Dünyanın yuvarlak olduğunu
ilk dile getiren ve bunu bilimsel olarak açıklayan kişiler antik Yunan
filozofları ve bilim insanlarıdır. İşte bu konuda önemli isimler ve katkıları:
1. Pythagoras (M.Ö.
570-495):
Pythagoras, genellikle
dünyanın küresel olduğuna inanan ilk kişilerden biri olarak kabul edilir.
Ancak, bu inanç daha çok felsefi ve mistik düşüncelere dayanıyordu ve somut
bilimsel kanıtlara dayanmıyordu.
2. Parmenides (M.Ö.
515-450):
Parmenides, dünyanın
küresel şeklini kabul eden bir başka erken dönem Yunan filozofudur. O da bu
düşüncesini felsefi bir temele dayandırmıştır.
3. Platon (M.Ö. 427-347):
Platon,
"Timaios" adlı eserinde dünyanın küresel olduğuna dair düşüncelerini
ifade etmiştir. Bu düşünce, onun ideal dünya kavramıyla uyumluydu.
4. Aristoteles (M.Ö.
384-322):
Aristoteles, dünyanın
yuvarlak olduğunu bilimsel kanıtlarla açıklayan ilk kişilerden biridir.
"Gökyüzü Üzerine" (De Caelo) adlı eserinde, Ay tutulmaları sırasında
dünyanın Ay üzerinde yuvarlak bir gölge oluşturduğunu gözlemleyerek bu sonuca
varmıştır. Ayrıca, gemilerin ufukta yavaş yavaş kaybolması gibi diğer
gözlemleri de kullanarak dünyanın küresel olduğunu savunmuştur.
5. Eratosthenes (M.Ö.
276-194):
Eratosthenes, dünyanın
çevresini oldukça doğru bir şekilde hesaplayan ilk kişidir. Mısır'ın İskenderiye
kentinde, yaz gün dönümünde Syene'de (günümüzde Aswan) güneş ışınlarının bir
kuyunun dibine dik geldiğini gözlemleyerek, bu bilgiyi İskenderiye'deki güneş
ışınlarının eğimi ile birleştirmiştir. Bu verilerle, dünyanın çevresini
yaklaşık 40,000 kilometre olarak hesaplamıştır.
6. Claudius Ptolemy (M.S.
90-168):
Ptolemy, dünya merkezli
(geosantrik) evren modelini savunmuş, bu modelde de dünyanın küresel olduğunu
varsaymıştır. "Almagest" adlı eserinde, astronomik gözlemler ve
hesaplamalar yapmıştır.
Bu erken dönem bilim insanları ve filozoflar, dünyanın yuvarlak olduğunu çeşitli gözlemler ve hesaplamalarla ortaya koymuş ve bu düşünce, zamanla daha geniş kabul görmüştür. Özellikle Aristoteles ve Eratosthenes'in çalışmaları, dünyanın yuvarlak olduğuna dair bilimsel kanıtların temelini oluşturmuştur.
Dünyanın Döndüğünü İlk Kim Söyledi?
Dünyanın döndüğüne dair ilk fikirler ve spekülasyonlar antik
çağlara dayanmaktadır. Ancak, bu fikirlerin bilimsel açıklamalarla
desteklenmesi ve kanıtlanması daha sonraki dönemlere rastlar. İşte bu konuda
önemli isimler ve katkıları:
1. Aristarkhos (M.Ö. 310-230):
Antik Yunan matematikçi ve astronom Aristarkhos, Güneş'in
merkezde olduğu bir sistem önerdi ve Dünya'nın kendi ekseni etrafında dönerek
günlük hareketlerini gerçekleştirdiğini savundu. Ancak, bu fikir yaygın bir
şekilde kabul görmedi ve zamanının ötesinde kabul edilmedi.
2. Aristoteles (M.Ö. 384-322):
Aristoteles, Aristarkhos'un fikrini reddetti ve Dünya'nın
sabit ve merkezde olduğunu savundu. Bu görüş, Aristoteles'in etkisi altındaki
Batı dünyasında uzun süre egemen oldu.
