Uzun zamandır hayalleri kurulan fakat henüz daha bir türlü hayata geçirilemeyen web 3.0 finansal kaynakların teknoloji ile birlikte gelişmesinden dolayı tekrar gündeme gelen bir konu olmuştur. Web kelime anlamı olarak da world wide web yani dünyayı saran ağ anlamına geldiği için şu an kullandığımız ağlar gibi pek çok ağ aslında dünya ile olan iletişimimizde kullandığımız teknolojilerdir. Eski zamanlardan beri web ağlarının farklı evrelerini yaşıyorduk. Web 1.0 ile hayatımıza giren iletişim ağları bilgisayarları birbirine bağlamak amacıyla kurulmuş ve şu anki kullanımınıza göre aslında oldukça yetersizdi. Sadece belirli kişiler tarafından üretilen içeriklerde toplumun çok büyük bir kesimi sadece okuyucu olarak bu sosyal yapıya katılıyordu. 1990'lı yıllara gelindiğinde ise yavaş yavaş aslında web 2.0’ın temellerini atmaya başlamıştık. Bu dönemle birlikte aslında insanlar yeni gelişen sosyal platformlar ile birlikte hem üretici hem de okuyucu niteliklerini kendilerini bulundurmaya başladılar. Yenilikçi ve gelişmiş arama motorlarının şekillenmesi ile birlikte pek çok sosyal platform ve web siteleri de hayatımıza girmeye başlamıştı. Ayrıca bu sosyal ağları sadece bilgisayarlar değil mobil cihazlarda girebilmeye başlamıştı. Artık içerik platformlarının çoğalması ile birlikte bu yazılımları ortaya koyan insanlar aslında bizim içeriklerimiz ile beslenmeye başladı. Örneğin Twitter'da bir paylaşım yaptığınızda aslında bu içerikleri bizler üretmeye başlamıştık. İşte web 2.0 döneminde özellikle Facebook Instagram YouTube Twitter gibi pek çok sosyal medya ağı hayatımızda buluşarak hem okuyucu hem üretici bir nitelik yakalamış olduk. Fakat artık teknolojinin çok daha fazla gelişime uğraması ile birlikte uzun zamandır hayalleri kurulan web 3.0 yine tekrar gündeme gelmeye başladı. Web 3.0 aslında bize şu an kullandığımız web ağlarının herhangi sosyal mecralar aracılığıyla oluşturduğumuz içerikleri aslında bu aracılar olmadan kendi oluşturduğumuz kişisel ağlarda paylaşım yapabilmemizi amaçlıyor. Yani web 1.0 ve web 2.0 da gördüğümüz her içeriğin merkeziyetçi bir yapıdan geçerek okuyucuya ulaşması konumu ve web 3.0 da tamamen değişerek artık bir bilgisayardan veya bir mobil cihazdan diğerine bağlanabilmek için kullandığımız sosyal mecralar ortadan kalkarak direkt bir bağlanmayı hedef almaktadır.
Web 3.0 Coinleri Nelerdir?
Artık sanal alem için hazırlık yapılan ortamın ilk varyasyonları ekonomik olarak atılmaya başlanmıştı. Özellikle sadece sanal ortamda kullanabildiğimiz cripto paralarla birlikte cripto para yatırımları ve sağlayıcıları kurulmaya başlandı. Özellikle web 3.0 düşüncesinin tekrar canlanmasını sağlayan cripto paralar sunduğu aracısız maddi aktarım yapabilme özelliği ile belkide şuan web 3.0 için yapılan temellerinin çalışmalarını oluşturmaya başlamıştır bile. Bu konuda web 3.0 coinlerinden bazıları:
· Chainlink (LINK)
· Filecoin (FIL)
· Theta Network (THETA)
· The Graph (GRT)
· Helium (HNT)
· BitTorrent (BTT)
· Decentraland (MANA)
Web 3.0 Özellikleri Nelerdir ?
