2.dünya savaşının sona ermesinin ardından yıkıma uğrayan ülkelerde altyapı inşası için finansman sağlamak amacıyla kurulan bankaya Dünya Bankası denir. Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası (IBRD) adıyla 1945 yılında kurulmuş ve sonrasında Birleşmiş Milletler’e bağlı özerk bir kuruluş olma özelliğini 1947 yılında kazanmıştır. Bankanın adı daha sonraları Dünya Bankası (World Bank) olarak değiştirilmiştir. Dünya devletlerinden 188 tanesi Banka’nın üyesidir. 188 ülkenin 11 tanesi banka sermayesinin %55’ine sahiptir. Üye devletler tarafından atanan Guvernörler kurulu, İcra direktörleri kurulu, başkanlık organları tarafından yönetilmektedir. Guvernörler kurulu guvernör ve vekillerden oluşmakta ve yılda bir kez toplanırken, icra direktörleri 24 üyeli olan ve iki yıl için görevlendirilen karar organlarıdır.
Dünya Bankası Başkanını Kim Seçer?
9 Nisan 2019 yılında başkanlık görevini devralan David Malpass günümüzde Dünya Bankasının başkanıdır. Başkan seçimi genel olarak bankanın en büyük hissedarı olan ABD devletinin başkanı tarafından aday gösterilerek seçilmektedir. Aday olarak gösterilen seçilen kişi göreve başlamadan önce yönetim kurulu onayına tabidir. Seçilen başkanın görev süresi yenilebilir bir dönemdir ve beş yıllık süreyi kapsamaktadır.
Dünya Bankası Ne Tür Bir Bankadır?
Dünyanın en büyük kalkınma bankası olma özelliğini taşımaktadır. Üye sayısı ülkelerin sayısı 188’dir. Ortak refahın arttırılması ve yoksulluğun azaltılması ve amacına yönelik çalışmalarda bulunan bankanın çatısı altında beş kuruluş bulunmaktadır. 130 noktada ofisi bulunan ve gelişmekte olan ülkelerde çalışmalar yürüten dünya bankası, yoksullukla mücadele, ekonomik büyüme, yaşam kalitesinin iyileştirilmesine katkıda bulunan sektörlere finansman sağlamakta ve destek olmaktadır. Bunların yanı sıra salgın hastalıklar, iklim değişikliği ve göçmenler gibi küresel sorunların çözülmesi için etkin rol üstlenmektedir.
Dünya Bankasına Dahil Olan Kuruluşlar Hangileridir?
· Uluslararası Yeniden Yapılandırma ve Kalkınma Bankası (IBRD) : Kredibilitesi iyi olan orta gelirli ülkelere garanti, kredi, risk yönetimi ürünleri ve danışmanlık hizmeti sağlar.
· Uluslararası Kalkınma Birliği (IDA): Dünyada bulunan en yoksul ülkelerin yaşam koşullarını iyileştirmek ve ekonomik büyümelerini desteklemek için tarım, altyapı ve kamu yönetimi projelerinde destek sağlamaktadır.
· Çok Taraflı Yatırımlar Garanti Ajansı (MIGA): Sınır ötesi yatırımlar için yatırımcı ve kredi verenlere sigorta ve geri ödeme garantisi sağlamaktadır. Yatırımları ülke riski, kur riski, ticari olmayan ve jeopolitik risklere karşı korumaktadır.
· Uluslararası Finans Kurumu (IFC): Özel sektörlere odaklanan en büyük kalkınma kuruluşudur. Özel sektörlere finansman desteği sağlar ve pazar yaratarak kaynak ve danışmanlık desteği sağlar.
· Uluslararası Yatırım Anlaşmazlıkları Çözüm Merkezi (ICSID): Yerel hükümet ve yatırımcılar arasında doğabilecek pürüz ve ihtilaflarda arabuluculuk görevi üstlenmektedir.
Dünya Bankası Amaçları Nelerdir?
- Orta gelirli ülkelerde yoksulluğu azaltmak
- Yaşam standartlarını yükseltmek
- Sürdürülebilir ekonomik büyüme desteği sağlamak
- Üye ülkelerin kalkınmasına destek olmak
- Özel dış yatırımcı çekmek ve bu sayede katkı yapmak
- Uzun vadede uluslararası ticarette dengeli büyüme hedefi
Dünya Bankası ve IMF Arasındaki Fark Nedir?
- İMF para sistemini kontrol ederken, Dünya Bankası gelişmekte olan ülkelere finansman desteği sağlar.
- İMF üye devletlerin ekonomik istikrarı ve yoksulluğun azalması için işlev gösterirken, Dünya Bankası gelişmekte olan ülkelerde ekonomik gelişim ve borçlanma kanallarında işlev gösterir.
- İMF’de 2300 çalışan varken Dünya Bankası çalışan sayısı 7000’dir.
- İMF dört kademeli üniter bir örgütken Dünya Bankası ise iki ana unsurlu örgüttür.
- İMF 188 üye ülkeye sahipken, Dünya Bankası örgütlerinden birisi 188, diğeri 172 üye ülkeye sahiptir.
- Makroekonomi ve finansal konular İMF’nin hedefindeyken Dünya Bankasının temel hedefi ekonomik gelişimin teşvik edilmesidir.
Dünya Bankası ve Türkiye İlişkileri Nasıl?
Türkiye, Dünya Bankasına 1947 yılında üye olmuştur. Günümüzde Dünya Bankası ve Türkiye arasındaki ilişki yakın ve sıcak bir şekilde devam ederken 1980’e kadar olan zaman içerisindeki ilişkileri dalgalı seyretmiştir. 24 Ocak 1980 tarihinde aldığı kararlarından sonra Türkiye pek çok proje için Dünya Bankasına başvurmuş ve finansman sağlamıştır.
Dünya Bankası Niçin Kuruldu?
- Yoksulluğun azaltılması
- Ortak refahın arttırılması
- Yoksullukla mücadele
- İstikrarlı ekonomik büyüme
- Yaşam kalitesinin iyileştirilmesi
- İklim değişikliği ile mücadele
- Salgın hastalıklar ile mücadele
- Göçmenler sorunu
Dünya Bankası Sermayesi Ne Kadar?
Yayınlanan raporlara göre Dünya Bankasında toplam sermayesi 30.06.2000 tarihinde 188.608 milyar dolardır. Ülke payları ve sermayesi ABD doları cinsinden ifade edilir. Üye olan ülkelerin her birinin belirli oranda sermaye payı bulunmaktadır.
Dünya Bankası Nerede?
1-22 Temmuz 1944 tarihinde imzalanan Bretton Woods sistemi ile kurulmuştur. Anlaşma ABD’nin küçük bir kasabası olan Bretton Woods’da toplanan Birleşmiş Milletler tarafından Dünya Bankasını resmi bir varlık haline gelmiştir. Bankanın genel merkezi ABD’nin başkenti olan Washington D.C.’de yer almaktadır.
