Göz hastalıkları görme bozukluklarının yanısıra bir çok farklı hastalıkları bünyesinde barındırır. Ancak bu yazımızda halk arasında “göz bozukluğu” olarak bilinen ancak esasında “görme bozuklukları” olarak ifade edilen hastalıkları incelemekteyiz. Göz hastalıklarının (genel) belirtileri arasında; gözde kızarıklık, şişlik, akıntı ve gözyaşının isttemsiz akması, kararma, görme yetisinin azalması, göz kapaklarının şişmesi, çapaklanma problemleri, iltihaplanma, tarhiş, yabancı cisimlerle temas, alerjik reaksiyonlar gibi bir çok belirtisi olabilir.
Göz Bozukluklarının Belirtileri Nelerdir?
Ancak görme bozuklukları açısından belirtiler, doğrudan görme yetimizle alakalı belirtilerdir. Genel olarak göz bozukluğu belirtileri şunlardır:
- Uzak mesafeyi net görememe,
- Uzak mesafeyi bulanık görme
- Yakını net görememe
- Yakın cisimleri veya yazıları bulanık görme,
- Yukarıda sayılanların birkaçının birlikte bulunması.
- Baş ağrısı, göz ağrısı, yorgunluk.
- Gözleri uzağa bakarken kısma ihtiyacı.
Göz Bozuklukları Çeşitleri Nelerdir?
Görme bozukluklarındaki problemin uzak mı yakın mı yada bulanıklık mı olduğuna göre hastalık çeşitlenmektedir. Buna göre;
Miyopi: Yakındaki nesnelerin net olmasına rağmen, uzaktakilerin net görülememesidir.
Hipermetropi: Uzaktaki nesneleri görmekte sorun yaşanmazken, yakındaki nesneler yada yazılar net görünememektedir.
Astigmat: Etraftaki nesneleri bulanık görme, çift görme gibi sorunların yaşandığı görme bozukluğudur.
Presbiyopi: Yakını net görememe sorunudur. Ancak yaşa bağlı gelişmesi nedeniyle hipermetropiden ayrılmaktadır. Genellikle 40lı yaşlarla birlikte ortaya çıkarlar.
Göz Bozukluklarının Nedenleri Nelerdir?
Miyop göz kusurunun nedeni, gelen ışınların retinanın üzerine düşmesi gerekirken önüne düşmesidir.
Hipermetropi ise, ışınların gözün retina tabakasının arka yüzüne düşmesi sebebiyle oluşur.
Astigmat, gelen ışınların doğru kırılamaması sebebiyle bir kırma kusuru olarak adlandırılır. Nedeni büyük ölçüde kalıtsaldır.
Piresbiyopi; yaşla birlikte gözün elastikiyetini kaybetmesi sebebiyle oluşan görme kusurudur.
Göz Bozuklukları Genetik Mi?
Astigmat görme bozukluğunun yüksek oranda genetik faktörlerden kaynaklandığı bilinmektedir.
Anne babada miyop veya hipermetrop varsa, çocukta da görülme olasılığı yüksektir ancak tek başına etkili faktör değildir. Yani ailesinde bu problemi olmayan çocuklar da görme kusurlarına sahip olabilirler.
Göz Bozuklukları Baş Ağrısı Yapar mı?
Göz bozukluklarının çoğu, gerekli önlemler alınmadığında yoğun çalışma yada ışığa maruz kalınmasından dolayı baş ağrısı yapma potansiyeline sahiptir. Işınların kırılması yada retinanın üzerine düşememesi, hastaların belli bir şeye odaklanırken gözlerini yormaktadır. Bu sebeple sık sık baş ağrıları veya yorgunluk yaşandığı görülmektedir.
Göz Bozuklukları Kaç Yaşına Kadar İlerler?
Miyop olarak ifade edilen uzağı görememe hastalıkları, esasında 18-20 yaşına kadar ilerlemektedir. Ancak bazı hastaların yoğun çalışma sebebiyle bu yaşlardan sonra da göz numaralarının ilerlediği görülmektedir.
