Failin herhangi bir hile davranışla bir bireyi aldatması, mağdurun bireyin veya başkasının zararına olacak şekilde kendisine veya başka kişilere yarar sağlaması dolandırıcılık olarak tanımlanmaktadır. Halk arasından bilinen ve sıklıkla kullanılan genel tanımıyla aldatma amacıyla yapılan kasıtlı eylemler olarak nitelendirilmektedir. Bir suçun dolandırıcılık olması ve meydana gelmesi için haksız bir çıkarın söz konusu olması ve sağlanması gereklidir. Hazırlık hareketlerinin bitmesi ve haksız çıkar elde etmeye yönelik yapılan hareketler ise dolandırıcılık suçunun teşebbüs aşamasında kabul edilmesine neden olabilmektedir. Mal varlığına karşı suçlar arasında yer alan dolandırıcılık suçu türlerine göre oldukça farklılık gösterir ve bu türler arasında arkeoloji, edebiyat, emlak, belge sahteciliği vb. yer almaktadır.
Dolandırıcılık Suçunun Şartları Nelerdir?
Birçok farklı şekilde hareket tarzıyla işlenebilecek bir suç olması dolayısıyla pek çok türe ayrılmakta ve işlenen suçlar bu nedenle farklılık gösterebilmektedir. Dolandırıcılık suçu pek çok türe ayrılmasına karşın hareketlerin ortak yapısını oluşturan ve dolandırıcılık suçu olarak nitelendirilebilecek şartları barındırmaktadır. Bu şartlar şu şekilde özetlenebilir;
· Hile: Hileli hareketlerle suçu işleyen kişi tarafından icra edilerek mağdur kişinin inceleme eğilimini ortadan kaldırmasıdır. Fail tarafından sergilenen bu hareket sonucu hile bir araç olarak kullanılacak ve dolandırıcılık suçunu diğer mal varlığı suçlarından ayıracak olan temel özelliği oluşturacaktır.
· Aldatıcılık: Fail tarafından yapılan hileli davranışların mağdur kişiyi aldatıcı özellikte olması gerekir. Herhangi bir kimseyi aldatacak özellikle olan bu hileli hareketler mağduru etkileyecek ve aldatabilecek boyutta olması yeterli görülmektedir.
· Zarar: Suçun ortaya çıkması için hareket sonunda bir zararın oluşması gereklidir. Mağdurun veya bir başka bireyin zararına karşı suçun faili bu durumdan kendisinin veya bir başkasının adına haksız bir kazanç elde etmelidir. Bu suçta zarar objektif ölçüler dikkat alınarak ekonomik olarak belirlenmektedir.
Nitelikli Dolandırıcılık Suçunun Şartları Nelerdir?
· Dini duygu ve inançların istismarı
· Bireyin içinde bulunduğu zor şart ve tehlikeli durumlardan yararlanmak
· Bireyin algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak
· Kredi kuruluşları veya banka sahip olduğu bilişim sistemlerinin araç olarak kullanılması
· Kamu kurum ve kuruluşlarına zarar vermesi
· Yayın araçları ve basının sağladığı kolaylıktan yararlanmak
· Kişilerin kendilerine duyulan güveni kötüye kullanması
· Şirket adına hareket eden tacir veya şirket yöneticisinin ticari faaliyetlerinde usulsüzlük yapması
· Kredi kurumları veya banka tarafından tahsis edilmemesi gereken kredi açılımının yapılması
· Sigorta bedel ücretinin alınması
· Telefon veya çağrı merkezi üzerinden cinsel performans ürünlerinin satılması
Dolandırıcılık İçin Nereye Başvurulur?
Dolandırıcılık suçu pek çok farklı şekilde gerçekleştirilebilen bir suçtur. Bu sebeple dolandırıcılık türleri arasında bir takım değişen tedbir ve deliller söz konusu olmaktadır. Değişen bu durumlara karşın herhangi bir dolandırıcılık türüne bağlı olarak zarar görüldüğü durumlarda oluşan durum şikayet edilmelidir. Şikayeti bildirmek veya dolandırıcılık suçunun olduğunu belirtmek amacıyla en yakın Emniyet birimine veya Cumhuriyet Başsavcılığına müracaat edilerek suç duyurusunda bulunulmalıdır.
Dolandırıcılık Davası Ne Kadar Sürer?
Yasalar tarafından dolandırıcılık suçları için belirtilmiş özel bir süre kısıtlaması veya şikayet süresi bulunmamaktadır. Bu sebepten ötürü ve pek çok farklı türde gerçekleştirilebilen bu suç olması dolayısıyla davanın sonuca kavuşturulması için ortalama olarak 4-5 celse gereklidir. Diğer davaların gerçekleştiği süreler göz önünde bulundurulursa dolandırıcılık durumlarında ve faaliyetlerinde en geç 8 yıl içerisinde savcılığa suç duyurusunda bulunulmasında yarar vardır.
Dolandırıcılık Cezası Ne Kadar?
Bu suçun gerçekleştiğinin kabul edilmesi halinde cezası hem adli para hem de hapis cezası olarak belirlenmektedir. Basit ve temel hali olarak kabul edilen ceza miktarı ise 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve 5000 güne kadar adli para cezasına çarptırılma durumudur. Basit dolandırıcılık suçundan alınacak hapis cezası sonrasında adli para cezasına çevrilebilmektedir.
Dolandırıcılık Şikayete Mi Bağlı?
Dolandırıcılık faaliyeti veya durumu ortaya çıktığında şikayet edilebilmektedir. Fakat dolandırıcılık suçu takibi şikayete bağlı suçlar kapmasında ele alınmamaktadır. Suçun işlendiğinin savcılık tarafından kanaat getirilmesi halinde kendiliğinden soruşturma yapmak ve kamu davası açılmak zorundadır. Bu suç için şikayet süresi olmasa bile suçun en basit halinde zamanaşımı 8 yıl olduğundan ötürü suçun gerçekleşmesinden en geç 8 yıl içinde şikayet edilmesi gereklidir.
Dolandırıcılık Sicile İşler Mi?
Dolandırıcılık suçunun cezaları arasında hapis cezası ve adli para cezası bulunmaktadır. Bu suçtan dolayı verilen hapis cezaların ise adli para cezalarına çevrilebilmektedir. Mahkeme tarafından hükümlü olan kişinin belirlenen miktarda parayı devlet hazine ödemesi adli para cezası olarak tanımlanmaktadır. Adli para cezaları ise hapis cezalarında olduğu gibi sicil kaydına işlenmektedir. Sicil kaydına işlenen adli para cezaları taksitle ödendiğinde son taksitin yatırıldığı gün, peşin ödendiği ise yatırıldığı gün infazı gerçekleşeceği için adli sicil kaydından silinmektedir.
İbandan Dolandırıcılık Olur Mu?
Genel olarak ticarette alım satım yapan şirketlerde korsanın ticaret ilişkilerinde araya girerek hazırlamış olduğu e-postalara ticaret taraflarından birinden gelmiş göstermesi ile gerçekleşmektedir. Şirketlerin gerçekleştirdikleri e-posta yazışmalarının içine sızan internet korsanları IBAN ve SWIFT numaralarını kendi numaralarını değiştirmekte ve oldukça basit bir yöntem olan IBAN ile dolandırıcılık yapabilmektedir. Ticaret sonunda hesaplara hackleme yapıldığı anlaşılmazsa veya hesaplara bloke konulmazsa ülkede bulunan banka ve yetkili kuruluşlar mevzuatları sebebiyle cevap vermemekte ve IP tespiti yapılsa dahi muhataplara ulaşmak mümkün olmamaktadır.
