı, sözleşmeyle kurulan intifa hakkı ve kanundan doğan intifa hakkı olmak üzere üç şekilde kurulabilir.

Taşınır veya taşınmaz bir eşya üzerinde bir kişiye sınırsız yararlanma yetkisi tanıyan hakka irtifak hakkıdır. Başkasına ait bir eşya üzerinde kullanma ve semerelerinden faydalanma hakkını da kapsamaktadır. Bir eşya üzerinde kurulan intifa hakkı malike sadece o şeyin mülkiyet hakkını vermektedir. Malikin sahip olduğu kullanma hakkını kanunlarla güvence altına alınmış olduğunu ifade etmektedir. Dolayısıyla intifa hakkı sınırlandırılmış bir ayni haktır. Bu sebepten ötürü hakkın sahibi sınırlı olan ayni hak sahibi olmaktadır. Malik de dahil olmak üzere bu hak herkese karşı ileri sürebilir. Sözleşmede üzerinde aksi hükümler yer almadığı sürece ve hak sahibinin şahsi kullanımı belirtilmediği durumlarda başkasına devredilebilir. Gerçek kişilerde ölüm ile tüzel kişilerde medeni kanunlar çerçevesinde düzenlenen esaslara göre hüküm verilmektedir, 100 yıllık sürenin dolması ile son bulmaktadır.

İntifa Hakkı Mirasçılara Geçer Mi?

Belirli bir gerçek veya tüzel kişiye yetki veren ayni hak olarak tanımlanabilir. Bir başkasına eşya üzerinde tam olarak yararlanma yani mülkiyet harici kullanma ve yararlanmak haklarını vermektedir. Dolayısıyla bu hak başkasına devredilememektedir. İntifa hakkı miras yoluyla mirasçılara intikal edemez.

İntifa Hakkı ile İrtifak Hakkı Arasındaki Fark Nedir?

İrtifa hakları ile intifa hakları birbiriyle karıştırılan fakat birbirinden ayırıcı özellikleri olan haklardır. Bu farklar şu şekildedir;

  • Mal sahibinin rızasına bağlı olarak intifa hakkı tam kullanma imkanı verirken irtifak haklarında kanunen belirtilen kişileri taşınması kullanma zorunluluğu mevcutken
  • İrtifak ihtiyaca bağlı yararlanma imkanı sağlarken, intifa hakkı hem kullanma hem yararlanma imkanı sağlar.
  • Tüzel kişilere ortak kullanım için intifa hakkı ömür boyu tahsil edilir, irtifak ise kişiye yararlanma hakkını tanımaktadır.
  • Taşınmaz mal intifa hakkında hakkı elinde bulundurana aittir. İrtifakta taşınmaz mal yine mal sahibine ait fakat kişinin yararlanma durumu sınırlıdır.

İntifa Hakkı İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?

  • Tapu senedi, taşınmazın ada ve parsel numarasını içerir belge
  • Tarafların fotoğrafla nüfus cüzdanları veya pasaportları
  • Son altı ay içerisinde çekilmiş 6x4 cm büyüklüğünde tarafların fotoğrafları
  • Mahkeme kararı ile tesis edilecek olan intifa hakkı için mahkeme kararı
  • Hayatta olan eşin intifa hakkını seçtiğine dair mirasçılık belgesi
  • Taşınmazın üzerine intifa hakkı kurulacaksa kroki, belediye encümen kararı
  • Taşınmazın emlak vergisi değerini gösterir yazı

İntifa Hakkı Nasıl Kaldırılır?

Hak sahibinin ölmesi, sözleşmede belirtilen sürenin bitmesi veya mahkeme kararıyla intifa hakkı sona erdirildiyse intifa hakkı kaldırabilir. Sürenin bitişi veya hak sahibinin ölümü nedeniyle intifa hakkı otomatik olarak tapu sicilinden kalkmadığı için terkin Tapu Müdürlüğü’ne müracaat ederek düzeltilmesi gerekmektedir. Bunlar dışındaki bir sebeple hak sahibi intifa hakkının kalkması için tapu müdürlüğüne edebilir. Taşınmazın yok olması, yarar sağlamayacak hale gelmesi gibi nedenlerle de intifa hakkı sona erebilir.

İntifa Hakkı Süresi Ne Kadar?

Tapuda yolsuz olan tescil edilen intifa hakkının, intifa hakkı sahibi tarafından söz konusu olan taşınmazı aralıksız, çekişmesiz, iyi niyetle ve 10 yıl boyunca zilyetliğinde bulundurması gereklidir. Bu sebeple olağan zamanaşımı süresi m.712’de düzenlenmiştir. Olağanüstü zamanaşımı ise m.713 ile hüküm altına alınmıştır ve süresi 10 yıldır.

İntifa Hakkı Bozulabilir Mi?

Bozulabilir bir haktır. İntifa hakkı tapu sicilinden sadece terkin harcı alınarak silinmektedir. Bu durumda mülkiyet sahibi lehine vazgeçmesi belirli bir süre için kurulmuş ise sürenin dolması ile taşınmazın sahibi ile bu tapu sicilinden terkin edilecektir.

İntifa Hakkı Veren Ölürse Ne Olur?

İntifa hakkı sahibinin ölümü ile sona ermektedir. Mirası yapılamamaktadır. Nüfus kaydı veya veraset belgesi kişiler öldüğünde ile tüzel kişilerde tüzel kişiliğin sona erdiğinin yetkili makamlardan alınacak belgeler ile tespit edilmesi halinde tapu kütüğünden terkin edilir.

İntifa Hakkı Tek Taraflı Kaldırılabilir Mi?

Tapu sicilindeki intifa hakkı mal sahibinin ölmesi halinde bile kendi kendine ortadan kaldırılmamaktadır. Bu hakkın kaldırılması için yapı müdürlüğüne başvurulması gerekmektedir. İntifa hakkının kaldırılması için tapuya küçük bir miktar ödeme yapılması gereklidir. Tercin harcı olarak geçen bu ücret her sene güncellense de 24.8 TL ödenerek intifa hakkı kaldırılabilmektedir.

Yorumlar

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

İlginizi Çekebilir