Metnin imzalayan tarafından bilinip onaylandığını gösteren resmi belgeye imza denir. İmzalama işlemini yapan kişi metnin doğurabileceği hukuki sorumluluğu kabul etmiş sayılmaktadır. Bu sorumluluklar genel olarak alacak, borç veya taahhüt işlemlerinde görülmektedir. Bireylerin belirleyici özelliklerini belirten biyometrik verilerde olduğu gibi imza da kişilerin ayırt edici özelliklerini belirtmektedir. Büyük önem taşıyan imza günlük hayatta sıklıkla kullanılmaktadır. Kişiyi maddi ve manevi açıdan sorumluluk altına sokan imza hukuki delildir. Yapılan çalışmalara göre imza analizleri sahibini sorumluluk altına sokmaktadır. Yazı yazarken veya imza atarken kişiler belirli alışkanlıklar gösterebilmektedir. Elin işlekliği, kişilik yapısı, el ve kol anatomisi, eğitim düzeyi, meslek, yazı yazma ve imza atma sıklığına bağlı olarak bu alışkanlıklar birçok faktörden etkilenmektedir. Benzerlik ve farklılıkların araştırılması ve incelenen imza veya yazının aidiyeti karşılaştırılır ve imza veya yazının aynı olup olmadığı tespit edilebilmektedir. İmza analizi veya inceleme işlemleri, grafoloji uzmanları tarafından incelemektedir ve inceleme sonucu imzaların kim tarafından atıldığı tespit edilmektedir.
İmza Analizi Nasıl Yapılır?
Yazı ve imza incelemesi veya analizi, bir imza ve yazının bir kişiye ait olup olmadığı araştıran bir bilim dalıdır ve bu bilim dalı grafoloji olarak adlandırılmaktadır. İnceleme ve analiz işlemleri mahkemelere intikal ettiyse olaylar yetkili olan grafoloji uzmanları tarafından incelenmektedir. Özel ve teknik bilgi gerektiren, ihtisas veya fenni tecrübeye bağlı olan yazı ve imza incelemesi son derece önemli konuların başında gelmektedir. Birçok nedene bağlı olarak atılan imzalar değişkenlik gösterebilmektedir. Değişkenlik veya benzerliklerin olması analiz yapılırken benzemezlik özelliğinin göz önünde bulundurulmasını etkiler. Bu özelliği sahip yazı veya imzanın bilinen harf karakterleriyle yazılmış olmasına rağmen bazı harflerde birden fazla resmedilme özelliğinin olmasıdır. Kullanılan harf karakterleri ve yazı kaligrafileri kişinin imzaya yansıması olarak kabul edilmektedir. Genel görüntü olarak birbirine benzeyen yazı ve imzalar derinlemesine yapılan incelemeler sayesinde hangi şahsa ait olduğu ortaya çıkarılmaktadır. Bu inceleme genel olarak 3 bölümden meydana gelmektedir.
- İnceleme: Belgenin niteliği ile birlikte incelenecek imzanın özelliği raporda tetkik edilmelidir. Davaya konu olabilecek intihar mektubu, çek, senet, sözleşme, protokol, dekont, takip çizelgesi gibi belgeler üzerinde atılan imzaları ifade eder.
- Mukayese: İmzaların kim tarafından atıldığını belirlemeye yarayan karşılaştırma imzalarıdır. Grafoloji uzmanları tarafından samimi ve huzurda alınan imzaların incelenmesi adli olarak yapılan imza incelemelerinin önemli bir parçasıdır.
- Hipotez: İncelemedeki temel sorun imza sahibi olarak adı geçen şahsa ait bir imza olup olmamasıyla alakalıdır. İncelemeyi talep eden isteklerini açık ve net bir şekilde yazılı veya sözlük olarak ilgili makamlara bildirmektedir. Tecrübe ve birikim imza incelemelerinde ön plana çıkmaktadır. Grafolojik ve grafometrik yöntemleri kullanan uzman kişi atılan imzanın alışkanlıkları, tersim, istif, işleklik derecesi, sürat, istikamet gibi özelliklerine benzer yapıda rapor hazırlamaktadır.
Okunaklı İmza Nedir?
- İmzalarda ad ve soyadın kolayca tanındığı imza türlerine denmektedir. Net hedefe sahip olan belirli bir kişiliği, görev ve sorumlulukları yansıtır. Bu imzayı kullanan kişilerin niyeti açıktır ve bu niyetlerini belli etmektedirler.
- Okunması zor olan yazılar yarı okunaklı kabul edilebilir. Bu tür imzalar sabırsızlık, kaygı durumlarını göstermektedir.
