Cumhuriyet Dönemi Kaça Ayrılır?

Cumhuriyet Dönemi Kaça Ayrılır?

Araplar, tarihsel, coğrafi, dilsel ve kültürel bağlamda çeşitli alt gruplara ayrılabilir. Bu ayrım, genellikle farklı kriterlere göre yapılır. İşte Arapların ayrıldığı bazı ana kategoriler:

1. Coğrafi ve Bölgesel Ayrım:

Araplar, yaşadıkları coğrafi bölgelere göre şu şekilde gruplandırılabilir:

Mağrip Arapları (Batı Arapları): Fas, Cezayir, Tunus, Libya ve Moritanya'yı kapsar.

Maşrek Arapları (Doğu Arapları): Mısır, Sudan, Lübnan, Ürdün, Suriye, Irak, Filistin ve İsrail içindeki Arapları kapsar.

Körfez Arapları: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Bahreyn, Kuveyt ve Umman'ı kapsar.

Yemen Arapları: Yemen'de yaşayan Araplar.

Arap Yarımadası Arapları: Suudi Arabistan, Yemen, Umman ve diğer Arap Yarımadası ülkelerini kapsar.

2. Dil ve Lehçe Ayrımı:

Araplar, konuşulan lehçelere göre de farklı gruplara ayrılabilir:

Mağrip Lehçeleri: Fas, Cezayir, Tunus ve Libya'da konuşulan Arapça lehçeleri.

Mısır Lehçesi: Mısır'da konuşulan Arapça lehçesi.

Şam (Levant) Lehçesi: Lübnan, Suriye, Ürdün ve Filistin'de konuşulan lehçeler.

Irak Lehçesi: Irak'ta konuşulan Arapça lehçesi.

Körfez Lehçeleri: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Katar, Bahreyn, Kuveyt ve Umman'da konuşulan lehçeler.

Yemen Lehçesi: Yemen'de konuşulan Arapça lehçesi.

3. Etnik ve Sosyal Ayrım:

Araplar, etnik ve sosyal yapıya göre de ayrılabilir:

Bedevi Araplar: Geleneksel olarak göçebe yaşam tarzını benimsemiş olan çöl Arapları.

Köylü Araplar (Fellah): Kırsal alanlarda tarım ve hayvancılıkla uğraşan Araplar.

Şehirli Araplar: Kentlerde yaşayan ve çeşitli mesleklerde çalışan Araplar.

4. Tarihi ve Kabilesel Ayrım:

Araplar, tarihsel ve kabilesel bağlamda da ayrılabilir:

Adnaniler: Kuzey Arapları, Adnan soyundan geldiklerine inanılır.

Kahtaniler: Güney Arapları, Kahtan soyundan geldiklerine inanılır.

5. Dini Ayrım:

Araplar, dini inançlarına göre de gruplandırılabilir:

Sünni Araplar: İslam'ın Sünni mezhebine bağlı olanlar.

Şii Araplar: İslam'ın Şii mezhebine bağlı olanlar.

Hristiyan Araplar: Ortodoks, Katolik ve Protestan mezheplerine bağlı olan Araplar.

Diğer Dinler: Dürziler, Bahailer gibi diğer dini inançlara sahip Araplar.

Bu ayrımlar, Arapların zengin ve çeşitli kültürel, sosyal ve coğrafi yapısını yansıtır. Arap dünyası, geniş bir coğrafi alana yayıldığından, bu tür farklılıklar doğal olarak ortaya çıkmaktadır.

Cumhuriyet Dönemi Kaça Ayrılır?

Cumhuriyet dönemi, Türkiye Cumhuriyeti'nin 29 Ekim 1923'te ilan edilmesinden günümüze kadar geçen süreci kapsar. Bu dönem, tarihsel gelişimlere, siyasi değişimlere, ekonomik politikalara ve toplumsal dönüşümlere göre farklı alt dönemlere ayrılabilir. Genel olarak Cumhuriyet dönemi şu şekilde ana alt dönemlere ayrılabilir:

1. Erken Cumhuriyet Dönemi (1923-1945)

Bu dönem, Cumhuriyet'in kuruluş yıllarını ve Atatürk'ün reformlarını içerir.

1923-1938: Mustafa Kemal Atatürk'ün cumhurbaşkanlığı dönemi. Bu dönemde radikal reformlar yapılmış ve laik, modern bir devlet yapısı kurulmuştur.

