Karaciğer vücudun en büyük organıdır. Yetişkin bir insanda,
kiloya bağlı şekilde ortalama 1000- 1500 gram ağırlığı vardır. Hayatın sürmesi adına
vücudun ihtiyacı duyduğu proteinlerin üretilmesi, yenilen ile bağırsaklardan
emilen gıdaları işleyip bunlardan enerji elde etmesini sağlamak, yağlar ile yağda
eriyen A,D,E ve K vitaminlerinin emilimi adına gerekli safrayı üretmek adına
bağırsağa akmasını oluşturmak, kanımızın pıhtılaşmasında fazlaca önemli rol üstlenmekte
pıhtılaşma faktörlerinin sentezini yapmak, bazı mineral vitaminler ile şekerin
eksikliği hissetmek diye bunları belli miktarda depolamak, vücutta gezen
bakterilerin ortadan kalkmasına faydalı olarak enfeksiyonlarla mücadele edilmesi
ve vücuda giren hemen hemen her çeşit zararlı kimyasalı zararsız duruma getiren
hayati bir organ.
Karaciğer yetmezliği çoğunlukla karaciğerin büyük bir kısmının
geri dönüşümsüz zarara uğraması sebebiyle ortaya çıkan ve karaciğerin gereken
ve yeterli işlevini yerine getirmesi lazım olan neticelerden bir durumdur.
Karaciğer yetersizliği çoğunlukla hayatı tehdit etmektedir ve bu sebeple acil
tıbbi destek lazımdır. Çoğunlukla karşılaşılan olay, kişilerin karaciğerinin
yavaş yavaş bozumuna ve yıllar içinde yetersizlik gelişmesidir ve buna “Kronik
Karaciğer Yetersizliği” daha az karşılaşılan durum da daha evvel karaciğer
hastası olduğu anlaşılmayan bir kişide günler-haftalar içinde karaciğer
yetersizliğinin gelişmesidir. Basit gibi görünen önemli halsizlik, yorgunluk,
bulantı, iştah kaybı, kusma ve ishal karaciğer yetersizliği gibi mühim bir rahatsızlığın
habercisi olabilir. Sarılık, Karın şişliği (karında su toplanması),çabuk
kanama( manasız burun, dişeti ya da basit yaralanma kanamaları),şuur
bulanıklığı (hepatik ensefalaopati: vakit mekan duygusunu kaybetme, yakınlarını
tanıyamama, tutarsız hareketler),uykuya eğilim ile koma şekil hastalığın daha önemli
boyutlara ulaştığının göstericisi olabilir.
Karaciğer Yetmezliği Hangi Testlerle Anlaşılır
Karaciğer testi sağlık durumunu anlamak niyetiyle bakılan
bir gurup biyokimya teste verilen isimdir. Karaciğerde yapılan metabolitlerin
kanda test edilir. Bu testlerde anormallik olması nedeniyle karaciğer de bir
sorun olduğunu gösterir. Karaciğer birçok metabolik fonksiyonu aynı zamanda
yürütür, safra ile kana birçok metabolik madde bulaşır. Karaciğer rahatsızlıklarına
bağlı şekilde bu maddelerin bir ya da birkaçı çoğalır. Karaciğerin sağlık sorunları
ortaya koymak üstüne bakılan bu testlere karaciğer fonksiyon testleri ismi
verilir. Karaciğer fonksiyon testlerinden:
• AST ve ALT karaciğer zararını,
• GGT ve ALP karaciğer ile birlikte safra yollarındaki zararı,
• Albümin, pıhtılaşma testleri ve INR karaciğerin fonksiyon sorunları
yetmezlik tablosunu görünür.
Karaciğer fonksiyon testleri karaciğer rahatsızlıklarının
teşhisinde kullanılır. Testlerin çokluğu karaciğerdeki harabiyetin sebebine
göre değişmektedir. Karaciğer fonksiyon testleri karaciğer rahatsızlıklarının
izlenmesinde de kullanılır. Rahatsızlığın tedaviye verdiği cevap, zararın
iyileşmesi, karaciğer fonksiyon testleri sayesinde takip edilir. Karaciğere dokunan
ilaçlar tercih edilirken bu testlere çoğunlukla bakılır. Hepatit tarzı kronik
karaciğer zarar yapabilecek rahatsızlıkların takibinde bu testler sık aralıkla
kontrol edilebilir.
Karaciğer Yetmezliği Yapan İlaçlar?
Elde edilen neticelere göre karaciğer zararı en fazla
antibiyotiklerle (%49.4) ilişkili bulundu, bunu sırayla NSAİİ, antineoplastik
ilaç, statinler, antipsikotikler ile antitüberküloz ilaçlar izledi.
Antibiyotiklerden de penisilin çeşitleri (amoksisilin klavulanik asit) önde gelir.
