İlk Çağ'ın ilk
coğrafyacısı olarak kabul edilen kişi, Antik Yunanlı bilgin ve matematikçi
Eratosthenes'tir. Eratosthenes, M.Ö. 276-194 yılları arasında yaşamış ve
coğrafya bilimine önemli katkılarda bulunmuştur.
Eratosthenes
Hakkında
Doğum ve Ölüm:
Eratosthenes, M.Ö. 276 yılında Cyrene'de (bugünkü Libya) doğmuş ve M.Ö. 194
yılında İskenderiye'de ölmüştür.
Başarıları:
Dünya'nın
Çevresini Hesaplama: Eratosthenes, Dünya'nın çevresini oldukça doğru bir
şekilde hesaplayan ilk kişidir. İskenderiye ve Syene (bugünkü Asvan) arasındaki
mesafeyi ve bu iki noktanın güneş ışınları ile yaptığı açı farkını kullanarak
Dünya'nın çevresini yaklaşık olarak 40,000 kilometre olarak hesaplamıştır. Bu,
modern hesaplamalara oldukça yakındır.
Geographika:
Eratosthenes, "Geographika" adlı eserinde coğrafya ile ilgili birçok
bilgi toplamıştır. Bu eser, o dönemin coğrafi bilgilerini sistematik bir
şekilde derleyen ilk çalışmalardan biridir.
Harita Çizimi:
Eratosthenes, dünya haritası çiziminde önemli ilerlemeler kaydetmiştir.
Haritalarında enlem ve boylam kavramlarını kullanarak daha doğru haritalar
oluşturmuştur.
Diğer Erken
Coğrafyacılar
Herodotus:
"Tarihin Babası" olarak bilinen Herodotus (M.Ö. 484-425),seyahatleri
sırasında topladığı coğrafi bilgileri de eserlerinde kaydetmiştir. Onun
çalışmaları, coğrafya bilimine önemli katkılar sağlamıştır.
Strabo: Eratosthenes'ten sonra gelen Strabo (M.Ö. 64 - M.S. 24),17 kitaptan oluşan "Geographica" adlı eseriyle bilinir. Bu eser, coğrafya ve tarih hakkında geniş bilgiler içermektedir.
İlk Çingene Kimdir?
"Çingene"
terimi, genel olarak Roman halkını tanımlamak için kullanılan bir terimdir.
Romanlar, Hindistan'ın kuzeybatısından köken alan ve dünya genelinde farklı
yerlere göç eden bir etnik gruptur. Dolayısıyla, "ilk Çingene" olarak
adlandırılabilecek belirli bir kişi yoktur, çünkü Roman halkı büyük bir etnik
grup olup belirli bir birey üzerinden değil, geniş bir topluluk üzerinden
tanımlanır.
Romanların
Kökenleri
Hindistan
Kökeni:
Dil ve Genetik
Kanıtlar: Dilbilimsel ve genetik araştırmalar, Roman halkının Hindistan'ın
kuzeybatısından (muhtemelen Rajasthan ve Pencap bölgelerinden) geldiğini
göstermektedir.
Göç: Romanların
Hindistan'dan göçleri yaklaşık 1000 yıl önce başlamıştır ve zamanla Orta Doğu,
Avrupa ve diğer bölgelere yayılmışlardır.
Avrupa'ya
Yayılma:
Orta Çağ:
Romanlar, Orta Çağ boyunca Avrupa'ya yayılmış ve farklı kültürlerle etkileşime
girmişlerdir. Avrupa'ya ilk göç dalgasının 14. yüzyılda başladığı
düşünülmektedir.
Kültürel
Etkiler: Roman kültürü, müzik, dans ve zanaatkarlık gibi alanlarda büyük etki
yaratmış ve çeşitli Avrupa toplumlarında izler bırakmıştır.
Roman Kültürü
ve Kimliği
Çeşitlilik:
Roman toplulukları, bulundukları coğrafyalara göre farklı alt gruplar
oluşturmuşlardır ve kültürel açıdan büyük bir çeşitlilik göstermektedirler.