Hipermetrop olarak ifade edilen yakın görme probleminde ise, her yeni doğan bebekte görülebilen bu hastalık 18-20 yaşına kadar gözün yapısı oturduğu için yavaşlama gösterir. Bunun dışında 40 yaşından sonra yakını görememe sorunu ortaya çıkabilir. Aynı şekilde yakını görememe sorunlarından biri olan Piresbiyopide de yaşa bağlı olarak 40lı yaşlarda ortaya çıkan hastalığın 60 yaşına kadar ilerleyebildiği bilinmektedir.
Göz Bozuklukları Kendi Kendine Geçer mi?
Miyop, gözlük veya lens kullanımıyla sıfıra düşen bir hastalık değildir ancak miyopide gözlük yada lens kullanılmaması, numaraların daha hızlı ilerlemesine neden olabilmektedir. Aynı şekilde, astigmatta da gözlük veya lens kullanmanın görme bozukluğunun derecesini düşürmediği belirtilmektedir. Adı geçen görme bozukluklarında gözlük ve lens kullanmak, iyi görüşün sağlanması içindir.
Yeni doğan bebeklerde ve çocuklarda gelişen hipermetrop kusurunun on sekiz yaşına kadar kendiliğinden geçebileceği görülmektedir.
Presbiyopi de kendiliğinden geçmeyen görme kusurlarındandır. 40 yaşından sonra bir çok insanda görünür.
Göz Bozukluğu Tansiyonu Yükseltir mi?
Uzağı ve yakınını görememe şeklindeki göz bozukluklarının tek başına yüksek veya düşük tansiyonun sebebi olabileceğine dair bir bulgu yoktur. Ancak tam tersi vaziyette, yüksek tansiyon sahibi biriyseniz bunun gözlerinizi etkilemesi ve görme bozukluklarına yol açması muhtemeldir.
Göz Bozukluğu Ehliyete Engel mi?
Göz bozukluklarının hepsi ehliyet almaya engel değildir. Ehliyet almak için gerekli göz sağlığı muayenesi yapılır.
Miyop, hipermetrop, astigmat ve presbiyopi hastalıkları gözlükle ya da kontakt lenslerle düzeltilebilen daha doğrusu doğru görüş sağlanan göz hastalıkları olduğu için, ehliyet sahibi olmalarında bir engel yoktur. Ancak bu kişilerin ehliyetlerinde göz kusurları belirtilir bu sebeple gözlüksüz ya da kontakt lens olmadan araba kullanmaları yasaktır. Ehliyetlerinde hangisi belirtildiyse (örn.gözlüklü, lensli) onu kullanmadan trafikte yakalandıkları taktirde idari para cezasına çarptırılırlar.
Ancak göz tembelliği gibi bazı diğer göz kusurlarında gözlük vb.yöntemlerle düzelme sağlanamadığından, bu kişilerin ehliyet alması, göz kusurlarının derecelerine bağlanmıştır. Örneğin bir göz tembeli hastanın 1.grup ehliyet alabilmesi için iki gözü için toplamda sorulan 20 nesneye en az 12 doğru cevap vermesi, 2.grup ehliyet alabilmesi için ise iki gözü için toplamda 20 nesnenin 16 tanesini doğru görebiliyor olması gerekmektedir. Bir başka örnek, iki gözünde de tam “göz kapağı düşüklüğü” hastalığı olanlar ehliyet alamazlar.
Görme Bozukluğuna İyi Gelen Besinler Nelerdir?
Öncelikle şunu belirtelim ki hiçbir besin, miyop veya hipermetrop gibi hastalıkların derecesini düşürmez ya da onları sıfırlamaz. Ancak katarakt gibi bazı göz hastalıklarını önlemede mutlak faydaları olduğu, bunun yanı sıra göz yorgunluğu gibi durumlarda da faydalı oldukları tespit edilmiş besinler vardır. Bu sebeple genel göz sağlığımıza faydalı olabilecek besinleri derlemek gerekirse şu sıralamayı yapabiliriz;
- Chia tohumu
- Ispanak
- Kırmızı biber
- C vitaminli besinler : Turunçgiller, yeşil biber vs..
