Hangi Binalar Kentsel Dönüşüme Girer?
Ülkemizde 6 Şubat 2023’de yerel saat ile 04.17’de meydana
gelen Kahramanmaraş merkezli depremde 10 il deprem etkisi altına alınmış
yaklaşık 15 milyon vatandaşımız bu sarsıntıdan etkilenmiştir. Yaraların hızla
sarılmaya çalışıldığı bu zor günlerde yapı denetimi ve depreme dayanıklı
binalar inşa edilmesinin ne kadar önemli olduğunu maalesef acı bir şekilde
tekrar öğrenmiş olduk. Peki hangi binalar depreme dayanıklıdır? Gelin bu soruyu
birlikte yanıtlayalım.
. Proje Aşaması: Alanında uzman birçok kişiyle birlikte
eksiksiz bir yapı ortaya çıkarabilmek için yapılan projedir.
. Malzeme kalitesi: Bina için kullanılacak malzemeler olan
demir, çelik, beton gibi malzemeler, dayanıklı ev inşa edebilmek için en kritik
noktalardan biridir.
. Zemin Durumu: Bina zemininin basınç, çekme gerilimlerine
karşı dayanıklı bir zemine oturması gerekmektedir. Yer altı tabakalarının durumu, derinlik gibi
durumların kontrol edilmesi ve zemin etüdlerinin sık sık yapılması gerekmektedir.
.Temel Kolon: Bir binayı ayakta tutan en önemli unsurlardan
biri taşıyıcı kolonlardır. Bu taşıyıcılar ne kadar sağlam olursa binada o kadar
sağlam duracaktır.
. Deprem Yalıtımı: Binanın üzerine yerleştirilen deprem
izolatörleri ile deprem sarsıntısı sırasında binanın esnemesi sağlanır.
. Dayanıklılık Testi: Tamamlanmış bir binanın belirli
aralıklarla sağlamlık kontrollerinin yapılmasıdır.
Hangi Binalar Kentsel Dönüşüme Girer?
Bir binanın kentsel dönüşüm kapsamına alınması için tek bir
kural bulundurması gerekmektedir. Bu kural 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki
Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kentsel Dönüşüm Kanununda açıkça
belirtilmektedir. Bunun için binanızda
yapılan çalışmalar sonucunda binanın “riskli yapı” olarak saptanması
gerekmektedir.
Hangi Binalarda Paratoner Zorunludur?
Bir yapıyı veya yükseltiyi olası bir yıldırım düşmesi
tehlikesine karşı koruyan sisteme paratoner denilmektedir. Yasalarımızda
paratoner bulundurması gereken yapılar bulunmaktadır. Benzinlikler, kamu
binaları, patlayıcı depoları, askeri tesisler, kreş, yurt, okul gibi binalarda
paratoner bulunması şarttır.
Hangi Binalar Yapı Denetimine Tabi Değildir?
Can ve mal güvenliğini sağlama almak adına belirli
aralıklarla yapılan, belli standartlar gözetilerek, uzman bir ekip tarafından
gerçekleştirilen kontrollerdir. Bazı yapılar yapı denetiminden muaf
tutulmuşlardır. 200 m2 altındaki yapılar yapı denetiminden muaftır. Ayrıca tek
parseldeki bodrum katı haricinde en fazla iki katlı ve toplamında 200 m2
geçmeyen müstakil yapılar da yapı denetiminin dışında bırakılmıştır.
Isı Kimlik Belgesi Hangi Binalar İçin Zorunludur?
Isı kimlik belgesi binalardaki enerji israfının önlenmesi ve
enerjinin verimli kullanılabilmesi için edinilmesi gereken bir belgedir. Tüm
binaların ısı kimlik belgesine sahip olması gerekmektedir. Bu durum Enerji
Verimliliği Kanunu kapsamında yer almaktadır.
Hangi Binalarda Asansör Zorunludur?
Binalardaki asansör yönetmeliği Çevre ve Şehircilik
Bakanlığınca belirlenmiştir. Buna göre kat adeti 3 olan binalar için asansör
yeri, boşluğu bırakılması gerekmektedir. Eğer binanın kat sayısı 4 ve üzeri ise
asansörlerde asansör bulundurulması zorunludur.
Depremde Hangi Binalar Çöker?
Ülkemizde Kahramanmaraş Pazarcık ve Elbistan ilçelerinde
arka arkaya gelen deprem sonucunda birçok bina yıkılmış, ayakta kalan binalar
ise ağır hasar almıştır. Depremin kendisini tekrar hatırlatması sonucunda
akıllara yine aynı soru gelmektedir. Binalar neden çöker ya da hangi binalar
çöker? Gelin birlikte detaylandıralım.
. Yapıların arasında mutlaka bir mesafe olmalıdır. Birbirine
çok yapışık yapılar olası sarsıntılarda birbirine çarparak hasar oluşturur.
. Binaların girişinde mutlaka dolgu duvar bulunmalıdır.
Giriş katı yıkılırsa tüm bina çöker.
. Yıpranmış kolonlar binanın depremden ağır hasar almasına
neden olmaktadır.
Hangi Binalar DASK Kapsamı Dışında Kalır?
DASK yani zorunlu deprem sigortası, devlet tarafından
yapılması zorunlu kılınan bir sigorta türüdür. Bazı binalar bu sigortanın
dışında tutulmaktadır. Bakımsız ve metruk binalar, mesken olarak kullanılamayacak
kadar eski, yıpranmış, yıkım kararı alınmış yapılar, Proje kapsamının dışında
kalan, çalıntı yol ile inşa edilen yapılar, köyde yaşayan (köy nüfusuna
kayıtlı) kişiler tarafından yapılmış olan, alanında uzman (mühendis, mimar
gibi) birilerinden destek almadan yapılmış yapılar DASK kapsamı dışında
kalmaktadır.