Reformlar: Harf Devrimi, Medeni Kanun, Şapka ve Kıyafet İnkılabı, Tekke ve Zaviyelerin Kapatılması, Kadınlara Seçme ve Seçilme Hakkı verilmesi gibi.

1938-1945: İsmet İnönü'nün cumhurbaşkanlığı dönemi. II. Dünya Savaşı yıllarını kapsar ve Türkiye'nin savaş dışı kalma politikaları uygulanmıştır.

2. Çok Partili Hayata Geçiş ve Demokrat Parti Dönemi (1946-1960)

Bu dönem, Türkiye'de çok partili siyasal hayatın başladığı ve Demokrat Parti'nin (DP) iktidara geldiği dönemdir.

1946: İlk çok partili seçimler.

1950-1960: Demokrat Parti'nin iktidar dönemi. Ekonomik kalkınma ve demokratikleşme adımları, ancak aynı zamanda siyasi gerilimler ve muhalefete baskılar.

3. Askeri Müdahaleler ve Darbeler Dönemi (1960-1983)

Bu dönem, Türkiye'de askeri müdahalelerin ve darbelerin yaşandığı dönemdir.

1960 Darbesi: 27 Mayıs 1960'ta askeri darbe. Demokrat Parti hükümetinin devrilmesi ve yeni anayasa.

1961-1980: Siyasi istikrarsızlık, koalisyon hükümetleri ve ekonomik sorunlar.

1971 Muhtırası: 12 Mart 1971'de askeri muhtıra. Hükümetin istifası ve reformlar.

1980 Darbesi: 12 Eylül 1980'de askeri darbe. Siyasi partilerin kapatılması ve yeni anayasa.

4. Özal Dönemi ve Liberal Ekonomi (1983-1993)

Bu dönem, Turgut Özal'ın başbakan ve cumhurbaşkanı olarak görev yaptığı yılları kapsar.

1983-1989: Özal'ın başbakanlık dönemi. Ekonomik liberalizasyon ve serbest piyasa reformları.

1989-1993: Özal'ın cumhurbaşkanlığı dönemi. Ekonomik büyüme ve dışa açılma politikaları.

5. Koalisyonlar ve Ekonomik Krizler Dönemi (1993-2002)

Bu dönem, koalisyon hükümetleri ve ekonomik krizlerin yaşandığı dönemdir.

1993-2002: Siyasi istikrarsızlık, koalisyon hükümetleri, ekonomik sorunlar ve 2001 ekonomik krizi.

6. AK Parti Dönemi (2002-Günümüz)

Bu dönem, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin (AK Parti) iktidarda olduğu dönemdir.

2002-2014: Recep Tayyip Erdoğan'ın başbakanlık dönemi. Ekonomik büyüme, demokratikleşme adımları ve AB ile müzakere süreci.

2014-Günümüz: Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanlığı dönemi. Başkanlık sistemi, iç ve dış politika değişiklikleri.

Bu alt dönemler, Türkiye Cumhuriyeti'nin siyasi, ekonomik ve toplumsal gelişimlerine göre farklı zaman dilimlerinde yaşanan önemli olayları ve değişimleri yansıtır.

Ceza Mahkemeleri Kaça Ayrılır?

Ceza mahkemeleri, Türkiye'de ceza hukuku alanında adaletin sağlanması amacıyla kurulmuş mahkemelerdir. Türkiye'de ceza mahkemeleri, yargılama yetkilerine ve baktıkları davaların türüne göre farklı kategorilere ayrılır. Bu mahkemeler, suçun niteliğine, işlenme şekline ve suçun büyüklüğüne göre değişik türde davalara bakarlar. İşte Türkiye'deki ceza mahkemeleri ve türleri:

1. Asliye Ceza Mahkemeleri

Görev Alanı: Asliye Ceza Mahkemeleri, kanunda ağır ceza mahkemelerinin görev alanına girmeyen ve daha hafif suçlara ilişkin davalara bakar.

Suçlar: Kasten yaralama, hırsızlık, dolandırıcılık gibi suçlar bu mahkemelerde görülür.

Yargıç Sayısı: Tek yargıç tarafından yönetilir.

2. Ağır Ceza Mahkemeleri

Görev Alanı: Ağır Ceza Mahkemeleri, daha ağır ve önemli suçlara ilişkin davalara bakar.