- Herhangi bir harfi tanımlamanın imkansız olduğu imzalar okunaksız olarak adlandırılır. Resmi belgelerde böyle imzaların olması yetkili kabul etmede bazı zorlukları ortaya çıkarabilmektedir. Okunaksız imza kullanan kişilerde kaçma eğilimi ve kendini tanımlama eksiklikleri görülür.
İmza Şekilleri Nelerdir?
Kişinin kendi tarzını, kültürünü, eğitimini yansıttığı ifadeler imza yoluyla gösterilmektedir. Değişik şekillerde olabilen imzalar genel olarak baskınlığıyla tanımlanır. İmza şekilleri arasında ise şunlar yer alır;
· Açı: Keskin, sağlam, değişiklik ve sıkıntılara karşı dirençli olan imzalardır. Belirli miktarda saldırganlığa sahiptir ve çoğunlukla güven ortamlarında hoşgörüsüzü ve uzlaşmaz hale gelebilirler. Belirli görevlerin veya etkinliklerin gerçekleştirilmesi için belirli oranda mücadele ve çaba gereklidir. Bu sebeple her zaman olumsuz yönde değerlendirilmemelidir.
· Eğri: Sosyal, şefkatli, dışa dönük, şehvetli, tembellik olan kişilerin kullandığı imzalardır. Esneklik, samimiyet, nezaket ve adaptasyon konularında uyum kolaylığını göstermektedir.
· Kemer: Bu imzalarda çevreye karşı savunma hareketleri ortaya konulur. En çok kullanılan harfler arasında m,n ve h vardır. Geleneklerine bağlı, seçkin, zarif, sosyal norma bağlı ve suni olana yönelme gibi eğilimler görülür.
· Çelenk: Doğal, nazik, anlayışlı ve dışa dönük kişilerin kullandığı imzadır ve genelde imzalar u şeklinde atılır.
· Filiform: Diplomatik becerilere sahip, her duruma karşı çıkış yolu bulunan veya kaçma eğilimi gibi karakteristik özelliklerini işaret etmektedir. Bir nevi gergin sökülmüş bir ipliği andırır.
İmza Analizi Hakkında Merak Edilenler Nelerdir?
İmza ve yazı üzerinde analiz yaparak kişinin karakteri hakkında fikir sahibi olmak mümkün olabilmektedir. Analizin yapılmasını sağlayan grofoanaliz ile istemsiz karamalar hakkında bilgi sahibi olunabilir. İstemsiz olarak çizilen resim ve şekillerin anlamları ise şu şekildedir;
- Daire ve Oval: Genel olarak harmonik figür olarak algılanır ve sakinlik, özgüven ve sistemlilik gibi karaktere sahip kişilerde görülür.
- Üçgen: İletişimde ciddi sorunlar yaşayan fakat her işte başarılı olmaya alışmış kişilerde görülmektedir. Dikkatli, işini bilen ve ilkesel kişilerde görülür.
- Dalga: Yeni ve ilginç fikirlere sahip, hayaller aleminde gezinen fakat başarılı kişilerin kullandığı imzalardır.
- Zig-zag: Aktif olarak arayış içerisinde olan duygusal ve itici insanlarda görülür.
- Ağaç: Yalanı kabul edemeyen, dürüst, akıllı ve bağımsız kişilerin kullandığı imzadır.
- Gül: Alıngan, ince kalpli ve küçük detaylara karşı hassas olan insanlardır.
- Köpek: Dürüstlük, adalet, sadakat, sır saklama ve insanların güvenini kazanma gibi karakteristik özellik gösterir.
- Kedi: Konfor ve sakinliğe önem verir, seçici zevklere sahiptir ve genelde melankoliye açık insanlardır.
- At: İletişim kurmayı seven, dikkatleri üzerinde toplamayı seven ve aşırı tutkulu kişilerdir.
- Yılan: Dışa dönük olmayan, güven duygusu gelişmemiş ve iç dünyasından çıkamayan insanlardır.
İmza Nasıl İncelenmeli?
İmzada kişiye etkileyen şey imzanın bütünsel yapıda olmasıdır. Detayların ayırt edilmeden sadece bakılarak fotoğraf gibi değerlendirilmesi gerekir. Genel olarak bakıldığında uyumlu boyut, basit şekil, eğri ve açı ile oluşturulan, çizgiler arasındaki denge ile açık ve okunaklı bir imza görünmesi gereklidir. İmzanın eşlik ettiği metinle olan uyumuna bakılarak imza ile ilgili ayrıntılar incelenmelidir.
