OHAL durumunun hangi şartlar altında ilan edilebileceği
merak edilmektedir. OHAL durumu devlet yetkilileri tarafından yapılan bir
toplantı sonucunda Cumhurbaşkanı kararı ile ilan edilebilmektedir. Özellikle
çok şiddetli doğal afet (sel, deprem, yangın gibi),bulaş ve ölüm riski yüksek
salgın hastalıklar, ekonomik kriz-buhran, kamu düzenini etkileyecek kadar
yaygın şiddet vakaları gibi durumlarda yapılan ve başvurulan bir uygulamadır.
OHAL İlan Edilince Seçim Olur Mu?
Kahramanmaraş’ta meydana gelen yüz yılın felaketi olarak
adlandırılan biri 7,7 diğeri ise 7,6 şiddetinde 2 depremin 10 ili etkisi altına
almasından sonra OHAL ilan edilmiştir. Yerel seçim tarihinin öne çekilmesi ve
alınan OHAL kararı seçimin ertelenip ertelenmeyeceği sorusunu da gündeme
taşımıştır. Bazı hukukçulara göre OHAL durumu seçimin ertelenmesine sebep olmaktadır.
Ancak Anayasaya göre seçim yalnızca savaş durumu söz konusu olursa
ertelenmektedir. Bunun dışında OHAL seçimin ertelenmesi ya da iptal edilmesi
için bir neden değildir.
Pandemide OHAL İlan Edildi Mi?
Dünyada hala etkileri süren ve milyonlarca kişinin
etkilendiği salgın hastalık covid 19 11 Mart 2020 tarihinde dünya genelinde
pandemi ilan edilmesine sebep olmuştur. Ülkemizdeki binlerce vatandaşımızı
kaybetmemize sebep olan bulaş riski yüksek ve ölümlü vakaların çoğunlukta
olduğu korona virüsü sebebiyle OHAL ilan edilip edilmediği de
araştırılmaktadır.
Türkiye 15 Temmuz 2016 darbe girişiminden sonra OHAL kararı
almış ve yaklaşık 7 kez uzatılarak toplamda 2 sene sürmüştür. Ancak Türkiye
OHAL sürecinin sona ermesinden yaklaşık 2 sene sonra ortaya çıkan pandemi
döneminde OHAL kararı almamıştır.
En son OHAL kararı 6 Şubat 2023 yılında yerel saat ile
04.17’de meydana gelen ve büyük bir yıkımla sonuçlanan Kahramanmaraş merkezli
depremle birlikte alınmıştır Büyük deprem 10 ili birden etkisi altına almış ve
Cumhurbaşkanlığı kararı ile 8 Şubat 2023’de OHAL kararı alınmıştır.
Savaşta OHAL İlan Edilir Mi?
Bir ülkenin savaş ilan etme süreci de belli ağır
prosedürlere dayanmaktadır. Savaşın ilan edilmesini gerektirecek bir halin
ortaya çıkması ile birlikte yalnızca TBMM tarafından savaş ilanı kararı
verilebilmektedir. Ayrıca savaş durumunda Cumhurbaşkanı OHAL ilan
edebilmektedir.
Vali OHAL İlan Edebilir Mi?
Olağanüstü hal durumu salgın hastalık, şiddetli doğal afet,
kamu düzeninin ciddi şekilde etkilenmesine sebep olabilecek şiddet vakaları ya
da ekonomik buhran sonucunda ilan edilebilmektedir. Anayasada OHAL kanunu 119.
Maddeyi kapsamaktadır. OHAL Cumhurbaşkanı başkanlığında “Bakanlar Kurulu“
tarafından karara bağlanır. Ancak ilan yetkisi tamamen Cumhurbaşkanına aittir.
OHAL Komisyonuna Başvuru Zorunlu Mu?
OHAL komisyonuna başvurular valilikler tarafından
gerçekleştirilmektedir. 15 Temmuz darbe girişiminden sonra kurulan ve
kararnamelerle ilgili işlemleri değerlendirip karara bağlamak için oluşturulan
OHAL işlemleri inceleme komisyonu 27 Mayıs 2017’de göreve başlamıştır.
Komisyonun görev süresi 22 Ocak 2023’de sona erecektir.
OHAL kapsamında 125 bin 678 ‘i kamu görevinden çıkarma, 131
bin 922 tedbir uygulaması işlemi uygulanmıştı. Yani OHAL KHK’ları ile
gerçekleşen öğrencilikten ihraç, rütbe sökme ya da kamu görevinden uzaklaştırılmak
ve kurum-kuruluş kapatma gibi işlemlere karşı itiraz davası açabilmek için OHAL
komisyonuna başvuru yapmak gerekmektedir.