Suçlar: Cinayet, tecavüz, organize suçlar, uyuşturucu ticareti, devlet güvenliğine karşı işlenen suçlar gibi ciddi suçlar bu mahkemelerde görülür.

Yargıç Sayısı: Bir başkan ve iki üye olmak üzere üç yargıç tarafından yönetilir.

3. Çocuk Mahkemeleri

Görev Alanı: Çocuk Mahkemeleri, suç işlediği iddia edilen 18 yaşından küçük çocukların yargılanmasında görevlidir.

Yargıç Sayısı: Tek yargıç tarafından yönetilir. Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri ise ağır ceza gerektiren suçlarda üç yargıçlı olarak çalışır.

4. İcra Ceza Mahkemeleri

Görev Alanı: İcra ve iflas hukukuna ilişkin suçlara bakan mahkemelerdir. Bu mahkemeler, icra ve iflas kanunlarına aykırı hareket edenler hakkında karar verir.

Suçlar: İcra takibi ile ilgili yükümlülüklere uymama, borç ödememek gibi konular.

5. Fikri ve Sınai Haklar Ceza Mahkemeleri

Görev Alanı: Fikri ve sınai mülkiyet haklarına ilişkin suçlara bakan özel mahkemelerdir.

Suçlar: Marka, patent, telif hakkı ihlalleri gibi konular.

6. İstinaf Ceza Daireleri (Bölge Adliye Mahkemeleri)

Görev Alanı: İlk derece ceza mahkemelerinden verilen kararların temyiz incelemesini yapar.

Yargıç Sayısı: Bir başkan ve iki üye olmak üzere üç yargıç tarafından yönetilir.

7. Yargıtay Ceza Daireleri

Görev Alanı: Bölge Adliye Mahkemelerinin (İstinaf) kararlarının temyiz incelemesini yapar. Yargıtay Ceza Genel Kurulu ise önemli ve içtihat oluşturacak kararları inceler.

Yargıç Sayısı: Bir başkan ve yeterli sayıda üyeden oluşur.

8. Özel Yetkili Mahkemeler

Görev Alanı: Terörle mücadele, organize suçlar, devletin güvenliğine karşı işlenen suçlar gibi özel nitelikli suçlara bakan mahkemelerdir. Bu mahkemeler, Türkiye'nin belirli büyük şehirlerinde bulunur.

Yargıç Sayısı: Özel yetkili ağır ceza mahkemeleri genellikle üç yargıçlıdır.

Çağlar Kaça Ayrılır?

Tarihsel süreç, insanlık tarihini anlamak ve incelemek amacıyla belirli dönemlere veya çağlara ayrılmıştır. Bu çağlar, insanlık tarihinin belirli aşamalarında meydana gelen önemli gelişmelere ve değişimlere göre sınıflandırılır. Genel olarak tarihsel süreç dört ana çağda incelenir:

1. Prehistorik Çağlar (Tarih Öncesi Dönemler)

Prehistorik çağlar, yazının icadından önceki dönemi kapsar ve insanlık tarihinin en eski dönemidir. Bu dönem, arkeolojik buluntular ve fosiller yardımıyla incelenir.

Paleolitik Çağ (Eski Taş Çağı): M.Ö. 2,5 milyon yıl - M.Ö. 10.000

İnsanların taş aletler kullandığı, avcılık ve toplayıcılıkla geçindiği dönemdir.

Mezolitik Çağ (Orta Taş Çağı): M.Ö. 10.000 - M.Ö. 8.000

Bu dönemde insanlar, daha küçük ve gelişmiş taş aletler kullanmış ve yerleşik hayata geçişin ilk adımları atılmıştır.

Neolitik Çağ (Yeni Taş Çağı): M.Ö. 8.000 - M.Ö. 3.000

Tarımın başlaması, yerleşik hayata geçiş ve hayvanların evcilleştirilmesi bu dönemde gerçekleşmiştir.

Kalkolitik Çağ (Bakır Taş Çağı): M.Ö. 5.000 - M.Ö. 3.000

Bakırın kullanılması ve tarım toplumlarının gelişmesi bu dönemde olmuştur.

2. Tarih Çağları

Tarih çağları, yazının icadı ile başlayarak günümüze kadar devam eden dönemi kapsar. Bu çağlar, belirli olaylar ve gelişmeler ışığında dört ana döneme ayrılır:

İlk Çağ: M.Ö. 3.000 - M.S. 375

Yazının icadı ile başlar ve Roma İmparatorluğu'nun Batı'nın yıkılışı ile sona erer. Bu dönemde Sümerler, Mısırlılar, Hititler, Yunanlar ve Romalılar gibi medeniyetler önemli rol oynamıştır.

