Altın standardı sistemi, ülkelerin para birimlerini altın ile kıyasladığı ve aslında belirli bir miktar altın sözü verdiği bir dönem olarak anılmaktadır. Eğer bir ülke para birimini altına endekslerse, kendisi için altının fiyatını sabitler ve böylece bu sabit fiyatlar üzerinden alımını ve satımını gerçekleştirebilirdi. Buna bir örnek vermek gerekirse eğer Türkiye’de altın fiyatı 500 TL’ye sabitlenmiş olsaydı, TL’nin değeri altının 500’de birine tekabül edecekti. Fakat şu anda bu sistem hiçbir ülke tarafından kullanılmamaktadır.
Altın Standardı Neden Çöktü?
Altın, insanların ilgisini binlerce yıldır çekiyor olsa da altın standardı sisteminin varlığını gerçek anlamda sürdürmesi yaklaşık olarak 50 yıl kadar sürmüştür. Altın standardının yaygın olarak kullanımının son bulması, büyük küresel kriz ile birlikte uluslararası borçlanmadaki kesintiler sonucunda 1930’lu yıllarda son bulmuştur.
Bu dönemden sonra izlerini halen tek tük görebildiğimiz altın standardı sisteminin tümüyle izini silmesi ise 1971 senesinde gelen Bretton Woods Sistemi ile dönemin başkanı olan Richard Nixon’ın sabit bir fiyat üzerinden altının alım satım yapılmasını yasaklaması ile tümüyle yürürlükten kaldırılmıştır.
Altın Standardı Sistemi Ne Zaman Kalktı?
Altın standardı sisteminin kalkmaya başladığı dönem I. Dünya Savaşı sonrası döneme tekabül etse de tümüyle yürürlükten kaldırılmış olduğu tarih 15 Ağustos 1971 tarihidir.
Altın Standardı Döneminin Özellikleri
Altın standardı döneminin temel anlamda özellikleri şu şekilde sıralanabilir:
· Sistemin temelinde döviz kuru bir şekilde sabitti.
· Sistemin kuruluş şekli; altın – döviz – ulusal para şeklindeki hizayı izleyen çift yönlü konvertibilite olarak tanımlanabilmekteydi.
· Sisteme dahil olan tüm ülkelerin paralarının değerleri altın ile ölçülmekteydi. Bir nevi döviz kuru gibi olan bu durumda sabitlenen değer altındı.
· Her ülke altınını ulusal paraya dönüştürebiliyordu ve bu durum ulusal paraların değerinin tamamını dışa bağlaması anlamına gelmekteydi. Bu da merkez bankalarının kendi ülkeler nazarında bir para politikası izlemesini mümkün kılmıyordu.
Altın Standardı Amaçları
Altın standardı sisteminin uygulanan ya da şimdiye dek planlanan uygulamalardan farklı olmasının en temel sebebi para basma işlemini tamamen insanlara bırakmasından ileri gelmektedir. Piyasada da dolaşımda olacak olan altının sınırlı olması sebebiyle enflasyon ile mücadele de daha küçük çaplı müdahaleler gerekeceği savunulmuştur. Bu sayede finansal istikrarın çok daha kolay bir şekilde sağlanacağı düşünülmüştür.
Altın Standardı Caiz Mi?
Altın standardı şu anda günümüzde herhangi bir ülke tarafından kullanılmadığı için bu sistemin caiz olup olmadığı ile ilgili güncel bir bilgi ne yazık ki bulunmamaktadır. Bu konuda endişeleri olan kişilerin konusunda ve alanında uzman kişilerce cevaplanması gerekmektedir.
