Bağ bozumu, özellikle çiftçilik sektöründe önem arz eden bir durumdur. Ülkemizde ve dünyada çiftçilikle uğraşan kişiler tarafından genelde sonbahar aylarında yapılır. Bağ bozumunun yapıldığı ay genelde Eylül aylarıdır. Bu tarih aralığı ise mevsimsel durumlara ve mahsulün ne kadar sürede olgunlaştığına göre değişkenlik gösterebilir.
Bağlarda bulunan üzüm mahsulünün artık sonuna gelindiği gün ve son meyvenin dalından koparıldığı gün bağ bozumu yapılır. Mevsim başında bağlarda yer alan üzümlerin hasadının artık sonuna gelindiğinde bu işlemin yaptırılması gereklilik taşır. Her yörede farklı kriterlerle yapılan bağ bozumu, genelde bir festival havasında gerçekleştirilir.
Yunan mitolojisinde dahi yeri olan bu eski gelenek, bölge halkının ve yerli/yabancı turistlerin katılımı ile mümkündür. Üzüm bağlarının verdiği son mahsullerin hummalı bir şekilde toplanması anlamını taşıyan bağ bozumu, aynı zamanda büyük bir hasat zamanı olarak da tanımlanabilir. Mevsim sonuna gelinmesi ile birlikte, koparılan tüm üzümler şaraplık ve sirke yapımı için birbirinden ayrıştırılarak küfelere eklenir. Müzik eşliğinde yapılan bu eylem, büyük bir şenlik havası içerisinde gerçekleştirilir.
Bağ bozumu, her ülkede gerçekleştirilen, şenlik havasında geçen üzüm bağlarından son hasat zamanıdır. Ülkemizde de çeşitli yörelerde, çeşitli geleneksel değerler altında yapılmaktadır. Eylül ayının son zamanları ile ekim ayının başlangıcı gibi bir sürede yapıldığı bilinir. Net bir zaman aralığının olmaması ise, üzümlerin ne kadar sürede olgunlaştığı ile yakından ilgilidir. Çiftçiler ve yerel halk tarafından değerli görülen bağ bozumu, ülkemizde çeşitli illerde yapılabilmektedir.
Denizli, Aydın, Manisa, Elazığ ve Ürgüp, ülkemizde bağ bozumunun gerçekleştiği belli başlı yerlerdir. Şehirlere bağlı olarak kutlama ritüelleri değişse de genel olarak çalgılar eşliğinde gerçekleşen önemli bir uygulamadır.
Sirke, şarap ve pekmez yapımı için tüm sezon boyunca üretilen üzümlerin son hasat zamanı, çok eski zamanlardan beri uygulanan bir durumdur. Bir kültür uzantısı olarak devamı getirilen bağ bozumu, toplumların elbirliği ile yapılmaktadır.
Bağ Bozumu Nasıl Yazılır?
Bağ bozumunun yazılışı büyük kafa karışıklarına neden olsa da Türk Dil Kurumu’nun bu konuya getirdiği bir açıklama söz konusudur. Bağdaki ürünlerin toplanması ve mevsim sonu anlamlarını taşıyan bağ bozumu, birbirine kaynaşmış gibi görünse de aslında her biri iki ayrı kelimedir. Bu nedenle ayrı ayrı yazılması doğru bir yazım şeklidir. Bağ bozumunun doğru yazılma ve kullanılma şekli ‘bağ bozumu’dur. İki kelime arasında bir boşluk bırakılmalıdır.
Bağ Bozumu Ne Zaman Olur?
Üzümlerin son hasadının yapıldığı ve şenlik havasında yapılan bağ bozumu, sonbahar aylarında yapılmaktadır. Bahsi geçen sonbahar ayları ise genelde eylül ayı sonu ile ekim ayının başladığı ilk haftaları kapmaktadır. Bu farklılıkların nedeni ise farklı şehirlerde farklı mevsimsel geçişlerin yaşanmasıdır. Ayrıca üzümlerin olgunlaşma süreci de bağ bozumunun gerçekleştirilmesinin gecikmesine neden olabilen bir etkendir.
Bağ Bozumu Ayrı Mı Yazılır?
Evet. Yıl boyu yetiştirilen üzümlerin son hasadı anlamına gelen bağ bozumu Türk Dil Kurumu’nun açıklamasına göre ayrı yazılır. Yazım kuralları konusunda çeldirici olan bağ bozumu kelimesi, ayrı ayrı iki anlamlı kelimeden oluştuğu için doğru kullanımı da ayrı olmalıdır.
Bağ Bozumu Nerede Yapılır?
Bağ bozumu, üzüm yetiştiriciliğinin yapılabildiği tüm şehirlerde gerçekleştirilebilir. Ülkemizde de pek çok şehirde farklı kültür özellikleri ile gerçekleştirildiği bilinmektedir. Farklı farklı illerde ki hava geçişlerine ve mevsim şartlarına bağlı olarak aynı dönemde yapılmasa da yaklaşık olarak aynı ay içerisinde gerçekleştirilir. Üzümlerin son kez toplandığı bağ bozumunun yapıldığı şehirler arasında;
-Kırklareli
-Edirne
-Çanakkale
-Elazığ
-Denizli
-İzmir
-Aydın
-Manisa yer alır.