Dil: Romanlar,
kendi dillerine "Romani" veya "Romanes" derler ve bu dil,
Hint-Avrupa dil ailesine aittir.
Özet
Roman halkının kökenleri, Hindistan'ın kuzeybatısına dayanmakta olup, belirli bir "ilk Çingene" kişisi tanımlanamaz. Romanlar, tarih boyunca geniş bir coğrafyaya yayılan büyük bir etnik grup olarak varlık göstermişlerdir.
İlk Çinli Kimdir?
"İlk Çinli"
olarak belirli bir bireyi tanımlamak, tarih öncesi dönemlere ve modern Çin
uygarlığının başlangıcına kadar uzanan geniş bir zaman dilimini kapsar. Bu
nedenle, belirli bir bireyi "ilk Çinli" olarak adlandırmak mümkün
değildir. Ancak, Çin uygarlığının başlangıcını ve ilk yerleşimcilerini anlamak
için bazı önemli tarihi ve arkeolojik bulgulara bakabiliriz.
Erken Çin Uygarlığı ve İlk
Yerleşimciler
Peking Adamı (Homo erectus
pekinensis):
Tarih: Yaklaşık 700,000
ila 200,000 yıl önce.
Önemi: Pekin
yakınlarındaki Zhoukoudian Mağarası'nda keşfedilen Peking Adamı, Çin'deki erken
hominid yerleşimlerinden biridir. Bu bulgu, insanın Çin'deki varlığının
tarihini çok eskiye götürmektedir.
Kaynak: Wikipedia - Peking
Man
Neolitik Dönem:
Yangshao Kültürü: M.Ö.
5000-3000 yılları arasında Çin'in Sarı Nehir bölgesinde gelişen tarım
toplumudur.
Longshan Kültürü: M.Ö.
3000-1900 yılları arasında gelişmiş bir diğer Neolitik kültürdür. Bu
dönemlerde, Çin'in ilk yerleşik tarım toplumları oluşmaya başlamıştır.
Kaynak: Wikipedia -
Yangshao Culture, Wikipedia - Longshan Culture
Efsanevi İlk Hükümdarlar
ve Mitolojik Figürler:
Sarı İmparator (Huangdi):
Çin mitolojisinde, Sarı İmparator, Çin'in kurucu atalarından biri olarak kabul
edilir. Onun döneminde, birçok kültürel ve teknolojik yeniliklerin
gerçekleştiğine inanılır.
Kaynak: Wikipedia - Yellow
Emperor
Xia Hanedanı:
Tarih: M.Ö. 2070-1600
yılları arasında var olduğu düşünülen ilk Çin hanedanıdır. Yazılı kaynaklar ve
arkeolojik buluntular, Xia Hanedanı'nın gerçek olup olmadığı konusunda
tartışmalar olsa da, Çin tarihçileri tarafından ilk hanedan olarak kabul
edilir.
Kaynak: Wikipedia - Xia
Dynasty
Özet
Erken İnsan Yerleşimleri:
Peking Adamı gibi erken hominidlerin Çin'de yerleşik hayata geçmesi, Çin'deki
insan varlığının çok eskiye dayandığını göstermektedir.
Neolitik Kültürler:
Yangshao ve Longshan kültürleri, Çin'in ilk tarım toplumları olarak kabul
edilir.
Mitolojik ve Efsanevi
Figürler: Sarı İmparator gibi mitolojik figürler, Çin uygarlığının kökenlerini
temsil eder.
İlk Hanedan: Xia Hanedanı, Çin tarihinin ilk hanedanı olarak kabul edilir, ancak bu dönemle ilgili yazılı kayıtlar ve arkeolojik kanıtlar sınırlıd
İlk Çiftçi Kimdir?
İlk çiftçinin kim olduğu
konusunda kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, tarımın başlangıcı ve ilk
çiftçilerin ortaya çıkışı, tarih öncesi dönemlere dayanan geniş bir zaman
dilimini kapsar. Tarımın ortaya çıkışı, Neolitik Devrim olarak adlandırılan
dönemde gerçekleşmiştir. Bu dönem, yaklaşık olarak M.Ö. 10.000 yıllarında
başlamış ve tarımın ve yerleşik yaşamın başlangıcını işaret etmektedir.
