Filistin, Osmanlı
İmparatorluğu'nun toprakları arasında yer almış ve Birinci Dünya Savaşı'nın
sonlarına kadar Osmanlı egemenliği altında kalmıştır. Filistin, Osmanlı
İmparatorluğu'nun son dönemlerinde, özellikle Birinci Dünya Savaşı sırasında
elden çıkmıştır. İşte Filistin'in Osmanlı egemenliğinden çıkış sürecini
açıklayan başlıca olaylar ve dönemin padişahı:
Padişah Sultan Vahdettin
(VI. Mehmet) Dönemi (1918-1922):
Birinci Dünya Savaşı
(1914-1918): Osmanlı İmparatorluğu, İttifak Devletleri (Almanya,
Avusturya-Macaristan ve Bulgaristan) yanında savaşa katılmıştır. Savaş
sırasında Osmanlı orduları birçok cephede mücadele etmiş, ancak özellikle
Ortadoğu'da zor durumda kalmıştır.
Kudüs'ün Düşmesi (1917): 9
Aralık 1917'de, Osmanlı ordusu, General Edmund Allenby komutasındaki İngiliz ve
müttefik kuvvetlerine karşı Kudüs'ü kaybetmiştir. Bu olay, Filistin'in Osmanlı
kontrolünden çıkışının başlangıcı olmuştur.
Mondros Ateşkes Antlaşması
(30 Ekim 1918): Birinci Dünya Savaşı sonunda imzalanan bu ateşkes antlaşması,
Osmanlı İmparatorluğu'nun fiilen sona ermesine ve İtilaf Devletleri tarafından
işgal edilmesine yol açmıştır. Bu antlaşma ile birlikte Osmanlı İmparatorluğu,
Ortadoğu'daki topraklarını kaybetmiştir.
San Remo Konferansı (1920)
ve İngiliz Mandası: Birinci Dünya Savaşı sonrası düzenlenen San Remo
Konferansı'nda, Filistin'in İngiliz mandası altına girmesi kararlaştırılmıştır.
1920 yılında bu karar resmiyet kazanmış ve 1922 yılında Milletler Cemiyeti
tarafından onaylanmıştır.
Sonuç:
Filistin, Osmanlı İmparatorluğu'nun Birinci Dünya Savaşı'nda yenilgiye uğraması ve Mondros Ateşkes Antlaşması'nın imzalanmasının ardından, Sultan Vahdettin (VI. Mehmet) döneminde kaybedilmiştir. Bu süreçte, İngilizlerin Filistin üzerindeki kontrolü artmış ve nihayetinde Filistin, İngiliz mandası altına girmiştir. Bu dönemde yaşanan gelişmeler, Filistin'in Osmanlı egemenliğinden çıkışına ve modern Ortadoğu'nun şekillenmesine önemli ölçüde etki etmiştir.
Osmanlı Devleti Girit’i Hangi Padişah Döneminde Fethetmiştir?
Osmanlı Devleti, Girit'i
Sultan IV. Mehmet döneminde fethetmiştir. Girit Adası'nın fethi, uzun süren bir
süreçtir ve 1645 yılında başlamış, 1669 yılında sona ermiştir. Bu dönemde Osmanlı
tahtında Sultan IV. Mehmet (Avcı Mehmet) bulunmaktadır. İşte Girit'in
Osmanlılar tarafından fethi ile ilgili önemli olaylar:
Girit'in Fethi Süreci:
Savaşın Başlangıcı (1645):
Osmanlı Devleti, 1645
yılında Girit Adası'nı Venedik Cumhuriyeti'nden almak için sefer başlattı. Bu
sefer, Osmanlı-Venedik Savaşları'nın bir parçasıdır.
İlk Osmanlı birlikleri,
adanın kuzeybatısındaki Hanya'ya çıkarma yaparak, Hanya Kalesi'ni kuşattı ve
aynı yıl içinde ele geçirdi.
Kuşatmalar ve Çatışmalar:
Girit Adası'ndaki diğer önemli
kaleler ve şehirler, Osmanlılar tarafından kuşatıldı. Ancak bu kuşatmalar,
yıllar süren zorlu çatışmalarla geçti.
Osmanlılar, adanın
stratejik noktalarını ele geçirmek için büyük çaba sarf etti ve yoğun
çatışmalar yaşandı.
Kandiye Kuşatması
(1648-1669):
Adanın en önemli ve güçlü
kalesi olan Kandiye (Heraklion),1648 yılında Osmanlılar tarafından kuşatıldı.
Kandiye Kuşatması, tam 21
yıl sürdü ve bu süre zarfında hem Osmanlı kuvvetleri hem de Venedikliler büyük
kayıplar verdi.
Kandiye'nin Düşmesi ve Fethin
Tamamlanması (1669):
1669 yılında, uzun süren
kuşatmanın ardından Kandiye Kalesi düştü ve ada tamamen Osmanlı kontrolüne
geçti.
Bu zaferle birlikte Girit
Adası, resmen Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmış oldu.
