Beyinde ve beynin etrafında oluşan aşırı sıvı birikmesine
hidrosefali denmektedir. Latince sözcüklerden oluşmakta olan hidrosefali, kafa
ve su anlamına gelmektedir. Bu hastalık kendini çocuklarda göstermektedir ve
görülme sıklığı 500 çocukta bir olan hidrosefali doğuştan oluşmaktadır. Aynı zamanda
hidrosefali, ileri yaşlarda da görülebilmektedir.
Bu biriken sıvıya BOS yani beyin-omurilik sıvısı
denmektedir. Bu beyin-omurilik sıvısının çoğunluğu beynin içerisindeki sıvı
alanlarda(ventriküller) bulunmaktadır. Asıl amacı beyni ve omuriliğinin korunmasıdır.
Hidrosefali, beyin-omurilik sıvısının dolaşımı esnasına bir veya birden fazla
noktada engellenmesine ve bu sebeple oluşan sıvı birikimine denmektedir.
Beyin-omurilik(BOS) sıvısı beyin hücrelerinin ihtiyacı olan
gerekli besini temin etmektedir ve atıkları da dokulardan uzaklaştırmaktadır.
Yani beyin-omurilik sıvısı(BOS)beyin hücrelerini temizlemektedir. Normal
zamanlarda bu beyin-omurilik sıvısı kan dolaşımı esnasında kana geri
emilmektedir. Hidrosefalide, beyin-omurilik sıvısının emiliminde sorun vardır.
Beyin-omurilik sıvısı beynin içerisinde birikerek kafatasının büyüyüp
basıncının artmasına sebep olmaktadır. Beyninde aşırı sıvı birikmiş olan
bebeklerde kafatasında çıkıntı ve kafatasında büyüme görülebilmektedir.
Kafatasındaki basınç artan bebeğin kemiklerinde genişlemeler ve ayrılmalar
görülür. Bebeğin başı normal zamandan daha büyük gözükebilir.
Her yaştaki insanda görülebilinen hidrosefali, en sık
karşımıza çocuklarda ve 60 yaş üzeri yaşlılarda görülmektedir. Genellikle
hidrosefali tanısı doğum esnasında, doğum öncesinde ya da erken bebeklikte
konulmaktadır. Genetik yani kalıtsal bozukluklara ya da gelişimsel bozukluklara
da nadir de olsa bağlı olabilmektedir.
Hidrosefalinin Belirtileri Nelerdir?
Hidrosefali her çocukta farklı semptom göstermektedir ve
aynı zamanda farklı hastalıklara bağlı olarak da bu belirtiler
görülebilmektedir. Bu tür semptomları kendinizde gördüğünüz gibi doktorunuzu
ayrıntılı olarak bilgilendirmeniz gerekmektedir. Doktorunuzun yapacağı
ayrıntılı incelemeler sonucunda kesin bir tanı konulacaktır.
Yeni doğmuş olan 0 ila 2 yaş aralığındaki bebeklerde
belirtile şu şekildedir; başın normalden daha da büyük olması, bıngıldakta
şişlik, kafadaki damarların belirgin hale gelmesi, kafa derisinde gözlenen
incelme, kusma, huzursuzluk ve oldukça tiz ağlama. Aynı zamanda; nöbetler,
gözlerin yuvalarından dışarıya çıkması ve bakışların aşağıya kayması, bebeğin
oldukça az uyuması, bebeğin tepkisiz olması, fiziksel ve motor gelişiminin
yavaş olması da belirtiler arasındadır.
İki ay ve üstü çocuklar da ise belirtiler şu şekilde
gözlemlenilmektedir; anormal derecede başın büyümesi, baş ağrısı, kusma,
bulantı, çift görme, ateş, huzursuzluk, iletişimde bozukluk, konuşmada ya da
yürümede gerileme, nöbetler, duyu-motor işlevlerinde kayıplar.
Yaşı daha büyük olan çocuklarda uyanırken ve uyanık kalmada
yaşanılan zorluklar da gözlemlenebilinmektedir. Çocuğun büyük bir başa sahip
olması her zaman hidrosefali hastalığına sahip olduğu anlamına gelmez. Bu tanı
MR çekildikten sonra konulmaktadır. Bu hastalık, çocuk daha anne karnında iken
tanısı konulabilinen bir hastalıktır. Yürürlükte olan yasalara göre
hastanelerde bulunan etik kurul heyetinin vereceği rapor hamileliğin
sonlandırılması için gerekli olmaktadır.
