GSS (Genel Sağlık Sigortası),Türkiye'de yaşayan
vatandaşların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak amacıyla 1 Ocak 2012
tarihinde yürürlüğe giren bir sosyal güvenlik sistemidir. GSS, Türkiye'deki tüm
vatandaşları ve Türkiye'de yasal olarak ikamet eden yabancıları kapsamaktadır.
GSS, prim ödeme yükümlülüğü olan kişiler tarafından ödenen
bir sigorta prim sistemidir. Kişiler, primlerini belirli aralıklarla ödeyerek
GSS sisteminden yararlanabilirler. GSS primleri, prim ödeme yükümlülüğü olan kişiler
tarafından ödenirken, işverenler de çalışanlarının primlerini ödemekle
yükümlüdür.
İşveren kesintisi, işverenin çalışanların GSS primlerinin
bir kısmını ödemek zorunda olmasıdır. İşverenler, çalışanlarının GSS
primlerinin %2'sini işveren kesintisi olarak ödemekle yükümlüdürler. Bu
kesinti, işverenler tarafından çalışanların maaşlarından kesilir ve doğrudan
GSS primlerine aktarılır.
İşveren kesintisi, işverenin sosyal güvenlik
yükümlülüklerini yerine getirmesi için bir yükümlülüktür. İşverenlerin GSS
primlerini ödemesi, çalışanların sağlık hizmetlerine erişimini kolaylaştırmak
ve sağlık hizmetlerinin finansmanını sağlamak için önemlidir.
İşveren Haklı Fesih Sebepleri Nelerdir?
İşveren, iş sözleşmesini belirli sebeplerle feshetme hakkına
sahiptir. Bu sebepler işçinin davranışları, performansı veya işyeri
koşullarıyla ilgili olabilir. İşveren haklı fesih sebepleri şunlardır:
İşçinin iş sözleşmesinde yer alan yükümlülüklerini yerine
getirmemesi veya ağır şekilde ihlal etmesi
İşçinin işyerindeki malzemeleri veya ekipmanları kasıtlı
olarak hasara uğratması
İşçinin işyerinde veya iş dışında suç işlemesi veya cezai
ehliyetinin kısıtlanması
İşçinin işyerinde başka işler yapması veya rakip bir
işletmeyle çalışması
İşçinin işyerinde verimli bir şekilde çalışmaması veya sık
sık işe geç kalmak veya devamsızlık yapmak
İşyerinde mobbing, cinsiyet veya ırk ayrımcılığı yapması
İşverenin ekonomik veya teknik nedenlerden dolayı işyerinde
değişiklik yapması veya işyerini kapatması
Bu haklı fesih sebepleri, işverenlerin iş sözleşmesini
feshetmesine neden olabilir. Ancak, işverenlerin iş sözleşmesini feshederken
yasalara uygun davranmaları ve işçilerin haklarını korumaları gerekmektedir.
Yasalara uygun olmayan fesihler, işverenlerin cezai sorumluluğuna yol açabilir
ve işverenlerin ödemekle yükümlü olduğu tazminatları artırabilir.
İşveren Hizmet Dökümü Nedir?
İşveren hizmet dökümü, bir işçinin işe başlama tarihinden
itibaren çalıştığı süreyi gösteren bir belgedir. Bu belge, çalışanın işe giriş
tarihini, çalıştığı süreyi, hizmet süresi boyunca alınan izinleri ve ücret
bilgilerini içerir.
İşverenler, işçilerin hizmet dökümlerini genellikle işten
ayrılmaları durumunda sağlarlar. Bu belge, işçilerin yeni bir iş bulmaları veya
emeklilik haklarına sahip olmaları durumunda gereklidir. İşveren hizmet dökümü
ayrıca, çalışanların işe başvururken veya kredi talebinde bulunurken de talep
edilebilir.
Hizmet dökümü, işveren tarafından düzenlenir ve işçiye
verilir. Bu belge, işverenin yasal yükümlülüklerinden biridir ve işverenler,
çalışanların hizmet dökümlerini tutmak ve gerektiğinde sağlamakla
yükümlüdürler.
Hizmet dökümü, işçilerin çalıştıkları süre boyunca aldıkları
ücretleri, primleri ve diğer ödemeleri de gösterir. Bu bilgiler, işçilerin
emeklilik maaşı veya işsizlik sigortası gibi sosyal güvenlik haklarına
başvurmaları durumunda gereklidir.
İşveren İhbar Tazminatı Nedir?
