Dar anlamda yabancı ülkelerin paralarını temsil eden belgelere döviz denmektedir. Herhangi bir ülke parasının diğer ülke parasını dönüştürülmesine ilişkin işlemlerde döviz kullanılmaktadır ve yapılan bu işlemler döviz işlemi olarak adlandırılmaktadır. Döviz işlemi veya kambiyo işlemi olarak adlandırılan döviz genel olarak bakıldığında uluslararası ödeme işlemlerinde kullanılan araçların tamamını kapsayıcı bir özelliğe sahiptir. Ekonomik açıdan bakılacak olursa döviz iktisadi bir maldır. Dövize bağlı olarak birçok döviz borsası mevcuttur ve döviz borsaları özel niteliklere sahip olan piyasaları ifade etmektedir. Dünya üzerindeki coğrafi bölgelerde faaliyet gösteren döviz piyasaları zaman farkından dolaylı aynı anda işlem görmeseler de haberleşme araçları sayesinden birbirleriyle sürekli ilişki içerisinde bulunurlar. Uluslararası döviz borsaları bu sebeple 24 saat işlem görmek ve döviz fiyatları buna bağlı olarak sürekli değişmektedir. Dövizdeki arz ve talep dolayısıyla oluşan fiyatlara döviz fiyatı, döviz fiyatına da genel olarak döviz kuru denmektedir. Genellikle bir birim döviz milli para birimi olarak tanımlanır ve döviz kuru 1 birim milli paranın karşılığı olan döviz miktarına tekabül etmektedir. 1 USD = 1,35 TL veya 1 TL = 0,74 USD olarak ifade edilse de bu sistem birbirinden farklıdır. İlk eşitlikte dövizin milli para cinsinden değeri belirtilirken, ikinci eşitlikte milli paranın değeri döviz cinsiyle belirtilmektedir. İlk sisteme direkt-kotasyon denirken ikinci sisteme indirekt kotasyon sistem adı verilir.
Döviz Bir Tasarruf Aracı Mıdır?
Döviz kuru en basit anlamda tanımlanacak olursa bir ülke parasının diğer ülke parası ile değiş tokuş etmenin maliyetidir. Yapılan bu takasın anlamlı olabilmesi için o ülkenin para birimiyle ticaret yapıyor olması veya ülkeye yatırım yapması gereklidir. Bu şartlar sağladığından o ülkenin döviz kurunu almak mantıklı bir düşüncedir ve yatırım aracı olarak görülebilir. Bu şartlar sağlanmadığında ise döviz kuru almak bankaya bir mevduat hesabı açıp para koymak gibi bir tasarruf işlemine dönüşecektir. Globalleşen ekonomilerde ülkeler artık kendi paralarının değerini korumaya yönelik politikalar üretmektedir. Geçmiş yıllarda ekonominin dayanıksız olduğu dönemlerde döviz kriz göstergesi olarak görülmüş ve döviz araçları yatırım araçları olduğu algısı yayılmıştır. Fakat döviz araçları yatırım aracı değildir. Döviz aracı temin edildiği takdirde ülke parası karşısında değer kazanırsa sizde kazanacak, değer kaybederse sizde kaybedeceksiniz. Bu sebeple bu bir tasarruf işlemi olarak görülebilir.
Döviz Bir Yatırım Aracı Mıdır?
Uzmanlara göre aşka bir ülkenin para birimini alarak bir kenara koymak yatırım aracı olarak görülmemektedir. Dövize yatırım yapmak isteyen kişilerin faiz veya parasını almayı düşünülen ülkenin hazine bonolarını alması gerekir. Dolar alınmak isterse ABD hazine bonosu almak, Euro alınmak istenirse Avrupa ülkelerinin hazine bonosunu almak gibi. Aksi takdirde yatırım yapmak amacıyla alınacak dolar veya euroda o ülkenin enflasyonuna katlanmak zorunda kalınır ve ülke parasının döviz araçlarında kazanacağı veya kaybedeceği değere göre değer kazanıp kaybedecektir.
Dövizin Bir Yıllık Getirisi Ne Kadar?
Birikim değerlerini enflasyon karşısında korumak ve getiri elde etmek isteyen kişiler genel olarak yatırım araçlarını kullanmaktadır. Son dönemde yaşanan ekonomik koşullara bağlı olarak yatırım araçlarına yönelik ilgi artmaya başladı. Bu araçlardan öne çıkanlar olarak altın ve döviz olduğu söylenebilir. Yatırım araçlarındaki son 10 yıllık sürece bakıldığında en çok getiri sağlayan yatırım aracı reel getiri oranı %129,9 olan altın olmuştur. 10 yıl önce dolara yatırım yapan vatandaşın elde ettiği reel getiri %68,9 iken 10 yıl önce Euro yatırımı yapan vatandaşın elde ettiği reel getiri %53,9 olmuştur. Diğer yatırım araçları arasında yer alan mevduat, dibs ve borsa sırasıyla %3,5 oranında, %12,4 oranında ve %18,6 reel kayıp yaşamıştır.
Döviz Neye Göre Değişir?
· FED kararları
· IMF
· Uluslararası ticaret
· Cari açık
· Enflasyon değişimleri
· Ekonomik ilişkiler
· Yurtiçi ve yurtdışı faiz oranları
· Turizm ve dış ilişkiler
· Para birimine olan arz-talep
Döviz ile Askerlik Nedir?
Yasada öngörülen döviz tutarının ödenmesi koşulu ve 1095 günü bulunmaları ile yararlanılan askerlik hizmet şekline dövizle askerlik denmektedir. Bu hizmette verilen temel askerlik hizmeti, yurt içine gelmeden yurt dışından uzaktan eğitimi programı şeklinde yapılmaktadır. Yapılan son açıklamaya göre Temmuz 2021 – Aralık 2021 tarihleri arasında döviz ile askerlik tutarı 43.151.28 TL olarak açıklanmıştır. Belirlenen miktarın karşılığı olarak yatırılacak döviz miktarı ile bu hizmete kayıt yapılabilecektir.
Döviz Kaça Kadar Açık?
Ülkemizde hizmet veren döviz büroları genel itibarıyla sabah 09:00 saatiyle hizmet vermeye başlarlar. Akşam kapanış saatleri ise 19:00-20:00 saatleri arasındadır. Özel sektörde hizmet veren bu kuruluşların kapanış saatleri değişkenlik gösterebilmektedir fakat saat 20:00’dan sonra açık olmaları da yasaktır. Buna bağlı olarak Cumartesi günleri yarım gün veya tam gün çalışan bürolar Pazar günleri çoğunlukla kapalıdır.
Döviz Havale Olur Mu?
İşlem yapılan bankaların şubeleri arasında havale işlemleri döviz kurları üzerinden gerçekleştirilebilmektedir. Döviz kurunda yer alan dolar, euro veya diğer ülkelere ait para birimleri döviz havale işlemi yapılarak yine dolar, euro veya diğer ülkelere ait para birimleri şeklinde gönderilebilmektedir. Burada işlem yapılacak bankalar döviz havale ücretlerinde farklı miktarlarda ücret talep edebilmektedirler.