3. Nikolay Kopernik (1473-1543):
Kopernik, 16. yüzyılda "Göklerin Devrimleri" adlı
eserinde Güneş merkezli bir sistem önerdi ve Dünya'nın Güneş etrafında
döndüğünü savundu. Bu model, modern heliosantrik (Güneş merkezli) modelin
temelini oluşturdu.
4. Galileo Galilei (1564-1642):
Galileo, teleskopla yaptığı gözlemlerle Kopernik'in modelini
destekledi ve Dünya'nın dönüşünü kanıtlayan gözlemler yaptı. Örneğin,
Jüpiter'in dört büyük uydusunu keşfederek, bu gözlemlerle Güneş'in etrafında
dönen diğer cisimler olduğunu gösterdi.
5. Isaac Newton (1642-1727):
Newton, hareket yasalarını ve evrensel kütleçekim yasasını
formüle etti. Bu yasalar, Dünya'nın dönüşünü ve gezegenlerin Güneş etrafında
dönmesini açıklamak için temel birer bilimsel araç oldu.
Bu isimler, Dünya'nın dönüşüne dair fikirlerin gelişiminde önemli roller oynamışlardır. Ancak, bilimsel olarak Dünya'nın dönüşünün ve hareketlerinin tam olarak anlaşılması ve kabul görmesi uzun bir süreç gerektirmiştir.
Hz. Muhammed Peygamber Olduğunu İlk Kim
Söyledi?
Hz. Muhammed'in peygamber
olduğunu ilk söyleyen kişi eşi Hz. Hatice'dir. Hz. Muhammed, Hira Mağarası'nda
aldığı ilk vahiyden sonra çok etkilenmiş ve endişelenmiş bir halde evine
dönmüştür. Bu durumu eşi Hz. Hatice'ye anlatmıştır. Hz. Hatice, Hz. Muhammed'e
destek olmuş ve onu sakinleştirmiştir. Daha sonra Hz. Hatice, amcasının oğlu
olan Varaka bin Nevfel'e gitmiş ve Hz. Muhammed'in yaşadıklarını anlatmıştır.
Varaka bin Nevfel, Hz. Muhammed'in peygamber olduğunu onaylamış ve onun,
Allah'ın elçisi olduğunu söylemiştir.
Hz. Muhammed'in
Peygamberliğini İlk Onaylayanlar
Hz. Hatice: İlk vahiyden
sonra Hz. Muhammed'i desteklemiş ve ona inanmıştır.
Varaka bin Nevfel: Hz.
Hatice'nin amcasının oğlu olan Varaka, Hz. Muhammed'in yaşadıklarını
dinledikten sonra onun peygamber olduğunu onaylamıştır.
Bu bilgiler ışığında, Hz. Muhammed'in peygamber olduğunu ilk söyleyen ve onaylayan kişiler Hz. Hatice ve Varaka bin Nevfel olmuştur.
Dünya Beşten Büyüktür'' Sözünü İlk Kim Söyledi?
"Dünya beşten
büyüktür" sözünü ilk söyleyen kişi, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı
Recep Tayyip Erdoğan'dır. Bu ifade, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ndeki
(BMGK) beş daimi üyenin (ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa) dünya
politikaları üzerindeki etkisine ve bu durumun adaletsiz olduğuna dikkat çekmek
amacıyla kullanılmıştır.
Konuyla İlgili Önemli
Noktalar
İlk Söyleyen: Recep Tayyip
Erdoğan, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı.
Sözün Anlamı: Birleşmiş
Milletler Güvenlik Konseyi'nde sadece beş daimi üyenin bulunmasının adaletsiz
olduğunu ve dünyanın bu beş ülkeden daha büyük olduğunu ifade eder.
Kontekst: Erdoğan, bu sözü
genellikle uluslararası platformlarda, özellikle Birleşmiş Milletler Genel
Kurulu gibi toplantılarda dile getirerek, uluslararası sistemde daha adil ve
kapsayıcı bir yapı talebinde bulunmuştur.
Recep Tayyip Erdoğan'ın bu sözleri, uluslararası sistemin daha adil ve eşitlikçi bir yapıya kavuşturulması gerektiğine dair bir eleştiri ve reform çağrısı niteliğindedir.
