Pandemi döneminde birçok insan, marketlere koşarak rafları boşaltıp, evlere erzak depoladı. Uzmanlar bu davranışa stokçuluk derken, son zamanlarda artan market fiyatları ile stokçuluk yine gündeme geldi. Kelime anlamı olarak stokçuluk, stok yapan kişileri tanımlamak için kullanılmaktadır. Son günlerde artan fiyatlar yüzünden, Cumhurbaşkanı Erdoğan stokçuluk yapan kişileri sorumlu tuttu. Piyasada bulunan ve ürün tedarik eden firmaların stok yapıp, malları satışa sunmaması, ürünlere ulaşımı zorlaştırmaktadır. Piyasada stok yüzünden bulunmayan mallara ise zam üstüne zam geldiği, görüşü öne sürülmektedir. Bu davranış biçimi topluma zarar verirken, insanların bütçesini de derinden etkilemektedir. Yeni yılda da durumun böyle olması halinde, yine stokçuluk gündemden düşmeyecek gibi görünüyor.
Stokçuluk Haram Mıdır?
Geçtiğimiz dönemde Diyanet İleri Başkanlığı bu konuya değinerek, böyle yapan kişilerin günah işlediğini ve dinimizin buna izin vermediğini dile getirilmişti. Bu konuda bazı din alimleri de hadis ve ayetlerle desteklediği görüşünü belirtirken, toplumun zararına yapılan işlerin, dinen yasak olduğunu söylemiştir. Uzun süredir tartışılan konu topluma zarar verirken, piyasada olması gereken malların, şehirlere gelmeden bekletilmesi, ekonomik sorunlara da yol açmaktadır. Bazı din alimleri, stokçuluk yönteminin, ticaret hile karıştırmakla aynı olduğu ve bu yüzden haram ya da yasak olduğu konusunda görüş bildirmektedir.
Stokçuluk Yasak Mı?
Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan’ın her konuşmasında yer alan stokçuluk ile mücadele ettiklerini, ifade etmesi üzerine, akıllara bu yasak mı sorusu gelmektedir. Kanunlarda yer alan maddelere göre, stokçuluk yapan kişilerin, suç işlediği kesindir. Bu yüzden stokçuluk yapma işi kanunen de yasak olmaktadır. Afet, olağanüstü durumlar ya da ekonomik dalgalanmaların olduğu zamanlarda, piyasada bulunması gereken malları, bir yerde bekletmek iki yıla kadar hapis nedeni sayılmaktadır. Topluma zarar veren bu davranış, insanların temel hakları üzerinde ihlallere sebep olur.
Stokçuluk Yapmanın Cezası Nedir?
Bazı durumlarda, piyasada bulunması gereken malların, insanlara ulaşmasını engellemek ve stok yapma teşebbüsünde bulunan kişiler suç işlemektedir. Bu suç kanunlarda da yer alırken, Türk Ceza Kanunun 240. maddesinde bu ceza açıklanmıştır. Buna göre suçu işleyen kişiler için istenen ceza, 6 aydan 2 yıla kadar hapis istemi olarak karşımıza çıkmaktadır. Son günlerden artan fiyatların sebebi de stokçuluk olarak bazı kişiler tarafından gösterilmektedir.
Stokçuluk Nereye Şikayet Edilir?
Son dönemde yükselen market fiyatları, stokçuluk kavramını tekrar gündemimize girmesine sebep oldu. Belirtilen fiyatların üstünde satış yapan işletmeleri ALO 175’i arayarak, şikâyet edebilirken. Stokçuluk içinde hem Maliye bakanlığı hem de CİMER üzerinden şikâyet edebilmek mümkündür. Yine stokçuluk için alınan bir önlem olan WhatsApp numarası, 0552 189 0 189 olmaktadır. Kişiler böyle bir durumda, numaraya ihbarda bulunabilir.
