Açık Piyasa İşlemleri Nedir?

Açık Piyasa İşlemleri Nedir?

Açık Piyasa İşlemleri Nedir?

“Açık piyasa işlemleri nedir?” sorusuna dair olarak “TCMB’nin likidite ölçüsü ve politika faizini düzenlemek adına yaptığı alım satım gibi piyasa işlemidir.” tarzında bir yanıt verilebilir. Merkez Bankası, belirli sürelerde para tabanında meydana gelen değişimlerden etkilemek amacıyla açık piyasa işlemleri yaparlar. Örnek vermek gerekirse, yılbaşı tatili veya bayram öncesi gibi zamanlarda para tabanındaki değişimleri bertaraf etmek amacıyla açık piyasa işlemleri yaparlar. Bu niyetle yapılan işlemlere defansif açık piyasa işlemleri ismi verilir. Merkez Bankası, herhangi bir tehdit algılamadığı olaylarda da para tabanını düzenlemek için bu işlemleri yapabilir. Bu tarz durumda yapılan işlemler, ofansif veya dinamik açık para işlemi olarak isimlendirilir.

Merkez bankalarının para politikası araç grupları arasındadır. Finansal piyasalarda merkez bankalarının finansal aktörlerle yaptıkları borç alma ve verme işlemi olarak bilinir. Bu sebeple piyasaya geçici olarak likidite olarak verilmesi ya da piyasadan geçici olarak likidite çekilmesine sebep olmaktadır. Para arzının bileşenlerinden olan ve merkez bankasının yaratmış olduğu rezerv paranın sayısının yönetimi ile ilgili para politikası araçlarını oluşturan grup içerisindedir. Türkiye’de TCMB Kanunu’na göre APİ’lerin vadesi 91 günden çok kesinlikle olamaz. APİ’lere vade sınırlamasının gelmesinin sebebi, etkilerinin geçici olmasının istenmesi maksadıyla para politikası uygulamalarında esneklik gösterilmektedir.

Finansal piyasalarda likidite ihtiyacı bulunuyorsa ve bu ihtiyaç temelli olarak merkez bankasınca farklı sebeplerle karşılanmak istenmiyor ya da finansal piyasalarda bir likidite fazlası bulunuyorsa ve tür sebeplerle merkez bankasınca temelli olarak çekilmek istenmiyorsa en fazla kullanılan para politikası araçlarından arasındadır. Merkez bankasının piyasaya borç verme nedeni finansal piyasadaki likiditeyi geçici şekilde arttırırken, merkez bankasının piyasadan borç alması finansal piyasadaki likiditeyi bir dönem boyunca azalmasına sebep olur. APİ işlemlerinin vadesi ne kadar az zamanda olursa merkez bankasının likidite üstündeki kontrolü o kadar çok olur. Keza, merkez bankasının finansal piyasa kişilerinden alacağının olması da para politikası uygulamasında daha etkili olmasına neden olur.  APİ işlemlerine örnek göstermek gerekirse merkez bankalarının finansal piyasadaki aktörlerle yaptıkları doğrudan borç alma ya da verme işlemleri (örneğin TCMB Interbank Para Piyasası ve lazım olduğunda TCMB aracılığıyla açılabilecek borç alma veya verme ihaleleri),repo – ters repo işlemleri ile merkez bankası tarafından ihraç edilerek sabit getirili menkul kıymetler örnek vermek gerekirse TCMB likidite senetleri ihraç edilir ve finansal piyasalardan likidite çekilir tarzında örnek verilebilir.

Açık Piyasa İşlemleri Nedir?

“Açık piyasa işlemleri nedir?” sorusuna dair olarak “TCMB’nin likidite ölçüsü ve politika faizini düzenlemek adına yaptığı alım satım gibi piyasa işlemidir.” tarzında bir yanıt verilebilir. Merkez Bankası, belirli sürelerde para tabanında meydana gelen değişimlerden etkilemek amacıyla açık piyasa işlemleri yaparlar. Örnek vermek gerekirse, yılbaşı tatili veya bayram öncesi gibi zamanlarda para tabanındaki değişimleri bertaraf etmek amacıyla açık piyasa işlemleri yaparlar. Bu niyetle yapılan işlemlere defansif açık piyasa işlemleri ismi verilir. Merkez Bankası, herhangi bir tehdit algılamadığı olaylarda da para tabanını düzenlemek için bu işlemleri yapabilir. Bu tarz durumda yapılan işlemler, ofansif veya dinamik açık para işlemi olarak isimlendirilir.

Açık Piyasa İşlemleri Avantajları Nelerdir?

Açık piyasanın avantajlarını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz;

·        Hızlı olması

·        Etkili olması

·        Kontrol edilebilir olması

·        Küçük alım satım işlemlerini gerçekleştirip üzerinde düzenleme yapılabilmesi

·        Etkisinin ölçülebilir olması

·        Tersine çevrilebilmesi

Açık Piyasa İşlemlerini Hangi Kurum Yapar?

Türkiye’de para arzını ve likiditeyi düzenlemek maksadıyla açık piyasa işlemlerini yapabilme yetkisi kanunla beraber Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) verildi.

Açık Piyasa İşlemlerini Kim Yapar?

Bankalar arası Para Piyasası işlerini “Açık Piyasa İşlemleri” kapsamı içinde yapılır. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası içerisinde bu tarz işlemler, Açık Piyasa İşlemleri ve Para Piyasası Müdürlükleri araçlığıyla yapılmaktadır.

Yorumlar

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

İlginizi Çekebilir