Araştırmalar, Crohn hastalığının, genetik yatkınlık,
çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi yanıtlarının karmaşık bir etkileşimi
nedeniyle ortaya çıktığını göstermektedir. Crohn hastalığı genetik bir bileşene
sahiptir.
Crohn hastalığı, özellikle Batı ülkelerinde görülen bir
inflamatuar bağırsak hastalığıdır. Aile öyküsü olan kişilerde hastalığın daha
sık görüldüğü, akrabalık derecesi arttıkça hastalık riskinin de arttığı
gözlenmiştir.
Crohn Hastalığı Gaita Testi Nedir?
Crohn hastalığı tanısında, gaita (dışkı) testi
kullanılabilir. Gaita testi, dışkı örneğinin incelenmesini içerir ve bu test,
bağırsakta iltihaplanmaya veya enfeksiyona işaret eden belirtileri tespit
etmeye yardımcı olabilir.
Gaita testi ile, dışkı örneğindeki farklı maddelerin
varlığına bakılabilir. Örneğin, gizli kan testi, dışkıda gizli kan varlığını
tespit etmeye yardımcı olur. Dışkıda bulunan kalprotektin, dışkıda yüksek
oranda kalprotektin bulunması Crohn hastalığı ve ülseratif kolit gibi
inflamatuar bağırsak hastalıklarının bir işareti olabilir.
Crohn Hangi Bitki İyi Gelir?
Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıklarının
tedavisi, bitkisel takviyeler veya bitki çayları gibi alternatif tedavilerle
yürütülmemelidir. Çünkü bu tür tedavilerin bilimsel olarak kanıtlanmamış veya
yan etkileri olabilecek etkileşimleri olabilir. Özellikle baharatlar, zencefil,
nane, adaçayı, yeşil çay, kekik ve kırmızı biber gibi anti-inflamatuar etkisi
olan bitkilerin Crohn hastalığına iyi gelebileceği düşünülmektedir. Ancak, bu
bitkilerin etkisi konusunda kesin bir kanıt yoktur ve herkes için uygun
olmayabilir.
Crohn Hastalığı Hangi Doktor Bakar?
Crohn hastalığı gibi inflamatuar bağırsak hastalıkları,
genellikle gastroenterolog adı verilen sindirim sistemi uzmanları tarafından takip edilir. Gastroenterologlar,
Crohn hastalığı tanısı koyma, tedavi planlama ve takip etme konusunda uzmanlaşmış
hekimlerdir.
Bununla birlikte, Crohn hastalığı tedavisinde, farklı
uzmanlık alanlarından doktorlar da rol oynayabilir. Örneğin, bir cerrah Crohn
hastalığının cerrahi tedavisini yönetebilir. İlaç tedavisi gerektiğinde, bir
enfeksiyon uzmanı veya immunolog gibi diğer uzmanlık alanlarından da destek
alınabilir.
Crohn hastalığı belirtileri olan bir kişi, birinci basamak
sağlık hizmeti sunucuları tarafından da tanınabilir ve yönlendirilebilir.
Birinci basamak sağlık hizmeti sunucuları arasında aile hekimleri, acil tıp
uzmanları, iç hastalıkları uzmanları veya genel cerrahlar yer alır. Ancak,
teşhis ve tedavi için en uygun doktor, gastroenterolog veya inflamatuar
bağırsak hastalıkları uzmanıdır.
Crohn Hastalığı Hangi İlaçlar Kullanılır?
Crohn hastalığı tedavisinde kullanılan ilaçlar hastalığın
şiddeti ve semptomlarına, hastanın yaşı ve sağlık durumuna göre değişebilir.
Ayrıca tedavinin amacı, hastalığın kontrol altına alınması, remisyonun
sağlanması ve hastalığın nüksünün önlenmesi olabilir.
Crohn hastalığının tedavisinde kullanılan ilaçlar şunlardır:
Aminosalisilatlar: İnflamasyonu azaltmaya yardımcı olan
ilaçlardır. Oral veya rektal yolla kullanılabilirler.
Kortikosteroidler: İnflamasyonu hızlı bir şekilde
azaltabilen güçlü anti-inflamatuar ilaçlardır. Ancak, uzun süreli kullanımları
yan etkilere neden olabilir.
İmmünosupresifler: Bağışıklık sisteminin aktivitesini azaltarak
inflamasyonu azaltırlar.
Biyolojik tedaviler: Bağışıklık sisteminin inflamasyona yol
açan bir bileşeni olan tümör nekroz faktörü (TNF) bloke eden ilaçlardır.
İnflamasyonu azaltarak semptomların hafifletilmesine ve remisyonun sağlanmasına
yardımcı olabilirler.
Cerrahi tedavi: Bazı vakalarda cerrahi müdahale gerekli
olabilir. Cerrahi, hasarlı bağırsak kısımlarının çıkarılmasını veya bağırsağın
birleştirilmesini içerebilir.
Hastalığın şiddeti, semptomları ve hastanın genel sağlık
durumu gibi faktörlere bağlı olarak, birden fazla ilaç türünün kombinasyonu
veya farklı tedavi yaklaşımları kullanılabilir. Tedavi planı, her hasta için
bireysel olarak belirlenir.
Crohn Hastalığı Hangi Yaşlarda Görülür?
Crohn hastalığı genellikle 20'li yaşlarda veya erken
yaşlarda (gençlerde ve çocuklarda) başlar, ancak herhangi bir yaşta
görülebilir. Çocukluk çağında görülen vakalar genellikle daha ağır seyreder ve
büyüme ve gelişme üzerinde olumsuz etkileri olabilir. Hastalığın erken teşhisi
ve tedavisi, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak ve semptomların kontrol altına
alınmasına yardımcı olmak için önemlidir.