Neolitik Devrim ve İlk
Çiftçiler
Bereketli Hilal Bölgesi:
Yer: Orta Doğu'nun
Bereketli Hilal olarak adlandırılan bölgesi, tarımın ortaya çıktığı ilk yerlerden
biri olarak kabul edilir. Bu bölge, bugünkü Irak, Suriye, Lübnan, İsrail,
Filistin, Ürdün ve Mısır'ı kapsamaktadır.
Önem: Bu bölgede ilk tarım
faaliyetleri buğday, arpa, mercimek ve bezelye gibi bitkilerin ekimiyle
başlamıştır. Ayrıca, keçi ve koyun gibi hayvanların evcilleştirilmesi de bu
dönemde gerçekleşmiştir.
Göbekli Tepe:
Yer: Türkiye'nin Şanlıurfa
iline yakın bir bölgede bulunan Göbekli Tepe, M.Ö. 9600 yılına kadar uzanan
tarihlere sahiptir.
Önem: Göbekli Tepe,
yerleşik hayata geçişin ve tarımın başlangıcının önemli bir kanıtı olarak kabul
edilir. Bu alan, tarım öncesi döneme ait en eski tapınak yapılarından biridir
ve burada yaşayan toplulukların tarım faaliyetlerine başladığını
göstermektedir.
Jericho:
Yer: Bugünkü Batı Şeria'da
bulunan Jericho, dünyanın en eski sürekli yerleşim yerlerinden biri olarak
kabul edilir.
Önem: Arkeolojik bulgular,
Jericho'da M.Ö. 9000 yıllarına kadar uzanan tarım faaliyetlerinin olduğunu
göstermektedir. Bu bölgedeki insanlar, tahıl ve baklagiller ekmiş ve hayvanları
evcilleştirmişlerdir.
Özet
İlk çiftçilerin kim olduğu konusunda belirli bir birey tanımlamak mümkün olmasa da, tarımın başlangıcı Bereketli Hilal bölgesinde ortaya çıkmış ve burada yaşayan insanlar ilk çiftçiler olarak kabul edilmiştir. Bu dönemde yerleşik hayata geçiş ve tarım faaliyetleri başlamış, böylece insanlık tarihinde önemli bir dönüşüm gerçekleşmiştir.
Dünyanın Çevresini Dolaşan İlk Denizci Kimdir?
Dünyanın çevresini dolaşan
ilk denizci, Ferdinand Magellan’ın başlattığı ancak Juan Sebastián Elcano
tarafından tamamlanan ünlü deniz yolculuğudur. Bu yolculuk, dünyanın ilk
başarılı çevre yolculuğu olarak kabul edilir.
Ferdinand Magellan
Başlangıç: Ferdinand
Magellan, 20 Eylül 1519'da İspanya'nın Sanlúcar de Barrameda limanından beş
gemi ve yaklaşık 270 mürettebatla yola çıktı.
Rotası: Güney Amerika'nın
güney ucundaki Magellan Boğazı'nı geçerek Büyük Okyanus'a ulaştı.
Ölümü: Magellan, 27 Nisan
1521'de Filipinler'de yerel halkla girdiği bir çatışmada öldü.
Juan Sebastián Elcano
Devralma: Magellan’ın ölümünden
sonra, seferin komutasını Juan Sebastián Elcano devraldı.
Tamamlama: Elcano, 6 Eylül
1522'de İspanya'ya geri dönerek yolculuğu tamamladı. Elcano'nun komutasındaki
tek gemi, "Victoria", 18 kişilik mürettebatıyla döndü.
Yolculuğun Önemi
İlk Çevresel Yolculuk: Bu
yolculuk, dünyanın yuvarlak olduğunu ve okyanusların birbirine bağlı olduğunu
kanıtlayan ilk büyük deniz yolculuğudur.
Ticaret ve Keşif: Aynı zamanda, denizcilik tarihinde önemli bir dönüm noktası olarak kabul edilir ve gelecekteki ticaret ve keşif seferlerine ilham vermiştir.
