Nitel araştırma yöntemleri, genellikle aşağıdaki başlıklar
altında incelenir:
1-Gözlem: Araştırmacının olayları, insanları veya süreçleri
doğrudan gözlemlemesi ve kaydetmesi yoluyla bilgi toplama sürecidir. Doğal
ortamlarda veya belirli koşullarda gerçekleşen olayları gözlemleyerek veri
toplama yöntemidir.
2-Derinlemesine Görüşmeler: Araştırmacının bireyler veya
gruplarla yapılan detaylı ve yapılandırılmış görüşmeler yoluyla derinlemesine
bilgi elde etmesidir. Katılımcıların deneyimlerini, düşüncelerini, tutumlarını
ve duygularını anlamak için kullanılır.
3-Odak Grupları: Küçük gruplar halinde gerçekleştirilen
yapılandırılmış tartışma ve etkileşim ortamlarıdır. Belirli bir konu hakkında
derinlemesine görüşmeler yapmak ve farklı bakış açılarını anlamak için
kullanılır.
4-Belge İncelemesi ve İçerik Analizi: Araştırmacının mevcut
belgeleri (makaleler, raporlar, günlükler, resmi belgeler vb.) inceleyerek veri
toplama ve analiz etme yöntemidir. Bu yöntem, belgelerdeki temaları, eğilimleri
ve örüntüleri anlamak için kullanılır.
5-Fenomenoloji: Katılımcıların deneyimlerini anlamak ve
tanımlamak için kullanılan bir araştırma yöntemidir. Bireylerin deneyimlerini,
duygularını ve düşüncelerini anlamak için araştırmacının bu deneyimleri anlatmalarını
sağlamaya odaklanır.
6-Etnografi: Bir grup veya topluluğun kültürünü,
davranışlarını ve yaşam tarzlarını anlamak için derinlemesine araştırma
yöntemidir. Araştırmacılar, bu topluluklarda yaşamak, gözlem yapmak ve
katılımcı olmak suretiyle bu grupların davranışlarını ve sosyal etkileşimlerini
anlamaya çalışırlar.
Nitel araştırma yöntemleri, genellikle sosyal bilimler,
eğitim, psikoloji ve iletişim gibi alanlarda kullanılır ve katılımcıların
deneyimlerini, bakış açılarını ve davranışlarını anlamak için kullanılan bir
dizi esnek ve derinlemesine yöntemleri içerir.
Okuma Kaça Ayrılır?
Okuma, genellikle farklı perspektiflerden incelenebilen
çoklu bir süreçtir. Okuma, içerik ve amaçlarına göre çeşitli şekillerde
sınıflandırılabilir:
Temel Okuma Türleri:
Yüzey Okuma (Skimming): Metnin hızlıca gözden geçirilmesi,
ana fikirlerin ve önemli noktaların belirlenmesi için yapılan okumadır.
Tarama (Scanning): Belirli bilgi parçalarını bulmak için
gözlerin hızla metin üzerinde gezdirilmesiyle yapılan okumadır.
Detaylı Okuma (Close Reading): Metnin detaylı bir şekilde
anlaşılması, analiz edilmesi ve yorumlanması için yapılan yoğun okumadır. Bu
tür okuma genellikle daha derin anlayış için yapılır.
Okumanın Amaçlarına Göre:
Eğlence Okuması: Kişisel zevk veya eğlence için yapılan
okumadır (örneğin, romanlar, hikayeler, şiirler).
Bilgi Edinme Okuması: Belirli bir konuda bilgi edinmek veya
öğrenmek amacıyla yapılan okumadır (örneğin, ders kitapları, makaleler,
ansiklopediler).
Derinlikli Okuma: Metnin içeriğini, tema ve anlamını daha
derinlemesine anlamak için yapılan okumadır (örneğin, edebi eserlerin analizi,
felsefi metinler).
Okuma Sürecine Göre:
Hızlı Okuma: Metni hızlıca anlamak ve önemli bilgileri
çabukça almak için geliştirilen teknikleri içerir.
Yavaş Okuma: Metni yavaşça, ayrıntılarıyla ve dikkatlice
anlamak ve sindirmek için yapılan okumadır.