İşveren ihbar tazminatı, işveren tarafından iş sözleşmesinin
feshedilmesi durumunda, işçiye ödenen bir tazminat türüdür. İşveren, iş
sözleşmesini haklı bir sebeple feshederse, ihbar tazminatı ödemek zorunda
değildir. Ancak, iş sözleşmesi belirsiz süreli ise ve işveren tarafından haklı
bir sebep olmadan feshedilirse, işveren ihbar tazminatı ödemek zorundadır.
İşveren ihbar tazminatı, işçinin işe başlama tarihine ve
çalıştığı süreye göre hesaplanır. Bu tazminat, işçinin son brüt ücreti ve
çalıştığı yıl sayısına göre belirlenir. İşçi, 6 aydan az bir süre çalışmışsa,
bir aylık ücreti kadar tazminat alır. 6 aydan fazla çalışmış olan işçiler için
ise, her tam yıl için 30 günlük ücret tutarı kadar tazminat ödenir. Ayrıca,
işçilerin kıdem tazminatı hakları da olabilir.
İşveren ihbar tazminatı, işçinin işsiz kaldığı dönemde
geçimini sağlamasına yardımcı olmak için verilir. Bu tazminat, işçinin işten
çıkarılmasından sonra bir süre içinde ödenir ve ödeme miktarı, işçinin
çalıştığı süreye göre değişebilir. İşveren, işçinin haklı bir sebep olmaksızın
işten çıkarılması durumunda, ihbar tazminatını ödemekle yükümlüdür.
İşveren İhbar Süresi Nedir?
İşveren ihbar süresi, işverenin işçinin iş sözleşmesini
feshetmeden önce, işçiye önceden bildirimde bulunması gereken süreyi ifade
eder. İşveren ihbar süresi, işçinin çalıştığı süreye ve işverenin yasal
düzenlemelere uygun olarak belirlediği ihbar süresine göre değişir.
Türkiye'de, işverenlerin ihbar süreleri, İş Kanunu'nda
belirtilmiştir. Buna göre, işveren, iş sözleşmesini haklı bir sebep olmaksızın
feshederse, işçiye belirli bir süre önceden bildirimde bulunması gerekmektedir.
İşverenin ihbar süresi, işçinin çalıştığı süreye göre değişmektedir. Örneğin:
6 aydan az çalışanlar için 2 hafta
6 aydan 1,5 yıla kadar çalışanlar için 4 hafta
1,5 yıldan 3 yıla kadar çalışanlar için 6 hafta
3 yıldan fazla çalışanlar için 8 hafta
İşveren, işçiye ihbar süresini tamamlama süresince ücret ve
diğer haklarını ödemekle yükümlüdür. İşçinin ihbar süresi içinde işverenin
verdiği işi yapmama hakkı bulunmaktadır. İşveren ihbar süresi önceden
bildirimde bulunmadığı takdirde, işçiye ihbar tazminatı ödemesi gerekebilir.
İşveren İşçi Kazası Bildirimi Nedir?
İşveren iş kazası bildirimi, işçinin iş kazası geçirmesi
durumunda, işverenin bu kazayı derhal Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş
Teftiş Kurumu'na ve ilgili sosyal güvenlik kurumuna bildirmesi işlemidir.
İş kazası, işçinin işyerinde veya işverenin görevlendirdiği bir
yerde çalışırken geçirdiği ve sağlık açısından zarar veren bir olaydır. Bu
kazalar, işçinin ölümüne, sakat kalmasına veya hastalanmasına sebep olabilir.
İş kazaları, işçilerin güvenliği için alınan önlemlere rağmen ortaya çıkabilir.
İşveren, iş kazalarını önlemek için gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
İşverenin iş kazası bildirimi yapması, iş kazasının hemen
takip edilmesi ve işçinin tedavisinin başlaması için önemlidir. İş kazası
bildirimi, işçinin tedavi masraflarının karşılanması, işçinin çalışma
kapasitesinin azalması veya işe devamsızlık durumlarında hak kayıplarının
önlenmesi açısından önemlidir.
İşveren iş kazası bildirimini iş kazasının meydana geldiği
tarihten itibaren 3 iş günü içinde yapmak zorundadır. Bildirim yapılmaması
halinde, işveren hakkında idari para cezası uygulanabilir. Ayrıca, iş kazasının
işveren tarafından gizlenmesi veya bildiriminin geciktirilmesi, işverenin cezai
sorumluluğuna yol açabilir.