Şu an bildiğimiz web tanımının aslında çok farklı bir boyutu olan web 3.0 tanım olarak da bilgisayarları birbirine bağlamak amacıyla kullanılan bir ağ olmasından dolayı bu bağlanma esnasında bizi aracı olan uygulamalar ve tarayıcılar ile birlikte kullandığımız iletişim bu aracıların ortadan kalkarak örneğin herhangi bir arkadaşınızı mobil cihazı ile veya bilgisayarı ile direkt olarak iletişim kurabilmeniz sağlayacak bir teknolojidir. Yani web 3.0 da amaç aracısız bir bağlantı sağlamaktır. İşte bu da web 3.0 ı oluşturan en büyük temel özelliktir. Şu an ortaya çıkan kripto paralar gibi aslında bu paraları herhangi bir aracı kullanmadan bir kullanıcıdan diğerine aktarabilmek mümkün olduğu için bu bilgi aktarımında da yine aracısız bir aktarım sağlanması neden mümkün olmasın? sorularının tekrar gündeme gelmesi ile web 3.0 düşünceleri de tekrar canlanmaya başladı.
Zaten aslında kullandığımız pek çok sosyal mecrayı ücretsiz kullansak da aslında vaktimizi bu sosyal mecralarda harcarken verilerimiz de aslında bu şirketlerde nakte dönüşmektedir. Bizim daha çok bu sosyal platformları kullanmamızı sağlayan algoritmalar bizim verilerimiz ile aslında bizim ilgimizi çekecek pek çok içeri daha çok öne çıkararak aslında büyük gelirler elde etmektedirler. Bir düşündüğümüz zaman da karşımıza çıkan reklamların karşımıza çıkan farklı içeriklerim bizlere sağlanması bu şirketlerin aracılığında dönmesiyle verilerimizin kullanılmasından dolayı aslında bu şirketler belirli bir gelir elde etmektedir. İşte web 3.0 ile birlikte aslında bu hiyerarşik yapıyı ortadan kaldırılarak bizim paylaşım yapabilmemizi direkt olarak sağlayacak ağların kullanılmaya başlanması aslında demografik bir ortamı da beraberinde getirecek. Yani burada kullandığımız sosyal mecralara verdiğimiz yetkilerin onları tekelleştirmesiyle birlikte ürettiğimiz içeriklerin kaderini de belirlemeyi de onların algoritmalarına teslim ettik. Bu şekilde dönen hiyerarşik yapıları ortadan kaldırarak kendi içeriklerimizi direkt olarak okuyucuya sunmamızı sağlayacak olan web 3.0 da bu konuda aslında çok daha demokratik bir web ağı niteliği taşıyor. Yani bilginin sahibi bizzat bizler oluyoruz. Merkeziyetçiliği ortadan kaldıran DAppler aracılığıyla sağlanacak. Bu sayede de artık içerikler, direkt olarak üreticisine bir şeyler kazandıracak. Genel olarak açık kaynak kodlu olmasıyla, kişi mahremiyeti, güvenli bir altyapı özelliklerini içinde barındıran web 3.0 ın hayata geçmesi planlanıyor.
Web 2.0 Ve Web 3.0 Arasındaki Farklar Nelerdir?
Web 2.0 ile web 3.0 arasındaki en temel fark aslında merkeziyetçilik kavramıdır. Şuan kullandığımız web 2.0 da da gördüğümüz üzere biz hem üretici hem okuyucu konumunda iken aslında bazı tarayıcılar ve web log sitelerinin aracılığında içerik paylaşabiliyor ve okuyabiliyoruz. Tabiki bu aracı konumunda olan sitelerde bundan oldukça büyük kâr elde ediyorlar. Kendi algoritmaları ile birlikte kendi seçtikleri içerikleri öne çıkarıyor ve satıyorlar. Bu hiyerarşik düzenden sonra fikren doğan web 3.0 bilginin sahibinin el değiştirmesi ve merkeziyetçiliğin ortadan kalkmasını hedefleyerek bilgi iletişimin üretici ve okuyucu arasındaki direkt bağlantıyla ulaşmasını hedefliyor. Bu sayede bilgiye daha çok odaklı ve bireye ait içeriklerin oluşturulması aslında web 2.0 ile arasındaki en büyük farklardan biridir.