Sultan IV. Mehmet'in
Dönemi:
Saltanat Dönemi
(1648-1687): Sultan IV. Mehmet, 1648 yılında tahta çıkmış ve 1687 yılına kadar
hüküm sürmüştür.
Başarıları ve Reformları:
IV. Mehmet döneminde Osmanlı İmparatorluğu, askeri alanda önemli başarılara
imza atmıştır. Ayrıca, bu dönemde yapılan bazı reformlarla devletin iç işleyişi
düzenlenmiştir.
Köprülü Mehmet Paşa ve
Köprülü Fazıl Ahmet Paşa: Sultan IV. Mehmet döneminde görev yapan sadrazamlar
Köprülü Mehmet Paşa ve oğlu Köprülü Fazıl Ahmet Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun
güçlenmesinde önemli rol oynamışlardır. Girit'in fethinde de Köprülü Fazıl
Ahmet Paşa'nın önemli katkıları olmuştur.
Sonuç:
Girit Adası, uzun süren savaşlar ve kuşatmalar sonucunda, Sultan IV. Mehmet döneminde, 1669 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedilmiştir. Bu fetih, Osmanlıların Akdeniz'deki gücünü pekiştirmiş ve Doğu Akdeniz'deki stratejik konumlarını güçlendirmiştir.
Fas Hangi Padişah Döneminde Alındı?
Osmanlı İmparatorluğu,
Fas'ı doğrudan egemenlik altına almamıştır. Bununla birlikte, Osmanlı
İmparatorluğu'nun Kuzey Afrika'daki etkisi ve nüfuzu, Fas'ı da dolaylı olarak
etkilemiştir. Osmanlılar, Cezayir, Tunus ve Libya (Trablusgarp) gibi Kuzey
Afrika topraklarını fethetmiş ve buralarda uzun süre hüküm sürmüştür. Ancak
Fas, Osmanlı İmparatorluğu'nun doğrudan kontrolüne girmemiş, kendi yerel
hanedanları tarafından yönetilmeye devam etmiştir.
Osmanlı-Fas İlişkileri:
16. Yüzyıl: Fas, Osmanlı
İmparatorluğu ile özellikle Kanuni Sultan Süleyman ve II. Selim dönemlerinde
yakın ilişki içinde olmuştur. Osmanlı İmparatorluğu, Portekiz ve İspanya'nın
Kuzey Afrika'daki yayılmacı politikalarına karşı Fas'ı desteklemiştir.
Vadi's-Seyl Savaşı (1578):
1578 yılında, Portekiz Kralı I. Sebastian, Fas'a bir sefer düzenlemiş ve
Vadi's-Seyl Savaşı'nda (Üç Kral Savaşı olarak da bilinir) Osmanlıların
desteklediği Fas Sultanı Abdülmelik ile karşılaşmıştır. Bu savaşta Osmanlılar,
Fas'a askerî destek sağlayarak Portekiz ordusunu mağlup etmişlerdir.
Dolaylı Nüfuz: Osmanlı
İmparatorluğu, Fas'ta doğrudan egemenlik kurmamış olmasına rağmen, Fas
Sultanlığı üzerinde dolaylı bir nüfuz sahibi olmuştur. Bu nüfuz, askeri destek,
diplomatik ilişkiler ve ticaret aracılığıyla sağlanmıştır.
Sonuç:
Fas, Osmanlı İmparatorluğu tarafından doğrudan fethedilmemiş ve Osmanlı egemenliği altına alınmamıştır. Ancak, Osmanlılar ile Fas Sultanlığı arasında tarih boyunca önemli ilişkiler ve işbirlikleri olmuştur. Özellikle 16. yüzyılda, Osmanlı İmparatorluğu'nun Kuzey Afrika'daki askeri ve siyasi nüfuzu, Fas üzerinde dolaylı bir etki yaratmıştır. Bu nedenle, Fas'ın Osmanlı padişahları döneminde doğrudan alındığı söylenemez.
Fes Hangi Padişah Döneminde Kabul Edildi?
Fes, Osmanlı
İmparatorluğu'nda Sultan II. Mahmud döneminde kabul edilmiştir. II. Mahmud,
1808-1839 yılları arasında Osmanlı padişahı olarak hüküm sürmüştür ve bu
dönemde birçok reform ve modernizasyon hareketi başlatmıştır. Bu reformlar,
Tanzimat döneminin öncü adımları olarak kabul edilir. Fesin kabulü de bu
reformlar kapsamında gerçekleştirilmiştir.
II. Mahmud ve Fesin
Kabulü:
1826 Yeniçeri Ocağı'nın
Kaldırılması (Vak'a-i Hayriye): II. Mahmud, 1826 yılında Yeniçeri Ocağı'nı
kaldırarak yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye adı verilen yeni, modern bir
ordu kurmuştur. Bu ordu, Avrupa tarzında modern bir askeri yapı olarak
oluşturulmuştur.
