Her yetişkin ve sağlıklı erkeğin hayatında uzun ya da kısa
olsa da bir kez deneyimlediği “askerlik” sanıldığı üzere insan psikolojisini de
birebir etkileyen olaylardan biridir. Belirli kriterlerden sonra askere giden
erkeklerde; askere gitmeden önce, askerlik esnasında ve sonrasında bazı farklı
duygu durumları oluşabilir. Bunun sebebi, kişinin alışkın olmadığı, yeni bir
düzene ayak uydurmak zorunda olmasıdır.
Askerlik, özellikle de fiziksel olarak zorlayıcı bir sürece
girmektir ve fiziksel olan her şey insan psikolojisini de etkilemektedir. Daha
önce askerlik kadar sıkı disiplinli, evinden uzak, kendi gibi başka endişeleri
taşıyan erkekler ile birlikte kalan erkekler; şüphesiz ki psikolojik olarak bir
dönemden geçerler. Bu bazı erkeklerde daha hafif seyretse de bazı erkeklerde
psikolojik travma ve bunalımların sebebi olabilir. Peki, askerlik durumu insan
psikolojisini nasıl etkiler? Bu etkilerin zararlı bir duruma dönüşmemesi için
ne yapılmalıdır?
Özellikle askerlik dönemini genç yaşta ve uzun dönem yaşayan
erkeklerde yaşanan psikolojik etkiler; diğer erkeklere göre daha güçlüdür.
Henüz bir sorumluluk alma hissi ile tam anlamıyla tanışmamış, ergenlik dönemini
yeni bitiren veya ergenliğin sonunda olan bir erkeğin aylar boyunca bir
askeriyede yeni bir düzene girmesi; beklendiği üzere korkutucu gelebilir.
Birey, daha önce bir psikolojik bozukluk veya rahatsızlığa karşı eğilimliyse,
askerlik döneminde bu durumun fitili ateşlenebilir. Kişide askerlik esnasında
veya sonrasında davranışlarda değişiklikler ve bozukluklar meydana gelebilir.
Bu nedenle, bu durum küçümsenmemelidir. Askerlik öncesinde ve sonrasında
psikolojik yardım almak; bu dönemin en sancısız şekilde atlatılmasına yardımcı
olacaktır.
Asker Sendromu Nedir?
Hayatımızda deneyimlediğimiz her duygu, aşırıya kaçılmadığı
sürece bizler için olumlu bir etkidir askerlik . Stres de fazla olmadığı sürece bizi
hayatta tutan, gerekli bir duygudur. Fakat stresin fazla olması ve giderek
artması kişilerde birçok probleme sebep olur. Askerlik dönemindeki kişilerde de
stres oranında artışlar gözlemlenir. Özellikle tehlikeli bölgelerde askerlik
yapan ve hayatı risk altında olan, yaralanan, arkadaşlarının başına gelen kötü
şeylere tanık olan insanlarda strese bağlı travmalar meydana gelmektedir. İşte
tam da bu sebeple Travma Sonrası Stres Bozukluğu’nun bir diğer bilinen ismi de
Asker Sendromu’dur.
Özellikle yaşanılan travmatik bir durumun yeniden canlanması veya mekanın, davranışların tekrarıyla birlikte kişiler o anı yeniden yaşıyormuşçasına strese maruz kalırlar. Örneğin; askerlik döneminde pusuya düşürülmüş bir asker, daha sonra hayatı boyunca yüksek ses ve ani tepkilerden korkabilir. Bu duruma Asker Sendromu denir. Travma Sonrası Stres Bozukluğu, askerliği daha zorlu koşullarda yaşamış olan erkeklerde daha sık rastlanır. Fakat askerliği kolay gelmiş birinde görülmesi de imkansız değildir.
Askerlik Sonrası Erkek Psikolojisi Nasıl Olur?
Herhangi bir psikolojik sıkıntı ve rahatsızlık yaşamasa da,
askere gidip gelen bir erkeğin psikolojisinde; özellikle de uzun dönem askerlik
yaptırsa çok büyük değişimler yaşanabilir. Bir olaya verdiği tepki, düşünce ve
hareket tarzında değişimler gözlenmesi çok normaldir. Çünkü çok uzun süre
farklı bir hayat tarzına maruz kalmıştır. Çok hareketli ve konuşkan biri içine
kapanabilir veya çok içine kapanık birinin sosyalleşebildiği görülebilir. Bu
durum, kişinin askerde yaşadıkları durum ve olaylar ile ilgilidir.
Özellikle birçok erkekte, sorumluluk duygusunun güçlendiği
gözlemlenmiştir. 20’li yaşlara gelene kadar kendi işlerini yapmaktan kaçınan
erkekler; askerlikte bu sorumlulukları kendi yerine getirmek zorunda olduğu
için davranışını buna göre şekillendirebilir.
Arkadaşlık ve grup psikolojisi bağları güçlenebilir. Veya kötü anılar yaşayan bir asker için, askerlik sonrasında insan iletişimlerinde sıkıntılar meydana gelebilir. Çünkü askerlik zorlu bir süreçtir. İnsanların alışkın olduğu davranışlardan, hobilerden, sevdiklerinden hatta alışkın oldukları yemeklerden bile uzak kalması demektir. Bu da her bir erkeğin, şiddetli veya hafif bir değişim geçirmesine sebep olur.
Askerlik Sonrası Cinsellik
En çok merak edilen konulardan biri de askerlik sonrasında erkeğin cinsel hayatında ne gibi değişiklikler olabileceği ya da yaşanan problemlerin nasıl çözüme kavuşacağıdır. Uzun dönem askerlik yapan birçok erkek, cinsellik konusunda sıkıntılar çekebiliyorlar. Bu bazen psikolojik bazen de fizyolojik sebeplerden kaynaklı olabiliyor. Askerden sonraki süreçte cinsel anlamda normal zamanlardan daha fazla istekli olan erkeklerin bazılarında; yaşanılan bu panik ve kaygı durumundan dolayı ufak tefek cinsel problemler sıklıkla görülür. Hatta bazı erkeklerde durum eskisinden farklı olmaz. Eğer askerlik dönüşünde erkek cinsellik problemleri yaşıyorsa, bunun için mutlaka bir uzman doktora görünmelidir. Eğer fiziksel kaynaklı bir cinsel problem görünmüyorsa; psikolojik destek almak şarttır. Askerlik sonrası cinsel problemlerin birçoğu, kalıcı değil geçicidir. Bu nedenle panik yapmadan, gerekli adımları izlemek önemlidir.