Orta Çağ: 375 - 1453

Roma İmparatorluğu'nun yıkılması ile başlar ve İstanbul'un fethi ile sona erer. Bu dönemde feodalizm, Haçlı Seferleri, İslamiyet'in yayılması ve Bizans İmparatorluğu önemli olaylar arasında yer alır.

Yeni Çağ: 1453 - 1789

İstanbul'un fethi ile başlar ve Fransız Devrimi ile sona erer. Rönesans, Reform, Keşifler, Aydınlanma Çağı ve mutlak monarşilerin güçlenmesi bu dönemin önemli olaylarıdır.

Yakın Çağ: 1789 - Günümüz

Fransız Devrimi ile başlar ve günümüze kadar devam eder. Sanayi Devrimi, iki dünya savaşı, Soğuk Savaş, teknolojik gelişmeler ve küreselleşme bu dönemin belirleyici unsurlarıdır.

Sonuç

Tarih, prehistorik ve tarih çağları olmak üzere iki ana döneme ayrılır. Prehistorik çağlar, yazının icadından önceki dönemleri kapsar ve taş aletler ile tarımın başlaması gibi gelişmelerle karakterize edilir. Tarih çağları ise yazının icadı ile başlar ve günümüze kadar devam eden süreçleri kapsar, belirli olaylar ve değişimlere göre dört ana döneme ayrılır.

Çerkezler Kaça Ayrılır?

Çerkezler, Kuzey Kafkasya'nın yerli halklarından biri olup, kendi içlerinde farklı etnik ve dilsel gruplara ayrılırlar. Çerkezlerin başlıca grupları Adigeler, Abazalar ve Abhazlar'dır. Bu gruplar, kendi içlerinde de çeşitli alt gruplara ayrılabilir. İşte Çerkezlerin başlıca ayrımları:

1. Adigeler

Adigeler, Çerkezlerin en büyük ve ana grubunu oluşturur. Adigeler kendi içlerinde farklı kabilelere ve lehçe gruplarına ayrılırlar:

Batı Adigeleri: Bu grup, Karaçay-Çerkes ve Adigey Cumhuriyeti'nde yaşayan Adigeleri kapsar. Batı Adigeleri arasında şu kabileler bulunur:

Şapsığlar

Natuhaylar

Abzakhlar

Bjeduğlar

Temirgoylar

Hatukaylar

Çemguylar

Doğu Adigeleri: Kabardey-Balkar Cumhuriyeti'nde yaşayan Adigelerdir. Doğu Adigeleri arasında:

Büyük Kabardeyler

Küçük Kabardeyler

2. Abazalar

Abazalar, Çerkezlerle dilsel ve kültürel yakınlık gösteren bir diğer Kuzey Kafkas halkıdır. Abazalar kendi içlerinde şu alt gruplara ayrılır:

Aşkarualar: Abazalar arasında belirli bir alt grubu temsil eder.

Tapanta Abazaları: Abazalar arasında başka bir alt grubu temsil eder.

3. Abhazlar

Abhazlar, Abhazya bölgesinde yaşayan ve Çerkezlerle kültürel ve tarihsel bağları olan bir halktır. Abhazlar, kendi içlerinde belirli alt gruplara ve lehçelere ayrılır:

Abjuvalar

Bzıp Abhazları

Sadz Abhazları

4. Şapsığlar

Şapsığlar, Adigelerin bir alt grubudur ve Batı Çerkesya'da, özellikle Karadeniz kıyılarında yaşamışlardır. Şapsığlar, hem Batı Adigeleri arasında hem de genel Çerkez toplumu içinde önemli bir yere sahiptir.

5. Çemguylar

Çemguylar, Adigelerin bir alt grubudur ve Batı Kafkasya'da yaşamaktadırlar. Çemguylar, Adigeler arasında önemli bir kabile olarak bilinir.

6. Diğer Çerkez Grupları

Çerkezler arasında ayrıca tarihsel ve coğrafi ayrımlara dayanan başka alt gruplar da bulunur. Bu gruplar, Çerkez diasporasının farklı bölgelerdeki yerleşimlerine ve tarihsel gelişimlerine bağlı olarak şekillenmiştir.