Diğer Okuma Türleri:
Eleştirel Okuma: Metnin daha derin katmanlarını incelemek,
argümanları değerlendirmek ve metindeki tutarlılık veya çelişkileri anlamak
için yapılan okuma.
Karmaşık Okuma: Çoklu metinlerin, belgelerin veya
kaynakların birleştirilerek sentezlenmesi ve anlamak için yapılan okuma.
Okuma, farklı amaçlar ve tekniklerle yapılabilecek çeşitli
yöntemleri içeren bir süreçtir. Okuma türü, metnin niteliği, okuyucunun hedefi
ve gereksinimlerine bağlı olarak değişebilir.
Özne Kaça Ayrılır?
Dilbilgisinde "özne", bir cümlenin veya bir
ifadenin, eylemi gerçekleştiren veya eylemin etkisinde kalan kişi, varlık veya
nesneyi belirtir. Türkçede özne, genellikle cümlenin başında bulunur ve fiilin
kim veya ne tarafından gerçekleştirildiğini belirtir. Özne, çeşitli açılardan
sınıflandırılabilir:
Kişiye Göre Özne Ayrımı:
1. Tekil Kişi Öznesi: Birinci tekil kişi olan
"ben" (örneğin: Ben kitap okuyorum).
2. Tekil Kişi Öznesi: İkinci tekil kişi olan "sen"
(örneğin: Sen ders çalışıyorsun).
3. Tekil Kişi Öznesi: Üçüncü tekil kişi olan "o"
(örneğin: O film izliyor).
1. Çoğul Kişi Öznesi: Birinci çoğul kişi olan
"biz" (örneğin: Biz yemek pişiriyoruz).
2. Çoğul Kişi Öznesi: İkinci çoğul kişi olan "siz"
(örneğin: Siz spor yapıyorsunuz).
3. Çoğul Kişi Öznesi: Üçüncü çoğul kişi olan
"onlar" (örneğin: Onlar dans ediyorlar).
Varlık Türüne Göre Özne Ayrımı:
Cansız Varlık Öznesi: Nesneler, cisimler, soyut kavramlar
gibi cansız varlıklar (örneğin: Masanın üzerinde kitap var).
Cinsiyete Göre Özne Ayrımı:
Erkek Öznesi: Erkek cinsiyetini belirten özne (örneğin:
Oğlan oyun oynuyor).
Kadın Öznesi: Kadın cinsiyetini belirten özne (örneğin: Kız
şarkı söylüyor).
Cinsiyetsiz Özne: Cinsiyeti belirtilmeyen nesneler veya
soyut kavramlar (örneğin: Rüzgar esiyor).
Özne, bir cümlenin veya bir ifadenin en önemli
bileşenlerinden biridir ve cümlenin anlamını belirlemede kilit bir rol oynar.
Dilbilgisel açıdan, Türkçe'de özne genellikle cümlenin veya ifadenin eylemi
gerçekleştiren veya bu eylemden etkilenen kişiyi, varlığı veya nesneyi
gösterir.
Özgeçmiş Kaça Ayrılır?
Özgeçmiş, bir kişinin eğitim, iş deneyimi, beceriler,
başarılar ve diğer önemli bilgilerini içeren bir belgedir. Genellikle iş
başvurularında kullanılır ve kişinin geçmişteki iş deneyimini, eğitimini,
niteliklerini ve yetkinliklerini özetler. Özgeçmiş, genellikle şu bölümlerden
oluşur:
1-Kişisel Bilgiler: Ad, soyadı, iletişim bilgileri (adres,
telefon numarası, e-posta adresi) gibi kişisel detaylarını içerir.
2-Kariyer Hedefi veya Özet (Summary/Objective): Kişinin
hedefleri, kariyer amaçları veya kısa bir özet içerir. Bu bölüm, iş başvurusu
yapılan pozisyonla ilgili beklentileri veya hedefleri vurgulamak için
kullanılabilir.
3-Eğitim Bilgileri: Okul adı, mezuniyet tarihi, bölüm veya
alanı gibi eğitim geçmişini içerir. Lisans, yüksek lisans, doktora gibi eğitim
seviyeleri ve aldığı dereceler bu bölümde yer alır.
