Tipik isyanlara göre, celali isyanları ayrışma göstermektedir. 16. Ve 17. Yüzyıllarında gerçekleşen celali isyanları, kan dökmeye dayalı değil, Osmanlı devletini politik, ekonomik, sosyal, siyasal ve askeri olmak üzere yıpratmaya yönelik isyanlardır. İsyanların yapısı, sisteme karşı çıkmak ve düzeni yıkmak üzeredir fakat, celali isyanları devleti içten ve yavaş bir şekilde yok etmeyi amaçlamıştır. Yavaş yavaş yapılan ekonomiye darbeler ve devletin işleyişinde başlayan aksaklıklar, kendini 2 yıl içinde gösteremeye başlamıştır. Celali tabiri, Celal’e tabii olanlar yani izinden gidenler olarak anılmaktadır.
İsyanın mimarı ise, Bozoklu Şeyh Celal’dir. Osmanlı’nın izlediği politikalar ve düzen ile ilgili farklı görüşte olana kesimler, Bozoklu Şeyh celal öncülüğünde isyana kalkışmışlardır. Osmanlı’ya isyan eden çevreler ve kökenler ise şu şekildedir; Şii mezhebinden ve Türkmen asıllı isyancılar. Bu çevreler, Osmanlı devletinin düşmanı olan safeviler tarafından desteklenmiş ve isyan çıkarmalarına zemin hazırlamışlardır. Celali isyanı, tokat bölgesinden başlamış ve sonu oldukça kanlı bitmiş bir isyandır.
Celali İsyanları Ne Zaman Başlamıştır?
Osmanlı devletini, ekonomik, sosyal ve askeri derecede yıpratan celali isyanları; 16. Yüzyılda başlamıştır. Ayaklanma tokat bölgesinde başlamış, sipahiler ve sekbanlar tarafından gerçekleştirilmiştir. Toprak sahiplerinden alınan vergiler, isyancıları tetiklemede birinci etken olmuştur. İsyanın başlamasında ise, safevi devleti büyük bir zemin hazırlamıştır. İsyanların başlamasında çoğu zaman, düşman devlet ve yapıların müdahalesi olmuştur.
Celali İsyanları Bastırılması Nasıl Gerçekleşmiştir?
16 ve 17 yüzyıllar arasında, celali isyanları Osmanlı hükümetinde ağır zararalar vermiş ve yıpratmıştır. Celali isyanı tokat bölgesinden başlamak üzere, ülkenin dört bir yanından ayaklanmalara sebebiyet vermiştir. Bu anlamda, celali isyanının bastırılması oldukça güç olmuş denebilmektedir. Anadolu bölgesinde, halktan ve toprak sahiplerinden alınan vergiler, isyanların çıkmasına ön ayak olmuştur.
Vergileri ve Osmanlı devletinin işleyişinin propagandasını ise safeviler yaparak; Türkmenlerin ayaklanmalarına sebep olmuştur. Propaganda, şimdi olduğu gibi o dönem de isyanların ve başkaldırıların çıkmasında oldukça önemli bir eylemdir. Pargalı İbrahim Paşa, Anadolu’da ilerleyen isyanlar için orduyu toplamış ve isyanı bastırma girişimlerinde bulunmuştur. 1527 yılında Elbistan bölgesinde kazanılan zafer ve Kalender’in öldürülmesi ile birlikte, celali isyanı bastırılmıştır.
Celali İsyanını Bastıran Padişah Kimdir?
Celali isyanlarını Pargalı İbrahim Paşa bastırırken, uzun süre devam eden isyanlar döneminde, Yavuz Sultan Selim ve IV. Murat’ padişahlık yapmıştır. Bu anlamada birçok Osmanlı askeri ve paşa celali isyanlarını bastırmada yetkinlik göstermiştir. Pargalı İbrahim Paşa ve Kuyucu Murat Paşa, celali isyanlarını bastırmada tarihte doğrudan rol almışlardır.
Celali İsyanları Ne Zaman Bitmiştir?
1610 yılında celali isyanları bastırılmıştır.
Celali İsyanları Ve Osmanlı Devletine Etkileri Nelerdir?
Celali isyanları, Osmanlı devletine etkileri şu şekildedir; ekonomik, askeri, sosyal ve devletin işleyişini bozmaya varana dek, etkileri devam etmiştir.
Celali İsyanlarının Ekonomik Sonuçları Nelerdir?
Tımar sisteminin bozulması, köyden kentlere göçün başlaması, tarımsal anlamda kıtlıkların başlaması.
Celali İsyanları Nerede Başlamıştır?
İlk ayaklanma tokatta olmak üzere; Yozgat, Amasya, Adıyaman, Sivas, Malatya.
Celali İsyanları Sebep Ve Sonuçları
Artan vergiler ve safevilerin propagandaları nedeni ile isyanlar başlamış, isyanların sonuçları ise; tımar sisteminin bozulmasa, köyden kente göç, tarımsal ürünlerin azalması ile kıtlık ve fiyat artışları gibi sonuçlar meydana gelmiştir.