Yeni Kıyafet Yönetmeliği:
Yeni ordunun modernizasyonu kapsamında, askerlerin kıyafetleri de
değiştirilmiştir. Bu süreçte fes, yeni askeri kıyafetlerin bir parçası olarak
kabul edilmiştir. Fesin kabul edilmesi, hem askerlerin görünümünde
modernleşmeyi sağlamak hem de Osmanlı toplumunda bir birlik ve bütünlük sembolü
yaratmak amacıyla gerçekleştirilmiştir.
Sivil Kullanım: Fes,
sadece askerler için değil, aynı zamanda sivil memurlar ve genel halk için de
zorunlu hale getirilmiştir. II. Mahmud, fesin sivil yaşamda da kullanılması için
çeşitli düzenlemeler yapmıştır. Bu düzenlemeler, Osmanlı toplumunda bir
modernleşme ve Batılılaşma hareketinin parçası olarak görülmüştür.
Sonuç:
Fes, Osmanlı İmparatorluğu'nda Sultan II. Mahmud döneminde kabul edilmiş ve yaygınlaştırılmıştır. Bu dönemde yapılan reformlar, Osmanlı toplumunun modernleşme ve Batılılaşma sürecinin önemli bir parçası olmuştur. Fes, Osmanlı'da hem askeri hem de sivil kıyafetlerin bir parçası olarak kabul edilmiş ve 19. yüzyıl boyunca Osmanlı toplumunun önemli bir sembolü haline gelmiştir.
Babıali Baskını Hangi Padişah Döneminde Yaşanan Gelişme?
Babıali Baskını, 23 Ocak
1913 tarihinde yaşanan ve Osmanlı İmparatorluğu'nun siyasi tarihindeki önemli
olaylardan biridir. Bu baskın, İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin iktidarı ele geçirmesiyle
sonuçlanmış bir darbedir. Babıali Baskını, Sultan V. Mehmet Reşad döneminde
gerçekleşmiştir.
Olayın Detayları:
1. Tarihsel Arka Plan:
Sultan V. Mehmet Reşad:
1909-1918 yılları arasında Osmanlı padişahı olarak hüküm süren Sultan V. Mehmet
Reşad, II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesinden sonra tahta çıkmıştır.
Balkan Savaşları: Babıali
Baskını'nın hemen öncesinde, Osmanlı İmparatorluğu, Balkan Savaşları'nın
getirdiği ağır yenilgilerle sarsılmıştı. 1912-1913 yılları arasında gerçekleşen
bu savaşlar, Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki topraklarını büyük ölçüde
kaybetmesine yol açmıştır. Bu durum, iç politikada büyük bir çalkantıya ve
hoşnutsuzluğa neden olmuştur.
2. Baskının Nedenleri ve
Gelişimi:
İttihat ve Terakki
Cemiyeti: İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı İmparatorluğu'nda modernleşme ve
merkeziyetçi politikaları savunan ve önemli bir siyasi güce sahip olan bir
cemiyetti. 1908 Devrimi ile II. Meşrutiyet'in ilan edilmesinde önemli rol
oynamışlardı.
Hükümet Değişikliği:
Balkan Savaşları'ndaki yenilgiler ve hükümetin başarısız politikaları, İttihat
ve Terakki Cemiyeti içinde rahatsızlık yaratmıştı. Cemiyet, hükümetin
değiştirilmesi gerektiğine inanıyordu.
Babıali Baskını: 23 Ocak
1913'te, Enver Paşa ve Talat Paşa liderliğindeki İttihat ve Terakki üyeleri,
silahlı bir grup eşliğinde Babıali'ye (Osmanlı hükümet merkezi) baskın
düzenlediler. Bu baskın sırasında, Sadrazam Kamil Paşa'nın hükümeti devrildi ve
yerine Mahmud Şevket Paşa liderliğinde yeni bir hükümet kuruldu.
3. Sonuçlar:
İttihat ve Terakki'nin
İktidarı: Bu baskın sonucunda İttihat ve Terakki Cemiyeti, Osmanlı
İmparatorluğu'nun fiili yöneticisi haline geldi. 1913-1918 yılları arasında
İttihat ve Terakki, Osmanlı hükümetini kontrol etti ve I. Dünya Savaşı'na giriş
kararını da bu dönemde aldı.
Siyasi Baskılar ve
Reformlar: İttihat ve Terakki'nin iktidara gelmesi, Osmanlı Devleti'nde
merkeziyetçi ve otoriter politikaların artmasına neden oldu. Bu dönemde çeşitli
reformlar yapılmış, ancak aynı zamanda muhalefet üzerinde yoğun baskılar
uygulanmıştır.
Sonuç:
Babıali Baskını, Sultan V. Mehmet Reşad döneminde gerçekleşmiş ve İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetiminde tam kontrolü ele geçirmesiyle sonuçlanmış önemli bir siyasi darbedir. Bu olay, Osmanlı İmparatorluğu'nun son dönemindeki siyasi dinamikleri ve I. Dünya Savaşı'na giden süreci anlamak açısından kritik bir öneme sahiptir.