4-İş Deneyimi: İş geçmişi, çalışılan şirketlerin adları,
pozisyonlar, çalışma süreleri ve sorumlulukları içeren bir bölümdür. Bu
bölümde, geçmişteki iş deneyimleri ve başarıları detaylandırılır.
5-Beceriler ve Yetkinlikler: Yabancı dil bilgisi, bilişim becerileri,
sertifikalar, özel yetkinlikler gibi kişinin sahip olduğu beceri ve
yetkinlikleri listeler.
6-Referanslar: Referans olarak gösterilebilecek kişilerin
adları, iletişim bilgileri ve ilişkili oldukları kurum veya şirket bilgilerini
içerebilir.
Özgeçmiş, kişinin kariyerindeki önemli adımları ve
başarılarını özetleyen bir belgedir. Bu bölümler, kişinin iş arama sürecinde,
işverenlere veya işe alım yöneticilerine kendini en iyi şekilde tanıtabilmesi
için kullanılır. Bağlam ve tercihlere göre özgeçmiş farklılık gösterebilir,
ancak genellikle yukarıda belirtilen temel bölümleri içerir.
Öğrenme Kaça Ayrılır?
Öğrenme, çeşitli yöntemler, süreçler ve içeriklerle
gerçekleşen bir süreçtir. Farklı açılardan incelendiğinde, öğrenme çeşitli
şekillerde sınıflandırılabilir:
1-Davranışa Göre Öğrenme Türleri:
Klasik Koşullanma: İvan Pavlov tarafından ortaya atılan bu
teori, bir uyarıcı ile bir tepki arasında bağlantı kurulması prensibine
dayanır. Belli bir uyarıcı sürekli olarak belirli bir tepkiyle ilişkilendirilir
ve sonunda bu uyarıcı tek başına aynı tepkiyi ortaya çıkarır.
Operant Koşullanma: B.F. Skinner tarafından geliştirilen bir
öğrenme teorisidir. Burada, davranışlar sonuçlarına bağlı olarak artabilir veya
azalabilir. Olumlu sonuçlarla pekiştirilen davranışlar tekrarlanma
eğilimindedir.
Gözlemsel (Sosyal) Öğrenme: Albert Bandura'nın
çalışmalarıyla bilinen bu öğrenme biçimi, başkalarının davranışlarını
izleyerek, onları taklit ederek veya onlardan etkilenerek gerçekleşir.
2-Zamana Göre Öğrenme Türleri:
Anlık Öğrenme: Bir konuyu veya beceriyi hızla öğrenme,
genellikle kısa süreli bellek veya anlık kullanım için bilgi edinme sürecidir.
Sürekli Öğrenme: Uzun süreli öğrenme süreci. Bir konunun,
becerinin veya bilginin uzun vadeli hafıza için öğrenilmesi ve muhafaza
edilmesi sürecidir.
3-İçeriğe Göre Öğrenme Türleri:
Bilgi Tabanlı Öğrenme: Faktörlere, bilgilere veya bilgi
parçalarına dayalı öğrenme süreci.
Becerilere Dayalı Öğrenme: Pratik becerilerin, spor, sanat
veya mesleki becerilerin öğrenilmesi.
Duygusal Öğrenme: Duygusal zeka, empati, ilişki becerileri
gibi duygusal olarak odaklanan öğrenme türü.
4-Yapıya Göre Öğrenme Türleri:
Formal Öğrenme: Kurumsal olarak yapılandırılmış, planlanmış
ve denetlenmiş eğitim ve öğretim süreçlerini içerir (okul, üniversite eğitimi
gibi).
İnformal Öğrenme: Resmi olmayan, planlanmamış, doğal olarak
ortaya çıkan öğrenme biçimlerini ifade eder (günlük yaşamda edinilen deneyimsel
öğrenme gibi).
Non-Formal Öğrenme: Resmi eğitim kurumlarının dışında
yapılan ama yapılandırılmış bir biçimde gerçekleştirilen öğrenmeyi ifade eder
(kurslar, atölye çalışmaları gibi).
Öğrenme süreci, farklı yöntemler ve içeriklerle çeşitli
biçimlerde gerçekleşebilir. Bu tür sınıflandırmalar, öğrenme sürecini anlamak
ve öğretim yaklaşımlarını geliştirmek için kullanılır.
