Bağımsız Denetim Nedir?

Bir işletmenin yıllık finansal tablosunun ve diğer finansal verilerinin belirlenmiş kriterlere uygunluğunu ve doğruluğunu sağlayabilecek denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla yapılan işleme bağımsız denetim denmektedir. Yeterli ve uygun kanıtların elde edilmesi genel olarak finansal raporlama standartlarında denetim tekniklerinin uygulanarak denetlenmesi ve değerlendirilerek bir rapora bağlanması sonucunda olmaktadır. Kabul görmüş olan bu bağımsız denetim tekniklerinin defter, kayıt ve belgeler üzerinden değerlendirilmesi ve raporlanması sonucu bağımsız denetim gerçekleştirilmektedir.

Bağımsız Denetim Nedir?

Ticaret hukukunda bağımsız denetim kavramı ilk kez 2012 yılında yürürlüğe giren 6012 sayılı Kanun ile olmuştur. Genel olarak tanımı finansal tablo ve finansal bilgilerin, finansal raporlama standartlarına olan doğruluğunun ve uygunluğunun gösterilmesi, makul derecede güvenli ve uygun denetim kanıtlarının elde edilmesi amacıyla denetim tekniklerinin uygulanarak defter, kayıt ve belgeler değerlendirilmesinin ve denetlenmesinin rapora bağlanmasını ifade etmektedir. Genel olarak özetlenecek olursa işletmenin finansal durumu ve faaliyetlerinin bütün önemli yönleriyle uygun ve doğru olup olmadığını bildirmeyi sağlamaktadır.

Bağımsız Denetim Amaçları Nedir?

İşletmelerin faaliyet ve finansal durumlarının, bağımsız denetçilerin incelemesi ve değerlendirmesi sonucunda gerçeğe uygun olarak denetlenmesi ve bilgiyi kullanacak kişiler için doğru bir şekilde yansıtıp yansıtılmadığının amaçlanması bağımsız denetimin amaçlarını oluşturmaktadır. Faaliyet durumlarının tamamıyla ele alınarak finansal tabloların, denetim standartları ve mevzular ışığında gerçeğe uygun olarak değerlendirilmesi ve doğruluğunun saptanması amaçlanmaktadır.

Bağımsız Denetim İle İç Denetim Arasındaki Fark Nedir?

Amaç ve faaliyet kapsamları bakımından bağımsız ve iç denetimler farklılık göstermektedir. Bunlar arasındaki farklar şu şekildedir;

· Bağımsız denetimciler denetim sözleşmesi gereğince denetim faaliyetlerini yürütür ve denetlediği kurumun çalışanı değildir. İç denetimciler ise denetim yaptığı kurumlara bağlıdır.

· Bağımsız denetçiler finansal tablolar hakkında görüş oluşturmak için çalışırken, iç denetçiler iç kontrollerin ve risk yönetiminin verimliliği hakkında görüş oluşturmaktadır.

· Bağımsız denetim KGK sınırlarına tabi şirketler ile zorunlu kılınırken, iç denetimde böyle bir zorunluluk bulunmamaktadır.

· Bağımsız denetimde faaliyet alanı sadece finansal tabloları kapsarken, iç denetimde bütün işletme faaliyetlerini kapsamaktadır.

· Bağımsız denetim gerekli denetim testlerinin azaltıp azaltılamayacağı ile ilgilenirken iç denetim sistemin etkinliği ile ilgilenmektedir.

· Bağımsız denetim yıl içinde yapılması gereken denetimler haricinde yılın bitmesinin ardında yapılırken iç denetim faaliyetleri genel olarak tüm yıla yayılmaktadır.

Bağımsız Denetim ile Vergi Denetimi Arasındaki Fark Nedir?

ü İstisnalar hariç KGK’nın yayımladığı yasal kriterlere uyan şirketler bağımsız denetim yapabilmektedir. Vergi denetlemede ise istisnalar hariç zorunluluk yoktur.

ü Bağımsız denetimde vergi matrahı denetlendiği için TFRS’ye göre işlenen kar ve zarar vergi beyannamesinde yeminli mali müşavirler tarafından yapılmaktadır.

ü Vergi denetiminde yapılan yatırımlarda, KDV iadelerinde ve kurumlar vergisi istisnalarında başka belge ve rapora ihtiyaç duymamaktadır.

ü Bağımsız denetim uygulamaları tasdik işlemine ilişkin farklılıklarda ele alındığında karşıt inceleme ve bilgi alma gibi konulara haricinde vergi denetimi de yapmış olur.

ü Bağımsız denetimin alt yapısı gelişmiş ülkelere bakıldığında pek işlevsel değildir.

ü Bağımsız denetimde denetleyen şirkete denetim dışında hizmet verememektedir. Bu sebeple vergi denetimini kapsamayan bir yapıya sahiptir.

Bağımsız Denetim Hangi Firmalar İçin Zorunludur?

Firmalar için bağımsız denetim zorunlu olup olmaması belirli koşullarda sayesinde olmaktadır. Merkez Bankasında yapılan düzenlemeler ışığında yurt içinden veya yurt dışından sağlanan yabancı para nakdi kredileri ile dövize endeksli kredilerinin toplamına bakılmaktadır. Hesap döneminin son iş gününde 15 milyon ABD doları ve üstünde miktara sahip firmalara bağımsız denetime tabidir.

Bağımsız Denetim Mi Tam Tasdik Mi?

İki mali denetim çeşidinin pek çok faydası bulunmaktadır. Tam tasdik genel olarak istisnai şirketlerin dışında zorunlu değilken, yasal kriterlere uyan şirketler için bağımsız denetimler zorunludur. Değişen vergi mevzuatı, vergi teşvikleri, istisnaları, indirimleri ve ağır cezai yaptırımlar ile vergi riskini kendi yöneticilerine bırakmak istemeyen şirketler gönüllü olarak tam tasdik yaptırırken, bağımsız denetim genelde zorunluluk dolayısıyla yapılmaktadır.