Tır, günümüzde kalıplaşmış bir araç ismi olsa da aslında
İngilizce bir terimin kısaltılmış halidir. İngilizce açılımı, Transports
Internationaux Routiers’tir. Yani Türkçe anlamı, uluslararası karayolu
taşımacılığıdır. Tırlar yük taşımada kullanılan büyük araçlardır ve genellikle
uluslararası çalışırlar. Uluslararası iş yaparken gümrüklerde çok fazla vakit kaybetmemesi
için tır karnesi sistemi ortaya çıkarılmıştır. Tır karnesi, International Road
Transport Union’a kayıtlı olan ülkelerde geçerlidir.
Tır Karnesi Nasıl Doldurulur?
Tır karnesi doldurulurken birçok bilgi girilmektedir.
Dolduran firmanın kefil olduğu kuruluş ya da tır karnesinin hamili olması
gerekmektedir. Tır karnesi düzenlenirken dikkat edilmesi gereken durumlar
bulunmaktadır. Bu hususlar;
· Karnenin üzerinde yanlış bilgi bulunmaması
gerekir. Yanlış bir bilgi yer alıyorsa üzerine çarpı işareti konulup Gümrük
İdareleri tarafından güncellemesi gerekmektedir.
· Tır karnesi araç ya da konteynerlerin
kombinasyonunda kullanılıyorsa araç ya da konteyner içeriğinin kayıt numaraları
karnede tek tek belirtilmesi gerekir.
· Tır karnesinde yer alan tarihlerin gg/aa/yyyy
olarak yazılması gerekmektedir.
· Tır karnesinde yer alacak olan tüm Gümrük
İdaresi bilgileri ismi ve konumu ile birlikte belirtilmelidir.
Eğer tır karnesini bir kefil kuruluş hazırlıyor ise şunlara
dikkat etmelidir;
· Tır karnesinin son geçerlilik tarihi karnede yer
almalıdır ve karnenin doldurulduğu günden itibaren 75 gün sonrası olacak
şekilde hesaplanarak karneye yazılmalıdır. Eğer tır karnesinin geçerlilik günü
bitti ise bu karne Gümrük İdaresi tarafından işleme alınmamaktadır.
· Tır karnesini düzenleyen kefil kuruluşun
bilgileri yer almaktadır.
· Tır taşıyıcına ait gerekli bilgilerin hepsi
karne üzerinde yer almalıdır.
Tır Karnesi İle En Fazla Kaç Gümrük İşlemi Yapılır?
Tır karnesinde taşınan her malın son varış yerine vardığı
zaman 1. Tır karnesine kaydedilmektedir. Taşınan eşya bırakıldıktan sonra başka
bir eşya alınacaksa bu 2. Tır karnesine kaydedilmektedir. Bu durumda, tır
karnesinden toplam 7 hareket ve varış gümrük idaresinde işlem görmektedir.
Tır Karnesini Gümrüğe Kim Sunar?
Eşya, tır karnesi himayesi altında hareket noktasına
ulaştığında gümrük idaresinden, varış noktasındaki gümrük idaresine kadar bir
prosedür altında taşınmaktadır. Bu prosedüre tır sözleşmesi kapsamında ‘TIR
Taşıması’ adı verilmektedir. Her bir tır karnesinde farklı bir referans
numarası bulunmaktadır.
Tır Karnesi Vermeye Yetkili Odalar Hangileridir?
Tırlar ile birçok eşya hem ülke içerisinde hem de
uluslararası taşınmaktadır. TIR Karneleri Himayesinde Uluslararası Eşya
Taşınmasına Dair Gümrük Sözleşmesi’ne göre ve 1985 tarihli Bakanlar Kurulu
kararı ile TIR karnelerini verme görevi Ticaret ve Sanayi Odası’na verilmiştir.
Taşımacılık ve ticaretin yoğun olduğu bölgelerde yer alan 17 adet Ticaret ve
Sanayi Odası’ndan tır karnesi almanız mümkündür.