- E vitaminli besinler : Havuç, Keten tohumu, buğday tohumu, ayçekirdeği, yumurta…
- Balıklar: Somon, Uskumru, Orkinos, Sardalya balıkları
Göz Bozukluğu Meslek Hastalığı Sayılır mı?
Sosyal Sigorta Sağlık İşlemleri Tüzüğü’nde görme bozukluğu bir meslek hastalığı olarak belirtilmektedir. Bu hastalıklar şu şekilde sıralanmaktadır:
- Her bir gözün 20/100 veya daha az görmesi,
- Piterijiumlar
- Keratit ve sekelleri veya grefon,
- Kontakt lensten yararlanamayan keratokonus,
- Üveitler
- Retina Kanamaları
- Orbita rahatsızlıkları (travma, iltihap, tümör)
- Preferik görme alanının 10 dereceye kadar azalması
- Tedavi edilemeyen retinopatitler ve dejeneresansları, makulopatiler
- Tam pitozis
- Göz kaslarının paralizisi
Göz Bozukluğuna Bağlı Malulen Emeklilik Nasıl Olur?
Göz bozukluğuna bağlı malulen emeklilik şartlarını sıralayacak olursak
a. Öncelikle prim günlerinin sağlanmış olması gerekir. Bu da 1800 gün prime tekabül etmektedir.
b. İkincil olarak, görme bozukluğunun işe girdikten sonra oluşmuş olması şarttır.
c. Sağlık kurulundaki muayene sonucunda en az %60 görme kusurunun olduğu kurul raporuyla belgelenmelidir.
Göz Bozukluğu Yüzde Kaç Rapor Alır?
Yazımızın konusunu oluşturan göz bozuklukları miyop, hipermetrop, astigmat gibi görme bozukluklarından oluşmaktadır. Bu hastalıklar gözlük veya kontak lens kullanımı sayesinde görüş sağlanabildiği için engelli rapor oranı %0 çıkacaktır.
Bir hastanın engelli sınıfında olabilmesi için en az %40 oranında rapora sahip olabilmesi gerekmektedir.
Göz Bozukluğu İçin Egzersiz Önerileri Nelerdir?
Göz egzersizlerinin görme bozukluklarının tedavisinde bir yöntem olarak kullanılması konusu tartışmalıdır. Çoğunlukta yer alan uzmanların görüşlerine göre göz kaslarının gelişimini sağlayan göz egzersizleri, miyop ve hipermetrop gibi hastalıkları tedavi etmemektedirler. Ancak çift görme yada yaşa bağlı presbiyopi rahatsızlıklarını önlemede ve iyileştirmede etkilidirler. Bunlar için egzersiz önerilerini sizin için derledik:
- Öncelikle başınız ve gövdeniz sabit olacak şekilde kendinizi ayarlayın.
- Başınızı hareket ettirmeden tam karşınızda kendinizce hayali bir dikdörtgen belirleyin.
- Sırasıyla gözlerinizi çapraz köşelere hareket ettirin. Yani önce sağ üst köşeye sonra sol alt köşeye ardından sol üst ve sağ alt köşeye bakın.
- Bu hareketleri birkaç kez tekrar edin.
- Aynı şekilde yatay köşelere de gözlerinizi gezdirin.
- Yoğun çalışma sonrasında beş dk gözlerinizi kapayarak dinlendirmeyi ihmal etmeyin.
- Eğer yakın çalışma yapıyorsanız (örn., yazma, okuma, örme, işleme vs..) arada gözünüzü yakın mesafeden ayırıp 20-30 sn. uzak mesafeye bakmayı ihmal etmeyin.
